Kapadokya’nın İlginç Köşesi: Çavuşin Köyü

Çavuşin, Kapadokya bölgesinde en sevdiğim yerlerden biri. Çavuşin Köyü, Avanos ilçesine bağlı. Nedense Kapadokya turu yapanların pek de bilmediği, gitmediği bir yer olsa da ben Kapadokya’ya her gittiğimde mutlaka uğrarım bu köye. Peri bacası oluşumlarını en iyi izleyebileceğiniz Güllüdere ve Kızılçukur Vadileri başta olmak üzere, Çavuşin sınırları içerisinde çok sayıda kilise, manastır ve eski yerleşim yeri var.

Anadolu’nun ortasında farklı bir gezegen gibi duran Kapadokya, 60 milyon yıl öncesinden bu yana yanardağların püskürttüğü lav ile küllerin milyonlarca yılda erozyona uğrayarak şekillenmesiyle oluşmuş. Dünyada eşi benzeri olmayan bir coğrafya olan Kapadokya’nın en ünlü trekking rotalarının bazıları Çavuşin Köyünden başlıyor. Yürümeyi sevmeseniz bile, coğrafyaya yayılmış ilginç yer yüzü şekillerini milyonlar dünyanın her köşesinden görmeye geliyor.

Çavuşin Köyü, Avanos, Kapadokya

Göreme-Avanos yolu üzerinde küçük bir köy olan Çavuşin, böylesi etkileyici bir coğrafyada, dev gibi bir oyma kaya kütlesinin altına kurulmuş küçük bir yerleşim yeri. Geçmişte Rumlarla Müslümanların birlikte yaşadığı bir köyün hemen arkasında yer alan Çavuşin Harabelerinde Hristiyan dervişleri yaşamış.

Mübadele öncesi 2000 kadar Rum Çavuşin Köyünde yaşıyormuş. 1924’te Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan mübadele sonrası bölgeye 950 kadar Türk yerleştirilmiş. Rumlar ayrılmadan önce, Çavuşin’e vardığınızda göreceğiniz dev ana kayanın içerisinde iki yüzden fazla kaya oyma ev varmış. 1964 sonrası ise oluşan erozyon ve çökmeler sonrası halk burayı terk edilerek ovaya taşımış.

Çavuşin Köyü, kaya içine kurulu, kaya kütlelerine oyulmuş bir bölge olarak sol yakada yer alıyor. Köyde Hristiyan papazlarına ait sayısız ev ve kilise bulunuyor. 1950 depreminde büyük hasar görerek bugün bulunduğu düzlüğe taşınan Çavuşin’de ilk yerleşimin başlaması çok eski dönemlere uzuyor. Köyün asıl hikayesi ise MS 56’da Hıristiyanlığın bölgede yayılmasıyla başlıyor.

Roma’nın baskısıyla bulundukları yeri terk eden Hristiyanlar Çavuşin ve civarında bulunan peribacalarının içlerini oyarak yerleşmişler. Oyulan kayaların içerisine küçük şapeller kazarak ibadetlerini buralarda yerine getirmişler.

Bölgeye yerleşen ve Hıristiyanlığı yaymaya uğraşan keşişler tarafından bölge hızla Hristiyanlaşarak 8. yüzyılda Çavuşin vadileri din eğitiminin önemli bir merkezi haline gelmiş. Engebeli yapısı nedeniyle bölgeye ulaşımız zor olması, burayı dini inzivaya çekilmek isteyenler için sığınma merkezi olmasını sağlamış.

Yüzlerce yıldır hala Hristiyanlık dünyasının en önemli toplantısı olma özelliğini koruyan İznik Konsili toplandığında dünyanın çeşitli bölgelerinden getirtilen yüzlerce İncil versiyonu imha edilirken, Kapadokya’dan getirilen İncil kabul edilmiş. Tarihin akışını değiştiren bu olayın ardından da Kapadokya bölgesi Hristiyan topluluklarının akınına uğramış.

