Anadolu Selçuklu Devletinin son kervansarayı olan Saruhan Kervansarayı, Nevşehir’in Avanos ilçesinin 4 km güneydoğusunda yer alıyor. Yapı malzemesi olarak sarı, pembe ve devetüyü renginde, oldukça düzgün kesme taşların kullanıldığı kervansaray malzemenin renginden dolayı Saruhan ismini almış.
Tarihi İpek Yolu güzergahında, 13. yüzyıl Selçuklu mimari özelliklerini taşıyan Saruhan Kervansarayı, 1249 yılında, 2 bin metrekare genişliğinde bir alan üzerine II. İzzettin Keykavus tarafından inşa edilmiş. İpek Yolunun doğu-batı bağlantısını sağlayan Aksaray-Kayseri güzergahında yer alan yapı, günümüzde kültür sanat etkinlikleri için kullanılıyor.
Saruhan Kervansarayı, Kapadokya
Tarihi İpek Yolu’nun doğu-batı bağlantısı üzerinde, Aksaray-Kayseri güzergahında, Nevşehir’in Avanos ilçesinin 4 km güneydoğusunda yer alan Saruhan Kervansarayı, Anadolu Selçuklu Devleti’nin tarihinde inşa ettiği son kervansaray olarak tarihi öneme sahip.
Kapadokya bölgesinde mutlaka görülmesi gereken yapılar arasında yer alan kervansaray, günümüzde kültür sanat merkezi olarak farklı etkinliklere ev sahipliği yapıyor. Halk arasında Sarıhan Kervansarayı olarak da bilinen yapı, Anadolu Selçuklu Hükümdarı II. İzzettin Keykavus tarafından 1249 yılında 2 bin metrekare genişliğindeki alana inşa edilmiş.
Yapı malzemesi olarak Kapadokya bölgesinde yaygın bulunan tüf taşların kullanıldığı yapı, taş malzemenin renginden dolayı Saruhan ismini almış. Anadolu Selçuklu Sultanları, sultan hanların en son örneklerinden olan Saruhan’dan sonra han yaptırmamışlar.
Klasik yapıda planlanan kervansarayda kubbeli mescit, girişin hemen solunda avluya açılan çeşmeli eyvan ve avlunun sağ köşesinde hamam bulunuyor. Yapıldığı dönemde Tarihi İpek Yolu ticaret güzergahının üzerinde yer alan kervansaray, konuklarının can ve mal güvenliğini koruyabilmek amacıyla kaleye benzer bir şekilde inşa edilmiş.
Tek katlı kervansarayın en dikkat çekici bölümü ise giriş kapısı. Görkemli giriş kapısı, Selçuklu mimarisinde Taç Kapı formu olarak biliniyor. Selçuklu döneminde avlulu (yazlık), kapalı (kışlık) ve her ikisinin birleşimi olan karma olmak üzere üç farklı düzende inşa edilen kervansaraylar arasında Saruhan Kervansarayı karma bir mimari anlayışa sahip.
Saruhan Kervansarayı’nın dış ana kapısının üst kısmında yer yer yıkılmalar yaşansa da geometrik süslemeleri günümüze kadar gelmeyi başarmış. Yapının sağ bölümünde yer alan kapalı odaların üzeri tonozlarla örtülü ve her biri dışarı açılan mazgal şeklindeki pencerelere sahip.
Biri açık, diğeri kapalı olmak üzere iki bölüm bulunan yapının üstü açık ön bölümünde geniş bir avlu yer alıyor. Avlunun sağ tarafına kışlık, sol tarafındaki 7 sütun arasına ise yazlık odalar yerleştirilmiş.
Merdivenlerle çıkılan hemen üst kısmı küçük bir mescit olan yapıda, avlunun arka tarafındaki kapalı bölümde ise gelen misafirlerin atlarının bağlandığı bölüm bulunuyor. Selçukluların yaptırdığı son kervansaray olarak önemini koruyan yapı, 1991’de restore edilerek orijinal haline getirilmiş.
Saruhan Kültür ve Kongre Merkezi adıyla özel etkinlikler, düğünler ve kültür-sanat faaliyetleri için kullanılan kervansaray, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın denetiminde özel firmaya 49 yıllığına tahsis edilmiş. Kapadokya bölgesindeki ilk ve tek Mevlevi Sema Töreni’nin yapıldığı kervansarayda etkinliği izlemek için rezervasyon yapılması gerekiyor.
Saruhan Kervansarayı nerede
Saruhan Kervansarayı giriş ücreti ve ziyaret bilgileri
🗺 Adres: Yeni Mahalle, Kayseri Cd. 6.Km, 50500 Aktepe, Avanos, Nevşehir
📲 www.saruhan1249.com ☎️ +90 (384) 511 37 95
🕘 Ziyaret saatleri: Saruhan Kültür ve Kongre Merkezi haftanın 7 günü 09.00-23.00 saatlerinde ziyarete açık.
💶 Giriş ücreti: Saruhan Kültür ve Kongre Merkezi giriş ücreti 3TL. Müze Kart geçerli değil.
Saruhan Kervansarayı nasıl gidilir
Saruhan Kervansarayı, Nevşehir’in avanos ilçesinin 4 km güneydoğusunda, Ürgüp’ün ise 6 km kuzeyindeki Damsa Vadisi’nde yer alıyor. Avanos ilçesi Nevşehir’in 18 km doğusunda kalıyor ve kervansaraya ulaşmak için öncelikle merkeze gelmek gerekiyor.
Nevşehir merkezden Kayseri yönüne giden dolmuşlarla kervansarayın önünde inmek mümkün. Nevşehir-Kayseri Karayolu üzerindeki kervansaray Kayseri yönünde Avanos’u geçtikten sonra yaklaşık 4 km sonra yol üzerinde bulunuyor.
Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde en son inşa edilen kervansaray unvanını taşıyan Saruhan Kervansarayı, eşsiz Kapadokya bölgesinin en eski ve en ihtişamlı mimari yapılarından.
