Bitola Gezi Rehberi

Bitola, Osmanlı Döneminden bu yana Türklerin Manastır olarak adlandırdığı bir yerleşim yeri. Makedonya‘nın ikinci en büyük şehri olan Bitola, Makedonya’nın başkenti Üsküp ile karşılaştırıldığında daha sakin ve huzurlu bir görünüme sahip. Zengin tarihi geçmişinin yanı sıra doğal güzellikleri ile görmeye değer. Ohrid‘den günübirlik gidip gezmeye değer şirin bir şehir.

Balkanların diplomasi kenti olarak da anılan Bitola, birçok Avrupa ülkesinin 1800’lü yılların sonundan itibaren diplomatik temsilcilik açtığı, Balkanların stratejik öneme sahip merkezlerinden biri olarak kabul ediliyordu. O yıllarda açılan temsilciliklerin birçoğu hala aynı binalarda hizmet vermeye devam ediyor. Balkanlar’daki en yaşanabilir yerlerden biri gibi geldi bana.

Yunanistan sınırının 16 km içerisinde yer alan Manastır şehrine Selanik‘ten geçtim. Selanik-Manastır arası yaklaşık 2,5-3 saat sürüyor. Şehri ilk defa kışın ziyaret ettim ve 1 gece kalıp önemli yerlerini gezdim. Yıllar sonra Manastır şehrini ikinci ziyaretimi Makedonya’nın güzel şehri Ohrid‘den gerçekleştirdim.

Araçla İpsala Sınır Kapısı‘ndan Balkan turu yapacaksanız uğramanızı tavsiye ettiğim şehirlerden biri. Yüzyıllar boyunca Türklerin yoğun yaşadığı şehir Osmanlı Döneminde Manastır olarak adlandırılıyordu. Selanik gezisi sonrası Manastır’a geçebilirsiniz. Şehirde 1 tam gün kalırsanız pek çok yerini rahatlıkla gezme fırsatınız olur.

Osmanlı İmparatorluğu egemenliği döneminde Manastır olarak adlandırılan Bitola, Makedonya’nın güneybatısında yer alıyor. Pelister Milli Parkı’nın yanı başındaki şehir, Yunanistan’ın kuzeybatı sınırına da çok yakın bir konumda.

Bitola Gezi Rehberi

Bitola, Makedonya’nın küçük ve güzel bir şehri. Makedonya’daki diğer yerlerin yanı sıra Yunanistan, Arnavutluk ve Bulgaristan gibi daha uzak yerlere makul ulaşım bağlantılarına sahip bir konumda yer alıyor. Neolitik çağda, Lyncestis bölgesi içinde kalmış kente, Roma İmparatorluğuna katlanmadan önce MÖ 4. yüzyılın ortalarında Makedonya Kralı tarafından Heraclea Lyncestis adı verilmiş.

Romalıların yüzyıllar önce Adriyatik ile Ege’yi birbirine bağlayan eski bir ticaret yolu olan Via Egnatia üzerinde yer alan şanslı kentlerden. Dragor Nehri üzerinde yer alan şehir, 8. yüzyılın ortalarından 14. yüzyılın başlarına kadar Slav İmparatorlukların bir parçası olmuş, ardından Bizans İmparatorluğunun bir parçası.

Osmanlı tarafından alınanca hem ticari hem de askeri öneme sahip gelişen kozmopolit bir şehir haline dönüşmüş. Şehirde hala 12’si ayakta olan 60 cami varmış. Eski Çarşısı, Paris ve Leipzig kadar uzak yerlerden mal satan iki binden fazla tüccarla cıvıl cıvıldı ve bu geleceğin birçok aydınını cezbetmiş.

Bunların arasında Manastır Harp Okulunda okuyan Mustafa Kemal Atatürk ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunda büyük emeği olan pek çok isim var. Bir dönem Bitola, Osmanlının Avrupa yakasındaki en büyük ikinci şehri olmuş. Avrupalı konsoloslar, Bitola üzerinde kalıcı bir etki bırakan moda, yemek, mimari ve gelenekler gibi Avrupa kültürünü getirmişler.

Balkan Savaşlarında (1912–13) Sırplar tarafından alınan şehir, böylece 500 yıllık Müslüman tarihinden koparılmış. II. Dünya Savaşında Yahudi cemaati kaybeden şehir, ekonomik ve ticari gücünü yitirmiş. Savaştan sonra Manastır, Üsküp ve Yunanistan ile iyi ulaşım bağlantılarına sahip olduğundan önemli bir Makedon merkezi haline gelmiş.

