Vientiane, Laos’un başkenti ve en büyük şehri. Komşu başkentler ile kıyaslandığında olağanüstü derecede sessiz, rahat bir atmosfere sahip. Yaklaşık 35 yıl boyunca komünist sistemle yönetilen Vientiane’de kentin dokusunda sistemin etkilerini hala görebilmek mümkün. 7 milyona yaklaşan ülke nüfusunun 750 bini başkentte yaşıyor.
Sandal ağacı şehri anlamına gelen başkent Vientiane, Tayland’a komşu güçlü akan Mekong Nehri kenarına kurulmuş. Bir zamanlar Fransız ticaret merkezi olan şehir, renkli orijinal kolonyal mimarisini hala koruyor.
🧭 Tayland‘ın başkenti Bangkok‘tan Laos’un başkenti Vientiane şehrine geçtim. Bangkok Khao San Road’daki bir acenteden Laos’a gitmek için gece otobüsüne bilet aldım (800THB, 46TL/2012). 10 saatlik bir yolculuk sonrasında Tayland-Laos arasındaki Nong Khai sınır kapısına varabildik.
Tayland ile Laos arasındaki Mekong Nehri üzerine daha 1990’larda inşa edilmiş Kardeşlik Köprüsünü geçip ülkeye giriş mührünü aldıktan sonra başka bir turist minibüsüne transfer edilip, 3 saat daha süren yolculukla başkent Vientiane’ye vardık. Şehrin sokaklarında rastgele yürüyerek bulduğum ilk otel olan Haysoke Guest House pansiyonuma yerleştim (100.000KIP, 22TL).
Vientiane Gezi Rehberi
Vientiane, bin yıldan daha eski bir şehir. Şehrin adı ‘sandal ağacından duvarlarla çevrili şehir’ anlamına gelen Vieng Chan olarak telaffuz ediliyor. Vieng Chan, Viengchan ya da Viang Chan olarak da bilinen Vientiane, tarih boyunca Vietnam, Siyamlar, Burma ve Kmerlerin egemenliğine girdi. Şehir 1828’de Siyam ordusu tarafından yok edildi.
Fransızlar Laos’u sömürgeleştirip 1893’te Fransız Çinhindi’nin bir parçası haline getirdiğinde yeniden inşa edildi. Bu süre zarfında birçok tapınak yeniden inşa edilmiş. II. Dünya Savaşı sırasında Japon ordusunun kısa bir süre Vientiane’yi ele geçirmesinden sonra, Vientiane 1953’te bağımsız Laos’un başkenti oldu.
Vientiane Kraliyet Lao Hükümeti ile komünist partisi Pathet Lao arasında 1959 itibaren başlayan iç savaş sonrası komünist partisi Laos Krallığını yenerek yönetimi devr aldı. Ülkenin adını Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Fransız esintileri taşıyan güzel mimariye sahip şehir 2010 yılında 450. doğum gününü kutladı.
Günümüzün Vientiane’si giderek modern bir şehre dönüşen eski ve yeninin bir karışımı. Başkent Vientiane bildik manada şehir kavramından uzakta bir şehir. Şehirdeki yabancı ülke elçiliklerini, birkaç bulvarı ve tapınakları çıkarsanız geriye sanki bir şey kalmayacakmış görünüyor. Şehri yürüyerek kolaylıkla bir uçtan diğer uca gezebilmek mümkün.
Mekong nehrinin kıyısında bulunan Güneydoğu Asya’da deneyimlediğiniz diğer başkentlere hiç benzemiyor. Ne trafik Bangkok kadar kötü ne nem Singapur kadar dayanılmaz ne de sokaklar Jakarta kadar kalabalık. Rahat ve sakin bir havası olan küçük bir kasaba gibi. Fransız mimarisinin etkisini, eski Fransız mahallesinden Patuxai’ye kadar hissedebilirsiniz.
Resmi adı Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti olan Laos nüfusunun % 60’ı Budist, geriye kalan nüfus da eski animist inançlarına devam ediyorlar. Safran renkli kıyafetleriyle Budist rahipleri şehir ve kasabaların herhangi bir yerinde yürürken görebilmek mümkün. Tayland’ın Budist tapınakları gibi dolup taşmasa da Loalar da sık sık tapınak ziyaretine gidiyorlar.
VIENTIANE’E NE ZAMAN GİDİLİR
🌤 Vientiane gitmek için en güzel mevsim Kasım-Mart arası kurak dönem. Aralık ve Ocak ayları yılın en yoğun dönemi. Başkent yıl boyunca sıcak ve nemli olsa da şehirdeki sıcaklıklar kurak mevsimde yağışlı mevsime göre biraz daha soğuk. Ağustos ayı yılın en yağışlı ayı, en sıcak ay ise ortalama yüksek 34 derece ile Nisan ayı. En soğuk ay ise ortalama en düşük 16 derece ile Ocak ayı.
