Tiran Gezi Rehberi

Tiran, Arnavutluk’un başkenti ve aynı zamanda ülkenin bilim, kültür ve sanat merkezi. Dajti Dağı eteğinde, düz bir ovada kurulu olan Tiran’ın içinden batıdan doğuya uzanan Lana Nehri geçiyor. Yunancada ‘mutlak güç sahibi yönetici’ anlamına gelen Tiran, komünizmin ardından modern dünya ile bütünleşerek yeni yatırımlarla Avrupa etkisinin görüldüğü bir atmosfere sahip oldu.

Komünizm döneminde hızla büyüyen Tiran, geniş caddeleri ve meydanlarının yanı sıra Komünist dönemin izlerini bir arada sunan bir atmosfere sahip. Nüfusunun büyük bölümü Müslüman olan ülke, yemyeşil dağları, enfes doğal güzellikleri ve tarihi rotalarıyla görülmeye değer. Adriyatik sahillerinden yalnızca 52 km içeride.

Tiran Gezi Rehberi

Tiran, resmi adı Arnavutluk Cumhuriyeti olan Arnavutluk’un başkenti ve en büyük şehri. Uzun yıllar Osmanlı İmparatorluğu egemenliğinde kalan Tiran, 1920’de bağımsızlığını ilan eden Arnavutluk’un başkenti oldu.

Osmanlı İmparatorluğu’nun bölgeye hakim olduğu dönemde İşkodra eyaletine bağlı küçük bir köy olan Tiran, 1912’de Osmanlı’nın elinden çıktı ve 1925’te Arnavutluk’un başkenti ilan edildi. Osmanlı Paşası Süleyman Bey tarafından 1614’te kurulan şehir, 1990’daki rejim değişikliğinden sonra hızla artan nüfusu ile Balkanların en büyük kentlerinden birine dönüştü.

Tarihi geçmişi MÖ 2,000’lere uzanan kentin ilk yerleşimcileri İliryalılar. Tiran tarih boyunca Roma, Bizans İmparatorluğu, İtalya ve Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiş. 500 yıl Osmanlı idaresinde kalan şehir, 1946’daki sosyalist devrimle dış dünyaya kapılarını kapamış.

Arnavutluk’un çok partili sisteme geçtiği 1991’de, Komünist Parti iktidardan uzaklaşınca Tiran’ın kapıları dünyaya yeniden açılmış. Kamu kurumları ve özel üniversitelere ev sahipliği yapan kent, ülkenin siyasi, ekonomik ve kültürel yaşam merkezi.

Komünist rejimin yıkılmasıyla yer değiştiren nüfusun zengin kesimi Tiran’ın merkezinde yaşarken, çevresindeki düşük ekonomik gelire sahip insanların yaşadığı ve gelişmekte olan bölgelerde ise altyapı sorunu yaşanıyor.

Başkent oluşunu takip eden yıllarda açılan tarih ve arkeoloji müzeleri, ulusal sanat galerisi, uluslararası kültür merkezi, halk kültür sergi salonu ve doğa bilimleri müzeleri, üniversiteler, kamu kurumları ve uluslararası havalimanı ile ülkenin kültürel, siyasi, ekonomi ve sanayi merkezi haline gelmiş.

Arnavutça Arnavutluk’ta konuşulan en yaygın dil. Tiran’da Makedonca ve Sırpça da biliniyor. Şehrin nüfusu 500 bin. Tiran, Türkiye’den 1 saat geride. Arnavutluk para birimi Arnavutluk Leki.

TİRAN’A GİTMEK İÇİN NE GEREKİYOR
ⓘ Arnavutluk’a gitmek için vize gerekmiyor. Türkiye’den araçla gitmeyi düşünüyorsanız Yunanistan üzerinden gideceğinizden Yeşil Pasaport sahibi olmanız ya da Schengen vizesi almanız gerekiyor. Schengen Vizesi Nasıl Alınır, Vize Nasıl Alınır ve Vize Ücretleri Ne Kadar blog yazılarıma göz atın.