Doğu Roma imparatorluğunun Hıristiyanlığı resmi din olarak kabul etmesi sonrasında gizli saklıya gerek kalmadığından Kapadokya’da manastırlar yapılmaya başlanıyor. İşte bu dönemin ilk geniş hacimli kilisesi olan Vaftizci Yahya Kilisesi Çavuşin köyünde yapılıyor.

Vaftizci Yahya Kilisesi (Church Of St. John The Baptist), Kapadokya’nın eski ve ilk geniş hacimli kilisesi. 5. yüzyılda yapıldığı düşünülen kilise aynı zamanda bölgenin en eski kilisesi. Avlusu kayaların kopması sonucu yıkılmış olsa da oldukça etkileyici yine de. (Terim olarak vaftiz, Hristiyanlıkta, dine girmek, günahtan ve kirli geçmişten temizlenmek amacıyla belli usullere riayet etmek suretiyle su ile yapılan bir ayin.)

Kilisenin ön cephesi seksenli yıllarda tamamen çökmüş. Kilisenin cephesinde dört veya beş sütun olduğu kalıntılardan anlaşılıyor. Cephe görünümündeki kemerli pencerelerde ve kapı çevrelerinde Suriye mimarisini yansıtan geometrik ve bitkisel motifler var. Girişin arkasındaki mekân üç nefli bir bazilika plan şekli gösterilmiş.

İç mekânı süsleyen fresklerden çok azı günümüze ulaşabilmiş. Yalnızca bir meleği tasvir eden bir fresk iyi bir durumda. 1924’e kadar aktif olarak kullanılan kilisenin giriş kapısından Kapadokya manzarası pek güzel.

Kalabalıklaşan nüfus manastır hayatına geçerken, İsa’nın öğretmeni kabul edilen Vaftizci Yahya adına inşa edilen kiliseyi pek çok dini yapı takip etmiş. Nicephorus Phocas Kilisesi olarak da bilinen Çavuşin Kilisesi, Avanos-Göreme yolu üzerinde, Göreme’ye 2 km uzaklıkta yer alıyor.

Bozulmuş olan ön cephelerine karşın içerisinde yer alan Hz. İsa’nın yaşamına dair kesitlerin bulunduğu önemli bir kilise olan Çavuşin Kilisesinin, 964-965 yılları arasında yapıldığı tahmin ediliyor. Büyüklüğü ve freskleri ile bölgenin en önemli kiliselerinden olan Çavuşin Kilisesinin duvarlarında işlenen konular diğer kaya kiliselerinde olduğu gibi İncil ve Hz. İsa’nın hayatından alınmış.

Peribacası oluşumlarını en iyi izleyebileceğiniz Güllüdere ve Kızılçukur Vadileri başta olmak üzere, Çavuşin sınırları içerisinde çok sayıda kilise, manastır ve eski yerleşim yeri bulunuyor. Kızılçukur Vadisi, Güllüdere Vadisi, Meskendir Vadisi, Zindanönü Vadisi, Kılıçlar Vadisi, Peri Bacaları Vadisi ve Ak Vadinin sınırları bu köyde.

Bu vadiler dünyanın en benzersiz yürüyüş parkurları arasında. Doğa yürüyüşleri, bisiklet turları, at üzerinde geziler düzenlenen vadilerde yüksek kayalara oyulmuş kiliseleri ziyaret etmek mümkün. Bugün Güllüdere ve Kızılçukur Vadilerinin ilgin peri bacalarında 12 kilise bulunuyor.

Güllüdere Vadisi, dört kilometrelik uzunluğa sahip ve Kapadokya’nın en çok rağbet gören parkurlarından. Yalnızca yürüyerek kat edilebilen vadide farklı dönemde yapılmış çok sayıda kilise ve manastırın bulunduğu vadi iki kola ayrılıyor. İnzivaya çekilen keşişlerin tercih ettiği birinci kolda keşiş hücreleri, ikinci kolunda ise Üç Haçlı Kilise ile Ayvalı Kilise yer alıyor.