VIENTIANE NASIL GİDİLİR
✈️ Vientiane’nin merkezine yaklaşık 3 km uzaklıkta bulunan Wattay Uluslararası Havalimanı, şu anda Laos’un ana ve en büyük havalimanı. Luang Prabang Uluslararası Havalimanı ile birlikte, hem uluslararası hem de iç hat uçuşlarına hizmet veriyor. Lao Airlines, AirAsia ile Güneydoğu Asya’nın bazı başkentlerinden Vientiane’ye uçabilirsiniz.
Lao Airlines ve AirAsia en uygun uçak bileti bulabileceğiniz havayolu firmaları. İç hat uçuşları, Luang Prabang, Luang Namtha, Muang Xay, Pakse, Phonsavan ve Savannakhet’in iki ana taşıyıcısı olan ulusal marka ve Laos Skyway olan Lao Airlines ile gerçekleştiriliyor.
Bangkok’tan Vientiane’ye gitmek için en uygun yol Bangkok’tan Udon Thani’ye uçup havalimanından sınıra giden bir havaalanı servis otobüsüne binmek (2 saat), Laos’a seyahat etmenin en hızlı ve en uygun yollarından biri. Bangkok’tan Udon Thani’ye her gün 2 AirAsia uçuşu var.
🚌 Vientiane ile Tayland’ın Nong Khai, Udon Thani ve Khon Kaen gibi bazı eyaletleri arasında günlük otobüs seferleri var. Ben Bangkok’tan Nong Khai’ye oradan da Lao-Tayland Dostluk Köprüsü ile Laos’a geçtim. İmkanınız varsa biletinizi erkenden alıp uçakla gidin.
🚆 Tayland-Laos demiryolu vasıtasıyla da Vientiane’ye gitme şansınız var. Bangkok Hualamphong İstasyonundan Nong Khai’ye günde 4 direkt tren var. Yolculuk tahmini 9 saat 25 dakika sürüyor. Ardından Nong Khai’den Thanaleng’e başka bir trene biniyorsunuz ve burada otobüs/minibüsle Vientiane’ye devam ediyorsunuz (araç tipine bağlı olarak 1-2 saat).
🛂 Bangkok–Tayland sınır geçişi, Laos’a giden trafiğe bağlı olarak bir saatten yarım güne kadar sürebilir. Zamanın çoğu pasaportunuza damga basmak için sıraya girerek sınır kontrolünde geçireceksiniz. Tayland sınırını geçtikten sonra, köprüyü geçmek için başka bir otobüse binmeniz ve Laos tarafında göçmenliğe girmeniz gerekiyor.
🛺 Sınır kontrolü için sıraya girmeden önce vize ücret ödeyip giriş kartı almak için sıraya girmeniz gerekecek. Pasaport kontrolü geçtikten sonra taksi ve tuk-tuk şoförleri tarafından etrafınız sarılacak. Yanınıza birilerini bulup bir fiyatta anlaşın. Şehir içi ulaşım kötü, Vientiane gezilecek yerler için bisiklet kiralayın veya bir tuktuk ile anlaşın.
VIENTIANE NEREDE KALINIR
➜ Vientiane de kalmak için en iyi otellerden biri La Seine Hotel, yetmişlerin dekorundan etkilenmiş şık odalara sahip. Crowne Plaza ve Lao Plaza Hotel, kalabileceğiniz konforlu 5 yıldız bir oteller. Bloom Boutique Hotel orta segment otel iken Lao Poet Hotel, Family Boutique Hotel ve V Hotel Vientiane uygun fiyatlı oteller ✔︎
Vientiane bölgedeki diğer Asya başkentlerine kıyasla oldukça ucuz. Konaklama ve 3 öğün yemek dahil kişi başı günlük 25 – 45 USD civarında bir masrafınız olacak.
Vientiane Gezilecek Yerler 📌
Şehirde görülebilecek en önemli yerler arasında That Luang’ın 16. yüzyıl stupası ve Güneydoğu Asya’nın zafer anıtı olan Patuxai, tapınaklar, geniş caddeler, renkli pazarlar ve Fransız sömürge mimarisinin güzel örnekleri bulunuyor.