Günümüzde nüfusu 100 bine yaklaşan Manastır, şehir yaşamı ile özdeşleşen kalabalık, karmaşa, trafik ve stres gibi sorunlardan bir hayli uzakta, yaşamın kendi halinde devam ettiği bir şehir merkezine sahip.

Bitola’nın Türkler için farklı bir anlamı ve önemi var. Türkiye Cumhuriyetinin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün askeri lise eğitimini aldığı Manastır Askeri İdadisi, bu kentte. Şehirde, Makedonya’nın resmi dili Makedonca konuşuluyor. Makedonya para birimi Makedonya Dinarı. Bitola Türkiye’den 1 saat geride.

BİTOLA’YA GİTMEK İÇİN NE GEREKİYOR
ⓘ Bitola’ya gitmek için vize gerekmiyor. Başkent Üsküp’e uçup oradan gidebilirsiniz. Ancak araçla gitmeyi düşünüyorsanız Yunanistan ve Selanik şehri üzerinden gideceğinizden Yeşil Pasaport sahibi olmanız ya da Schengen vizesi almanız gerekiyor. Henüz hiç vize deneyiminiz olmadıysa Schengen Vizesi Nasıl Alınır, Vize Nasıl Alınır ve Vize Ücretleri Ne Kadar blog yazılarım size yol gösterebilir.

ⓘ Pasaportunuz yoksa Pasaport Çeşitleri ve Pasaport Başvurusu Nasıl Yapılır yazılarımı okuyun. Yurt dışına çıkarken yurtdışı çıkış harcı ödemeniz gerekiyor. Vizesiz Balkan Turu ve Vizesiz Gidilecek Balkan Ülkeleri yazıları da belki ilginizi çekebilir. Detaylı hazırladığım Vizesiz Ülkeler Listesi blog yazıma göz atın.

ⓘ Daha uygun bir Makedonya tatili yapmak için Seyahat Rehberi kategorisindeki uygun otel nasıl bulunur, vize/pasaport, hayat kurtaran akıllı telefon uygulamaları blog yazılarım size yol gösterebilir.

BİTOLA NASIL GİDİLİR
Bitola’ya Türkiye’den direkt uçuş yok. Bitola’ya 9 km uzaklıkta bulunan Logovardi Havalimanı var ama aktif değil. Türkiye’den Bitola’ya havayoluyla gitmek için öncelikle Makedonya’nın başkenti Üsküp’e uçmanız gerekiyor. İstanbul Havalimanından Türk Hava Yolları, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanından ise Pegasus, haftanın 7 günü direkt Üsküp’e uçuyor.

İstanbul-Üsküp uçuşu 1 saat 40 dakika sürüyor. Üsküp Büyük İskender Havalimanı, şehir merkezine 23 kilometre uzaklıkta. Havalimanından Üsküp merkeze otobüsle 30 dakikada gidiliyor. Üsküp ile Bitola arası 170 km ve özel araçla 2 saat 20 dakika sürüyor.

Her gün her 3 saatte bir Üsküp-Bitola arasında seferleri olan otobüsleri Transkop patnicki soobrakaj A.D. Bitola şirketi çalıştırıyor. Üsküp Otobüs Terminalinden kalkan otobüslerle 3 saat 40 dakika sürüyor.

🚆 Üsküp – Bitola tren seferleri de bir alternatif. Üsküp Tren Garı’ndan Bitola’ya her gün 5 tren seferi bulunuyor. Devlete ait Macedonian Railways (MZ) tarafından işletilen trenlerle yapılan yolculuk 3,5 saat sürüyor.

BİTOLA NEREDE KALINIR
Bitola’da konaklama ücretleri makul. Ben Epinal Hotel‘de kaldım. Şirok Sokağa yakın, merkezi konumda ve uygun fiyatlı Hotel Korzo, Bela Kuka Hotel, Inbox Apartments, Jackman Apartments ve N95 oldukça iyi tercihler. Hostelde kalmak isterseniz Goldy Hostel ve Hostel Domestika gayet güzel tercihler olabilir.

Manastır Gezilecek Yerler 📌

1. Manastır Askeri İdadisi

Manastır Askeri İdadisi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda büyük emeği olan birçok önemli ismin yetiştiği, günümüzde Bitola Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlayan tarihi bir bina. Müzenin arkeoloji ve eski kültürel yaşam ile ilgili bölümlerinde Makedon kültürüne ve tarihine dair pek çok fotoğraf, belge ve objenin sergilenmiş.