ⓘ Pasaportunuz yoksa Pasaport Çeşitleri ve Pasaport Başvurusu Nasıl Yapılır yazılarımı okuyun. Yurt dışına çıkarken yurtdışı çıkış harcı ödemeniz gerekiyor. Vizesiz Balkan Turu ve Vizesiz Gidilecek Balkan Ülkeleri yazıları ile rotanızı hazırlayabilirsiniz. Detaylı hazırladığım Vizesiz Ülkeler Listesi blog yazıma göz atın.

ⓘ Daha uygun ve verimli bir Tiran tatili yapmanız için Seyahat Rehberi kategorisindeki uygun otel nasıl bulunur, vize/pasaport, hayat kurtaran akıllı telefon uygulamaları blog yazılarına göz atın.

TİRAN NEREDE 📍
Tiran, Avrupa ülkesi Arnavutluk’un başkenti. Arnavutluk, aynı zamanda bir Güneydoğu Avrupa ve Balkan ülkesi. Adriyatik Denizi kıyısı boyunca uzanan Arnavutluk’un tam merkezinde yer alan Tiran’ın denize kıyısı yok.

TİRAN’A NASIL GİDİLİR ✈️
Arnavutluk’un tek uluslararası havalimanı olan Tiran Uluslararası Havalimanı, kentin 11 kilometre dışında bulunuyor. Türk Hava Yolları ve Pegasus Hava Yolları’nın direkt seferleriyle İstanbul-Tiran arası yaklaşık 1.5 saat sürüyor. Denize kıyısı bulunmadığından limanı olmayan Tiran’da deniz yolu trafiği hemen yanındaki kıyı Dıraç Limanından yapılıyor.

İstanbul’dan 20 saat süren karayoluyla da Tiran’a ulaşım mümkün. Bunun dışında yorucu aktarmalar yaparak Tiran’a trenle ulaşım da mümkün.
Tiran’a havayoluyla ulaşım: İstanbul Havalimanı’ndan Türk Hava Yolları, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanından ise Pegasus Hava Yolları’nın Tiran’a direkt uçak seferleri var. İstanbul-Tiran uçuş süresi 1,5 saat.

Tiran Havalimanından şehir merkezine ulaşım: Tiran Havalimanı, kent merkezine 11 km uzaklıkta yer alıyor. Tiran Havalimanından şehir merkezine otobüs, taksi, araç kiralama ya da özel transfer aracıyla ulaşılabiliyor. Havalimanından kalkan Rinas Ekspresi otobüsü şehir merkezine ulaşım için en ekonomik yöntem.

Tiran’a karayoluyla ulaşım: Türkiye’den Tiran’a uçak dışındaki ulaşım alternatifi otobüsler. İstanbul’dan Tiran’a düzenli otobüs seferleri var. Jadran, Karaçi, Ekspress Tur, İstanbul Turizm, Alpar Turizm ve Vardar Turizm İstanbul ya da Bursa çıkışlı olarak düzenli seferlere sahip.

Türkiye’den Tiran’a giden otobüsler Yunanistan ya da Bulgaristan olmak üzere 2 ayrı rota kullanıyor. Her iki rota için de Schengen ya da Bulgaristan vizenizin (transit vize) olması gerekiyor.

Tiran’dan ülkenin tüm şehirlerin otobüs seferleri var. Dogana denilen Regional Bus Terminal – South Albania (South Interurban Station at Dogana) istasyonundan diğer şehirlere geçebilirsiniz.