1. Wat Si Saket
Wat Si Saket, Vientiane’nin en eski Budist tapınağı, belki de anlatacak en çok hikayeye sahip olan yer. 1551’de Kral Phothisararat tarafından yaptırılmış, 1818’de Kral Anouvong tarafından yeniden inşa edildi. 1827’de şehri yağmalayan ve yakan Siyam ordularıyla gelen yıkımdan kurtulan ender tapınaklardan biri.
Siyam Orduları Vientiane’yi işgal edince Wat Sisaket haricinde her şeyi yok etmiş. Tayland’daki Budist tapınakları gibi, Wat Sisaket’te de tapınağı çevreleyen bir teras ve beş katlı bir çatı bulunuyor. Tapınak, çeşitli dönemlerden 6,840 Buda figürü ile dolu bir iç kutsal alana sahip.
Tapına ve 16. yüzyıldan kalma binlerce Buda heykelinin bulunduğu alan bir müzeye dönüştürülmüş. Tüm tapınak alanında Buddha’nın 10 binde fazla heykeline sahip. Bunların yaklaşık 7 bini tapınağı çevreleyen galerilerdeki nişlerde yer alıyor.
Wat Si Saket, Vientiane’deki Lane Xang yolu ile Setthathirat yolunun kesiştiği yerde, Başkanlık Sarayı ve Haw Phra Kaew tapınağının yakınında yer alıyor. Caddenin hemen karşısındaki Haw Phra Kaew tapınağını da gezin.
2. Haw Phra Kaew
Haw Phra Kaew, Laos’un en saygın tapınaklarından biri. Adını 200 yılı aşkın bir süre tapınakta saklanan Tayland’ın en saygın Buda görüntüsü olan Zümrüt Buda’dan alıyor. Meşhur kutsal Zümrüt Buda buradan alınıp Tayland’da götürülmeden önce 1779 yılına kadar burada tutuluyordu.
Laos Kraliyet Ailesi’nin tapınağı olan Haw Phra Kaew, Siyam orduları 1827’de Vientiane’yi işgal ettiğinde yok edilmiş. O zamandan beri birkaç kez yeniden inşa edilip restore edilmiş. Şimdiki tapınak Fransızlar tarafından 1942 yılına restore edilmiş. Kutsal tapınak şimdi bir müzeye dönüştürülmüş.
Zümrüt Buda için yaldızlı bir taht, yazılı Khmer taş stelleri, ahşap oymalar ve kurutulmuş palmiye yaprağı üzerine yazılmış eski Budist el yazmaları müzede sergilenmiş. Etrafındaki bakımlı bahçeler de çok hoş. Bahçede sergilenen Plain of Jars‘tan getirilen iki bin yıllık bir taş kavanozu görmeden ayrılmayın.
Vientiane şehir merkezinden tapınağa tuk tuk ile gitmeyi düşünürseniz yaklaşık 20.000 KIP tutuyor. Günde yaklaşık 10.000 Kip’e mal olan bisiklet kiralayıp şehri gezmek daha güzel bir seçenek. Müze her gün 08.00-16.00 arası açık. Müze içinde fotoğraf çekmek yasak. Giriş ücreti 5.000 KIP.
3. Pha That Luang
Pha That Luang (Büyük Stupa Lao), ülkenin en büyük tapınağı. Kutsal mekanın yaldızlı stupası, ülkenin ulusal sembolü olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda Laos Budizminin de sembolü olan tapınak, Laos parasının üzerinde de yer almış. ‘Sandal ağacı şehri’ olarak da bilinen Stupa Pha That Luang’ın geçmişi 1586’ya dayanıyor.
Buda’nın göğüs kemiğini korumak için MÖ 3. yüzyılda bir tapınak olarak inşa edilmiş. Tabi bunu kanıtlayacak herhangi bir delil olmasa da bu Laosluların gurur kaynağı olmasına yetiyor. Şehrin en popüler turistik mekanı olan That Luang Tapınağı, 1828’de bir Siyam istilası ile yok olsa da 1931’de Fransızlar tarafından yeniden inşa edilmiş.
Geçmişte çok defa tadilat geçirmiş tapınağın 49 metre yüksekliğindeki Stupa’nın kat kat terasları var. Her seviye Budist aydınlanmanın farklı bir aşamasını temsil ediyor. En düşük seviye maddi dünyayı temsil ederken en üst seviye, hiçlik dünyasını temsil ediyor.
Altın renginde, dikdörtgen duvarlar şeklinde yükselen bir tapınak oldukça sade bir görünüm de bulunuyor. Diğer birçok Budist tapınağın aksine şatafatlı bir içyapı ve mimari bulunmuyor. Bir çeşit piramit benzeri bir yapıyı andırıyor. Dini ve ulusal günlerde tapınağı çevreleyen bahçede çimler üzerinde diz çöken halk, yüzlerini tapınağa çevirip dua ediyorlar.