Üç Haçlı Kilise, Güllüdere Vadisi’nin ilk kolunda yer alan ve yedinci yüzyıla ait bir yapı. Freskleri onuncu yüzyıla tarihlenen Üç Haçlı Kilise, üzüm bağları ve kayısı ağaçları arasında yeşillik bir alanda yer alıyor. Üç Haçlı Kilise’nin ilk dikkat çeken unsuru tavandaki haç oymaları. Üç haçtan oluşan bu oymaların yanı sıra kilisenin freskleri de görülmeye değer

Aziz Jean Kilisesi, Güllüdere Vadisi’nde Gülşehir ilçe merkezi girişinde yer alan iki katlı bir yapı. Alt katında şarap mahzenleri, su kanalları ve mezarların bulunduğu Aziz Jean’ın üt katında ise duvarları İncil’den alınmış sahnelerle süslenmiş kilise bölümü bulunuyor. Oldukça iyi korunan ve 1995’te restore edildikten sonra bugünkü haline kavuşan yapı 9. yüzyıla tarihleniyor.

Kızılçukur Vadisi, Çavuşin köy merkezine 5 kilometre mesafede yer alıyor. Uzunluğu yaklaşık üç kilometreyi bulan ve Göreme ile Ortahisar arasında bulunan Kızılçukur Vadisi,  Yılda 20 bine yakın turistin güneşin batışını görmek için geldiği Kızılçukur Vadisi’nde yer alan Haçlı Kilise, Meryem Ana Kilisesi, Kolonlu Kilise ve Cemalların Kilise görülmesi gereken yerlerin başında geliyor.

Kızılçukur Vadisi, bölgede günbatımının izlenebileceği en güzel yerlerden biri. Toprağın kırmızıya çalan rengi nedeniyle günbatımında kızıla boyanan vadi, olağanüstü bir ambiyans yaratıyor. Dünyada bu denli özgün görünüme sahip coğrafya pek azdır.

Çavuşin’e geldiğinizde köyün sırtını dayadığı dev harabelerin arasında dolaşın. Zirveye çıktığınızda ise şahane bir manzara sizi bekliyor. Vakti olanlar için tepedeki günbatımı manzarası kaçmaz. Sabah erken saatlerde ise gökyüzü tam bir renk cümbüşüne dönüşüyor.

Hemen başınızın üzerinden yükselen sıcak hava balonlarını yerden izlemek için Kapadokya’daki en güzel yerlerden biri bu köy. Kaldığım Phocas Cave Suites‘in hemen arkasındaki tepeden izlediğim balonlar hemen başımın üzerinden geçiyorlardı. Zıplasanız erişecek kadar yakın hem de.

Çavuşin’e çok yakın olan Zelve-Ürgüp yolu üzerinde bulunan Paşabağı bölgesi, Kapadokya’nın en güzel köşelerinden birisi. Eskiden ‘Rahipler Vadisi’ olarak bilinen yer şimdilerde Paşabağı olarak adlandırılıyor. Yan yana dizili sıralı çok büyük peribacalarının bazıları geçmişte şapel olarak kimisi de yaşam mekanları olarak kullanılmış.

Aziz Simeon adına yapılmış bir şapel ve inziva hücresi burada görülmesi gereken yerden. Yaşam alanları, ışık girmesi için oluşturulmuş pencereler, inziva yerleri ile burası bir başka gezegen sanki. Gittiğim bahar mevsiminde ise bir başka güzeldi.

Yol üzerindeki seramik mağazaları için de zaman ayırmalı. Yine Avanos’taki Akhal Teke At Çiftliği bölgede atla turlar düzenliyor. En kısa tur bir saat sürüyor ve dileyen sekiz saati bulan günlük rehberli turlara katılabiliyor.

Avanos’tan başlayan günlük turlar Kızılırmak boyunca ilerleyip, Kapadokya’nın vadilerinde, peri bacalarının arasında dolaşıyor. Pek keyifli bir deneyim, benim gibi ata ilk defa biniyor olsanız da çekinecek bir şey yok, deneyim.