Burada eğitim görenlerden biri Mustafa Kemal Atatürk. Müzenin ikinci katında bulunan Atatürk Anı Odası, askeri lise eğitimini bu okulda alan Mustafa Kemal’i onurlandırmak için hazırlanmış. Atatürk’ün balmumu heykeli, Atatürk hakkında belgeler ve kitaplar ile interaktif yayınlar bu odada sergileniyor.

Önce Atatürk’le ilgili bir video filim izliyorsunuz. Daha sonra Atatürk’e ait özel eşyalarının bulunduğu anı odasına geçebilirsiniz. Çeşitli Atatürk büst, heykel, tablo, özel eşya koleksiyonunu görebilirsiniz. Müze içerik olarak zayıf. Yarım saatte tüm müzeyi gezebilirsiniz. Giriş ücreti kişi başı 120 dinar.

2. Širok Sokak

Širok Sokak, 18. ve 19. yüzyıllardan kalma rengarenk konaklarla dolu Bitola’nın ana caddesi. Atatürk’ün okuduğu askeri lise bu caddenin sonunda yer alıyor. Alışveriş ve kahve molası verilecek bir sokak. Sabah kahvaltıda espresso&sandviç yapan dükkanlar, kaliteli loungelar, akşamları oturup sokağı izleyeceğiniz Publar sırt sırta sokak boyunca dizilmiş.

Osmanlı döneminde ‘Konsoloslar Şehri’ olarak bilinen trafiğe kapalı sokak, rengarenk cumbalı evleri ve Avrupa ülkelerinin fahri konsolosluk binaları ile şehrin Osmanlı dönemindeki sofistike dokusunu hala yaşatıyor. Trafiğe kapalı cadde şehrin kalbi Manolya Meydanına kadar uzanıyor.

Yaklaşık sekizyüz elli metre uzunluğundakiki sokağı hem yazın hem de kışın görme fırsatım oldu. Samimi bir havası var. Her akşam gencinden yaşlısına herkes sokağa dökülüyor. Sessiz sakin bir yer olduğu çok da görülmüş bir durum değil. O yüzden siz de bir kahve alın, oturun ve insanları izleyin. Barlar ve cafeler canlı gece yarısından sonrasına kadar açık.

3. Manolya Meydanı

Manolya Meydanı (Magnoliya Meydanı), Şirok Sokağının üst ucunda yer alan genişçe bir meydan. Mütevazi meydan şehrin en büyük anıtlarından birkaç tanesine ev sahipliği yapıyor. Şehrin sembollerinden biri olan ve orijinalinin maalesef yok olduğu Saat Kulesi burada bulunuyor. Makedonya Kralı II. Filip’in at üstündeki heykeli meydanın gösterişli bir anıtı.

Yaşlıların toplanıp günün gıybetini yaptıkları en önemli nokta olduğundan bahsetmesem olmaz. Meydanda yer alan çeşme (Kutlesh Sun Fountain) ve yeşil alanların (City Park) etrafındaki banklarda sadece yaşlılar oturuyordu. Bir zamanlar alışveriş bölgesi olan bu nokta şu anda yerel halkın gelip şemsiyeler altında dinlenip serinledikleri çok güzel bir park halinde.

Bitola’nın 16. yüzyılda inşa edilen Yeni Camii ve 17. yüzyıl taş Saat Kulesi, Manolya Meydanının hemen başında, Dragor Nehrinden hemen önce ve Stara Carsijanın kapısında yer alıyor. Çok başarılı bir restorasyondan geçen cami oldukça iyi durumda. Manolya Meydanının ötesine kısa bir yürüyüş sizi Eski Şehir, Stara Čaršija’ya ulaştırır.

4. Stara Carsija

Stara Carsija (Old Bazaar – Eski Çarşı), sadece Bitola’nın değil, tüm ülkenin kültürel mirasının önemli bir parçası. Osmanlı döneminde 3 bin zanaatkarın tezgahlarını açtığı ve günümüzde ise sadece 70 farklı dükkanın kaldığı gezmesi oldukça keyifli olan eski bir Türk çarşısı. Aslına bakarsanız Üsküp Türk Çarşısı ile kıyaslanırsa çok daha yaşanmışlık hissi veriyor.