4. Patuxai
Patuxai (Zafer Anıtı), Fransızlara karşı bağımsızlık mücadelesini anmak adına 1960’lı yıllarda yapılmış bir anıt. Turizm ofisinin bulunduğu cadde boyunca ilerlediğinizde kaşınıza Vientiane’nin en çok dikkate değer anıtlarından biri olan bu anıt çıkıyor. Yapı, çok ironik bir şekilde Fransız Arc de Triomphe‘a benziyor.
Arc de Triomphe’den farklı olarak, Patuxai’nin kemerleri efsanevi kinnari figürleri ile süslü. Budist süsleme sanatıyla yapılmış dört kapısı bulunan anıtın tavanında Vişnu, Brahma ve Indra tanrılarını tasvir eden etkileyici bir süsleme bulunuyor.
II. Dünya Savaşından sonra Laos’un Fransa’dan bağımsızlığını alırken ölen askerlerine ithafen yapılmış Anıt, Fransız yapımı Lan Xang Bulvarının bitimindeki Vientiane’nin merkezinde, Çin hükümeti tarafından bağışlanan bir çeşme yanında yer alıyor. Anıtın tasarımını çizen mimara ise benim otele ödediğim fiyatın üçte biri ödenmiş, yani 7TL!
Anıta merdivenlerle çıktığınızda (3.000 KIP, 0.6TL) ise dış güzelliğiyle hiç alakası olmayan bir hediyelik eşya pazarı sizi karşılıyor. Dış mimarisine göre iç mimari özensiz ve tamamen boyanmamış betondan oluşuyor. Aynı zamanda fotoğraf çekmek, parkı ve başkenti yukarıdan görmek için uygun bir yer.
Parkta yer alan havuzu çevreleyen Palmiye ağaçlarının gölgesi dinlenmek için uygun bir yer. Parkın sonunda dünya barışını simgeleyen, üzerinde tüm dünya ülkelerinin bayraklarının olduğu, Endonezya tarafından Laos’a hediye olarak gönderilen bir gong yer alıyor. Park sonrası yürüyerek Mekong Riverside Parkı ziyaret ettim.
5. Mekong Riverside Park
Mekong Nehri, Vientiane’de günbatımının izlendiği en iyi yerlerden. Mekong Nehrinin yanında yer alan 14 hektarlık yeşil alan, koşucular, kano severler ve tai-chi gruplarına ev sahipliği yapıyor. Parkı ziyaret edenler nehir kenarındaki atmosferin keyfini çıkarıyor. Mekong Nehri yanındaki bu parkta halk kahramanı Chao Anouvong’un yüzü nehre dönük kocaman bir heykeli bulunuyor.
Ben çevrenin fotoğrafını çekerken parkta dolaşan Laoslu öğrenciler de benim fotoğrafımı çekiyordu. Otele dönerken parkta oturan birkaç öğrenciyle oturup sohbet ettim. İngilizceleri yok denecek kadar az olsa da oldukça eğlenceliydiler.
Lan Xang Krallığının kurucusunun adını taşıyan Fa Ngum Yolu, kentin güney ucunda, Mekong Nehri boyunca uzanan çok hoş bir yer. Şehri istila etmek isteyen düşmanlara karşı yapılan güçlendirilmiş su hendeğinin tepesinden komşu Tayland’ı görebilir ve hendek kenarında yürüyüş yapabilirsiniz.
Mekong nehri boyunca uzanan bulvarda her gece saat 17.00’den itibaren bir gece pazarı kuruluyor. Gece dışarı çıkmadan önce kendinizi sivrisinek kovucu ile iyice spreyleyin her zaman. Buradaki sivrisinekler, cehennem kadar büyük ve fena saldırgan.
6. Buddha Park
Buddha Parkı (Xieng Khuan), şehrin en çok ilgi gören yerlerinden biri. Şiva, Vişnu ve Arcuna ve Budha tasvirlerinin süslediği Budha Parkı içerisindeki heykeller, bir Budist tapınağa gelmişsiniz gibi hissettiriyor. Parkta iki yüzden fazla Buda heykeli bulunuyor. 40 metrelik yatan Budha ve üç başlı bir fil süren Buda heykelleri parkın en bilinen heykelleri.
Park, süslü, estetik olduğu kadar, garip, ilginç insan, hayvan, tanrı ve şeytan figürleri ile dolu dev heykellerden oluşuyor. Parka ilk geldiğinizde kendinizi sanki antik bir keşfin içerisinde dolaşıyor hissine kapılmanız normal. Ancak bilmeniz gereken Luang Pu adında bir Budist rahibin henüz 1958 yılında bu parkı inşa ettiği. Heykeller ise bildiğiniz betondan yapılma.