Tiran–Durres : Sabah 06.30’dan akşam 19.30’a kadar her yarım saatte bir
Tiran–Fier : Sabah 06.30’dan akşam 17.30’a kadar her yarım saatte bir
Tiran–Vlore : Sabah 05.30’dan akşam 17.30’a kadar her yarım saatte bir
Tiran–Berat : Sabah 06.30’dan akşam 17.30’a kadar her yarım saatte bir
Tiran–Gjirokaster : 06.45, 8,9,10,11,12,13, 14.30, 15.30 ve 16.30’da
Tiran–Sarande : 7,8,9.30,10.30,12.30 ve 16.00’da
Tiran–Himare : Sabah 06.15, 08.30 (sadece yazın) ve 13.00
Tiran–Permet : 6.30, 7.30, 12.30, 14.00 ve 17.00

✈️ Ucuz Uçak Bileti Nasıl Alınır
✈️ Uçak Bileti Kampanyaları Nasıl Bulunur
✈️ Türkiye’nin En İyi Online Uçak Bileti Satış Siteleri
✈️ En Ucuz Uçak Bileti Ne Zaman Alınır

Tiran Gezilecek Yerler 📌

Halen büyük bir çoğunluğu Müslüman olan kent nüfusuna, komünizmden sonra Katolik ve Ortodoks vatandaşlar da dâhil olmuş. Bektaşiliğin Avrupa’daki merkezi olduğu söylenen Tiran’da pek çok cami ve kiliseyi bir arada görebilmeniz mümkün. Bunların başında komünist dönemde kapalı kalan Ethem Bey Camii ve Dajti yolu üzerindeki Bektaşi Tekkesi’nde yer alan türbeler geliyor.

Kentin tarihinde önemli yeri olan Bizans İmparatorluğu’nun bazı izleri bugün de görülebiliyor. İmparator Justinian’ın yaptırdığı Petrela Kalesi bunlardan biri. Arkeoloji Müzesi, Botanik Bahçesi, Dajti Milli Parkı ve Kruja kasabası gezilecek diğer yerler arasında.

Tiran‘da şehrin kalbi İskender Bey Meydanı. Meydanın çevresi müze, opera binası, kafe, restoran ve mağazalarla çevrili. Binden fazla Osmanlı eserinin bulunduğu Arnavutluk’ta bu eserlerin bir kısmı Tiran’da. Ethem Bey Camii, Taner Köprüsü, Saat Kulesi ve Kaplan Paşa Türbesi Osmanlı’dan yadigar. Piramit Kültür Merkezi, kentin buluşma noktalarından.

1. İskender Bey Meydanı

Kentin en büyük meydanı olan İskender Bey Meydanı (Skanderbeg Square), çevresindeki pek çok görülmeye değer yapıların da bulunduğu bir bölge. Arnavutluk’un halk kahramanı İskender Bey’in Heykeli başta olmak üzere meydanda çok sayıda sembol yapı bulunuyor. Meydanın çevresinde görebileceğiniz yapılar arasında Avrupa Birliği Parkı, Ethem Bey Camii ve Saat Kulesi, Opera Binası ve Ulusal Tarih Müzesi yer alıyor.

2. Ethem Bey Camii

Ethem Bey Camii, Arnavutluk’ta İslamiyet’in en önemli sembollerinden biri olarak kabul ediliyor. Yapımı 1823’te tamamlanan ve Tiran’da tarih boyunca inşa edilen 8 büyük camiden günümüze ulaşmayı başaran tek yapı olan Ethem Bey Camii, sahip olduğu sanat ve mimari değerinden dolayı II. Dünya Savaşının ardından kültürel anıt ilan edilmiş.

Tiran’da yaşayan önemli siyasetçi Hacı Ethem Bey tarafından yaptırılan cami sahip olduğu duvar resimleri ve bezemeleriyle ünlü. Cami ibadet saatleri dışında ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebiliyor.

3. Saat Kulesi

Ethem Bey Camii’ni yaptıran Hacı Ethem Bey’in Tiran’a kazandırdığı bir başka eser de Tiran Saat Kulesi (Kulla e Sahatit). Ethem Bey Camii’nin yanı başında yer alan saat kulesi 35 metre yüksekliğinde. 1822’de yaptırılan Saat Kulesi, Tiran’ın en önemli sembol yapıları arasında gösteriliyor.