ÇAVUŞİN’DE NEREDE KALINIR
Konaklama için önerim ise Phocas Cave Suites ✔︎ Köyü şimdiye kadar 3 defa ziyaret ettim her ikisinde de bu nefis butik otele misafir oldum. Kapadokya zaten dünyada eşi benzeri bulunmayan eşsiz bir kaya otel deneyimi sunuyor. Tarihi taşlara, tepelere gram zarar vermeden; doğal kaya oluşumlarını milim oynatmadan; sadece insan eliyle üç yıl süren bir restorasyon sonucu ortaya çıkmış bir yer Phocas Cave.

Balkonlu taş odası en güzel odalarından biri ve balkonun manzarası enfes. Alın kahvenizi veya şarabınızı günbatımının keyfini çıkarın. Otel çalışanları Kapadokya’da yapabileceğiniz her türlü aktiviteye yardımcı oluyor. Balon turu, ATV turu, atla geziler, doğa yürüyüşleri gibi aktiviteleri kendilerinden alın. Tüm çalışanları hoş sohbet ve güleryüzlü. Kapıda sizi karşılayan Lütfiye Hanım Kapadokya gezinizin keyifli geçmesi için size yardımcı olur.

Şehir hayatından uzaklaşmak isteyenler, keyifli ortam sunan Phocas Cave Suites oteli not edin. Phocas Cave Suites: Çavuşin Koyu, 2. Kume Mevkii, 50500 Avanos, Nevşehir. Tel: 0 (384) 532 71 61

Çavuşin’e nasıl gidilir

Çavuşin, Avanos ile Göreme arasında kalan, Kapadokya’nın en eski yerleşim yeri. Göreme-Avanos yolu üzerinde, Göreme’ye 2 kilometre uzaklıkta bulunan Çavuşin’e gelmek için en yakın havalimanları olan Kapadokya Havalimanı veya Kayseri Havalimanına İstanbul’dan direkt uçuşlar bulunuyor.

Nevşehir-Ürgüp karayolunun dördüncü kilometresinden sonra, Uçhisar yolundan 10 kilometre daha ilerleyerek Çavuşin’e ulaşabilirsiniz. Özel aracınız ile Çavuşin’e gelmek için Nevşehir merkezden Göreme-Avanos istikametine ilerlemeniz gerekiyor.

Çavuşin Köyü, Göreme Açık Hava Müzesine 3 km, Paşabağı peri bacalarına 2 km, Avanos’a 5 km ve Kızılçukur Vadisine ise 1 km uzaklıkta yer alıyor.

Kapadokya bölgesi, doğu ve batıyı birbirine bağlayan Kayseri ile Aksaray arasında bulunduğundan, Türkiye’nin hemen hemen her ilinden direk otobüs seferinin düzenlendiği avantajlı bir konuma sahip. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bodrum, Çanakkale, Edirne, Kayseri, Adana, Mersin, Alanya, Anamur ve Eskişehir gibi pek çok ilden her gün düzenli olarak otobüs seferleri bulunuyor.

Kapadokya, 4 mevsim çok sevdiğim bir coğrafya, ancak bahar aylarında bir başka güzel. Karlar altında da Kapadokya’ya gitmeyi ihmal etmeyin. İyisi mi siz her fırsatta gidin, buna değer çünkü.

Kapadokya gezilecek yerler listenize Göreme Açıkhava Müzesi, Paşabağı, Avanos, Saruhan Kervansarayı, Devrent Vadisi, Ürgüp ve Ortahisar gibi coğrafyanın görülmesi gereken önemli yerlerini mutlaka alın. Ayrıca Uçhisar ve Uçhisar Kalesi, Güvercinlik Vadisi, Kaymaklı Yeraltı Şehri, Güzelyurt (Gelveri), Ihlara Vadisi, Mustafapaşa ve Selime Köyü görmeniz gereken diğer önemli yerler.