Dragor Nehrini geçince karşınızda bulacağınız, mütevazı bir mimariye sahip pazarın tarihi yüz yıllar öncesine dayanıyor. Üsküp’te de tarihi bir pazar olasına rağmen Bitola’daki bu pazar daha az turistik ve daha temiz. Orta çağ ruhun güzel bir şekilde muhafaza etmiş. Pazarda ayrıca şehrin zanaatkarlarına ayrılmış bir kapalı çarşı olan Bezisten‘i de ziyaret edin.

Modern ihtiyaçlara uyarlanmış pazarın en ilginç bölgesi ise doğu köşesinde yer alan yiyecek pazarı. Çiftçilerinin mallarını sattıkları de çarşıda görebilirsiniz, insana eski tarz alışverişin ne kadar güzel bir duygu olduğunu hissettiriyor.

🕌 İshak Çelebi Camii, II. Bayezid devrinde, 1506’da şehrin en önde gelen Müslüman ibadethanesi olarak Bitola Eski Çarşıda yapılmış. Külliyenin kurucusu olan önce Manastır, ardından Selânik kadısı İshak Çelebi’nin adıyla anılıyor. Medrese, imaret, zâviye ve mutfak gibi pek çok bölümü olan külliyeden bugün yalnızca cami ulaşabilmiş.

☕️ Bar Carsija, Eski Çarşıda 500 yıllık bir Türk hamamında bulunan Bitola’nın en iyi kokteyl barı. Antik duvarlar arasında bir kahve veya limonata molası için uğrayın. Şehrin en nefis barlarından biri. Hafta sonu canlı müzik yapıyorlar. Küçük bir avlusu olan mekan sizi Osmanlı dönemine geri götürüyor. Hem kokteylleri hem de atmosfer için ziyaret edilebilir.

5. Sveti Dimitrija Kilisesi

Aziz Demetrius Manastırı (St. Demetrius of Solun), çevresindeki camilerden daha alçakgönüllü ve mütevazi bir bina olması şartıyla Osmanlı makamlarının özel izniyle 1830 yılında inşa edilmiş. Bitola’daki Makedon Ortodoksların ana kilisesi çok güzel fresklere, gösterişli avizelere ve devasa bir ibadet alanına sahip.

Evlenmek isteyen çiftlerin nikah törenlerinin de yapıldığı kilise freskleri ve vitraylarıyla görülesi bir mekan. Kilisenin ikinci katında yer alan büyüleyici galeriler, oyma taht, oyulmuş ikonostasis ve minber ile zenginleştirilmiş. Turistler için giriş ücreti 50 Denar.

6. Heraclea Lyncestis

Heraclea Lyncestis Antik Kenti, Manastır’ın 2 km güneyinde yer alan eski bir Yunan şehri. MÖ 4. yüzyılda, Büyük İskender’in babası Makedonyalı II. Filip tarafından kurulmuş. Romalıların Makedonya’yı fethedip siyasi gücünü yok ettiği MÖ 2. yüzyılın ortalarına kadar stratejik açıdan önemli bir şehir olarak kalmış.

Makedonya Krallığının yıkılmasından sonra, Adriyatik’ten İstanbul’a uzanan Via Egnatia‘nın önemli duraklarından biri olmuş. Şehrin varoluşu ve refahı esas olarak bu yol sayesinde olmuş. Romalılar ve Bizanslılar tarafından genişletilerek büyütülmüş Heraclea, erken Hıristiyanlık Döneminde ise önemli bir Piskoposluk merkezi haline gelmiş.

Helenistik, Roma ve erken Hıristiyanlık döneminin tarihini anlatan Heraclea Lyncestis Antik Kenti, Üsküp yakınlarındaki Stobi ile birlikte Makedonya’nın en çok ziyaret edilen cazibe merkezlerinden biri. Hamam yapısı, şehir surları, tapınaklar ve Erken Hristiyan dönemi eserleri görülebilir. İyi korunmuş mozaikleri görmeye değer. Antik kentin giriş ücreti 100 Dinar.

---

Bitola, Makedonya’nın en eski şehirlerinden biri. Mimari tarzı, eğlenceli kafeleri ve tarihi ile oldukça doyurucu bir şehir. Kuzey Yunanistan sınırında ve Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşadığı yerlerden biri olan şehir ülkenin resmi olmasa da kültürel başkenti olarak öne çıkıyor.

Makedonya’nın başkent Üsküp’ten sonra en büyük ikinci kenti olan Bitola veya bizdeki adıyla Manastır, zengin tarihi geçmişini yansıtan yapıları, müzeleri, hareketli sokakları ve doğal güzellikleriyle keşfedilmeye değer.