4. Ulusal Tarih Müzesi

Yalnızca Tiran’ın değil Arnavutluk’un da en büyük müzesi olan Ulusal Tarih Müzesi (Muzeu Historik Kombetar), 1981’de belediye binası yıkılarak yerine inşa edilmiş. Müzenin ön tarafındaki Arnavutlar isimli anıt ise Arnavutluk tarihinin gelişimini temsil ediyor. Müzede Arnavutluk’un günümüzdeki topraklarında bir dönem hüküm süren İlirya uygarlığına ait arkeolojik eserler sergileniyor.

Ayrıca Roma ve Helenistik dönem buluntuları, İskender Bey’in eşyaları, Arnavutluk’un Osmanlı İmparatorluğundan bağımsızlık süreci ve yakın dönem ülke tarihine ait kesitlerin sergi salonları bulunuyor. Salıdan cumartesiye 10.00-17.00, pazar günleri ise 09.00-14.00 arası ziyarete açık. Müze, pazartesi günleri ziyarete kapalı. Giriş ücreti 200LEK.

5. Ulusal Sanat Galerisi

Ulusal Sanat Galerisi (Galeria Kombëtare e Arteve), 5 binden fazla esere ev sahipliği yapan, Arnavutluk’un en büyük sanat müzesi. 1946’da ziyarete açılan galeride sosyalist gerçekçilik sanatına odaklanan kalıcı koleksiyonun yanı sıra Arnavutluk’un ünlü sanatçıları ve uluslararası sanatçıların eserleri sergileniyor. Galeride haftanın belirli günleri gençler ve çocuklar için uygulamalı eğitim programları düzenleniyor.

Ulusal Sanat Galerisi ziyaret saatleri salıdan cumartesiye 10.00-18.00. Ulusal Galeri, pazartesi günleri ziyarete kapalı. Ulusal Sanat Galerisi giriş ücreti 200ALL, indirimli bilet 60ALL.

6. Yeni Çarşı (Pazari i Ri)

Yeni Çarşı (Pazari i Ri), Tiran’ın eski kent merkezinin en eski mahallelerinden biri. Osmanlı Dönemi’nden kalan tarihi Kokonozi Camii’nin de yer aldığı mahalle ismini mahallede yer alan pazar yerinden alıyor. Yeni Çarşı olarak bilinen ve haftanın her günü 08.00-15.00 saatleri arasında hizmet veren pazar yerinde Tiran’ın çevresinde yerel olarak yetiştirilen çeşitli taze meyveler, sebzeler, balık ve et, bölgesel Arnavut şarabı ve rakı gibi farklı ürünler satılıyor. Çarşının etrafında çok sayıda kafe, restoran ve mağaza bulunuyor.

7. Enver Hoca Piramidi

Enver Hoca Piramidi olarak da bilinen Tiran Piramidi, 14 Ekim 1988’de Arnavutluk’u II. Dünya Savaşı’nın ardından 1985’e kadar yöneten Enver Hoca’yı anmak üzere müze olarak ziyarete açıldı. Enver Hoca Müzesi olarak Enver Hoca’nın damadının tasarladığı bina, Arnavutluk’un 1991’de demokrasiye geçmesinin ardından sergi merkezi ve konferans salonu olarak düzenlendi. Enver Hoca Piramidi’ni haftanın 7 günü 10.00-17.00 saatleri arasında ücretsiz ziyaret edebilirsiniz.

8. Blok

Küçük bir şehir olan Tiran’ı yürüyerek gezmek mümkün. Yorulursanız, cıvıl cıvıl Tiranlı gençlerle dolu olan Taiwan yakınlarındaki Rinia Parkı hoşça vakit geçirebileceğiniz, soluklanabileceğiniz bir yer. Mart ayında Tiran’da bulunuyorsanız, Yaz Festivali gibi burada düzenlenen etkinliklere katılabilirsiniz.

Taiwan Bölgesi’nin karşısında yer alan Blok, Günümüzde kentin en popüler yeri olmasına karşın komünist parti zamanında yasaklı bir yer olarak biliniyor. Tiran’ın elit restoranlarının, en lüks alışveriş merkezlerinin bulunduğu bölgede, kafe ve barlar ile renkli gece hayatı Blok’ta yer alıyor.

9. Bunk’Art

Arnavutluk’un yakın tarihinde en önemli siyasetçilerden biri olan Enver Hoca’nın II. Dünya Savaşı’nın ardından ülkeye yapılabilecek olası bir nükleer saldırıya karşı savunma amacıyla inşa ettirdiği Bunk’Art, ülkede bulunan irili ufaklı 160 binden fazla sığınak içerisinde en görkemlisi.

Dajti Dağı’nın altına oyulan Bunk’Art’a Enver Hoca yaşamı boyunca yalnızca 2 kez gitmiş. Kimyasal saldırılara karşı mükemmel bir biçimde tasarlanan sığınak dış dünya ile bağlantıyı tamamen koparan, birçok oda ve toplantı odalarından oluşuyor.

Sığınağın odalarındaki sergilerde Arnavutluk’un II. Dünya Savaşı öncesi, savaş sırasındaki durumu ve savaş sonrasındaki konumuyla ilgili tarihi bilgiler, Enver Hoca yönetimindeki Komünizm yılları anlatılıyor. Bunk’Art ziyaret saatleri 09.00-16.00. Pazartesi ve salı günleri ziyarete kapalı. Bunk’Art giriş ücreti 500 LEK.

10. Bunk’Art 2

Bunk’Art 2, Tiran kent merkezinde İçişleri Bakanlığı için nükleer saldırılara karşı bir sığınak olarak 1980’li yıllarda inşa edilmiş. İçerisinde yer alan galerilerde Arnavutluk’un jandarma teşkilatı ve Enver Hoca’nın göreve gelmesiyle kurulan istihbarat örgütü Sigurimi’nin faaliyetlerini anlatan sergiler bulunuyor.

İçişleri bakanına ayrılan özel odanın da yer aldığı sığınak Arnavutluk tarihinin en önemli yansımalarından biri. Bunk’Art 2 ziyaret saatleri 09.00-18.00. Sığınak, haftanın 7 günü ziyarete açık. Bunk’Art 2 giriş ücreti 500 LEK

11. Dajti Dağı

Tiran’ın kuzeydoğusunda, kentin bu bölgedeki sınırlarını oluşturan Dajti Dağı, milli park olarak doğal güzellikleriyle öne çıkan bir bölge. Teleferikle 15 dakikada ulaşılan milli parkta ata binme, ATV gezileri ve tüfekle balon vurma gibi farklı etkinlikler yapılıyor. Milli parkın Tiran manzarası da görülmeye değer.

Dajti Yolu üzerindeki Bektaşi Tekkesi ve Kaplan Paşa Türbesi de görülmesi gereken diğer yapılar arasında. Dajti Dağı Milli Parkı ziyaret saatleri 09.00-18.00. Milli park, haftanın 7 günü ziyarete açık. Dajti Dağı Milli Parkı giriş ücreti teleferik dahil gidiş-dönüş 800ALL.

Bize yabancı olmayan Arnavutluk mutfağının en çok tüketilen yöresel Tiran yemeklerinin başında, kiremit kebabı, börek tatlısı, güveç, patlıcanlı Arnavut salatası, Arnavut ciğeri ve Elbasan tava geliyor. Şehirde dünya mutfaklarından lezzetler sunan çok sayıda restoran ve fast food zincirinin şubeleri de var.