7. Talaat Sao (Sabah Pazarı)
Talaat Sao (Sabah Pazarı) Laos’un yerel kültürünü deneyimlemek için başkentte ziyaret edilebilecek en doğru adres. 07.00-16.00 saatleri arasında açık olan pazar yerinde satıcılar daracık sokaklara tezgahlarını kuruyor. Pazar yerindeki sonsuzmuş gibi uzayan tezgahlarda yerel hediyelik eşyalar, antikalar, ipek eşarplar, pamuk, batik, altın ve gümüş ürünler ile yiyecek ve içecekler satılıyor.
Pazarlık becerilerinizi denemek ve bazı Laos sokak yemeklerini tatmak için iyi bir fırsat. Birkaç yıl önce, dışarıdaki geleneksel pazarın yanına modern bir klimalı alışveriş merkezi binası da eklenmiş.
8. COPE Ziyaretçi Merkezi
Cooperative Orthotic and Protez Enterprise (COPE), Vietnam Savaşı sırasında Amerikan askerleri tarafından bırakılan ve halen patlamamış olan bombaların yarattığı tehlikeyi ve Laos’a verdiği zararları anlatmayı amaçlayan bir merkez. Laos’a 270 milyondan fazla bomba atıldı. Bunların %30 kadarı patlatmadan kaldı.
Laos’ta hala yaklaşık 80 milyon patlamamış bomba olduğu tahmin ediliyor. Laos köylerinin %25’i hala UXO ile kirlenmiş durumda. 2011 yılına kadar savaştan sonra yaklaşık 20 bin kişi bu bombalar yüzünden öldü ya da yaralandı. Çatışmanın üzerinden yıllar geçmiş olmasına rağmen Laos’ta halen ölüm ve yaralanmalı patlamalar yaşanıyor.
9. Laos Ulusal Müzesi
Laos Ulusal Müzesi, Fransız sömürge döneminde bir hükümet binası olmuş bina, daha sonra ulusal bir müzeye dönüştürülmüş. Eski görünümlü iki katlı bir binada yer alan müzede ağırlıklı olarak Laos’un coğrafyası, kültürü ve tarihi hakkında bilgiler veriliyor. Bir ulusal müze olarak hem teşhir hem de bilgi çok yetersiz.
Ancak zamanınız varsa Laos’u daha iyi anlamak için ziyaret edilebilir. Ulusal Müze’nin karşısında, Çin’in yardımıyla inşa edilmiş, genellikle kültürel etkinliklerin düzenlendiği yüksek ve görkemli Ulusal Kültür Sarayı yer alıyor. Laos Ulusal Müzesi salı-pazar arası 8.30 – 16.00 arası ziyarete açık, pazartesileri kapalı.
10. Rue Setthathirath
Rue Setthathirath, şehrin en hareketli caddelerinden. Cadde boyunca sıralanan kafe, restoran ve barlar özellikle akşam saatlerinde canlanıyor. Fransız etkisi Vientiane’nin fırın ve pastanelerinde de görülüyor. Birçok kafe ve restoranın menüsü Fransız mutfağından izler taşıyor.
Lao Tekstil Müzesi, Vientiane’de geleneksel Lao tekstil el sanatlarından bahseden bir müze. Müzeye gitmek için yaklaşık 6 km yol yapmanız gerekecek.
Joma Bakery Café Nam Phou, kahvaltı, simit ve yerel olarak yetiştirilen harika kahve servis eden batı tarzı bir fırın kafe. Yıllar içinde gezginler arasında o kadar popüler hale gelmiş ki diğer komşu ülkelerde de şubesini açmış. Rahat bir atmosferi ve hızlı interneti var.
Arkadaş canlısı, samimi bir atmosfere sahip olan küçük başkent Vientiane’nin, nefis sandviç yapan restoranlarında yemek yemiş, yeşil ve huzur veren parkında dinlenmiş, begonvilli sokaklarında ve pazarında dolaşıp şehri ve insanları tanımaya çalışmıştım. 13 saatlik bir gece otobüsü yolculuğu sonrasında tüm bunları yapmıştım, uzun bir gündü. Artık güzel bir uyku çekmenin zamanıydı.
Laos’un sessiz başkenti Vientiane, yavaş yavaş Güneydoğu Asya’nın en silik başkenti görüntüsünü silerek misafirlerini geniş bulvarları, sömürge mimarisi ve sokak lezzetleri ile etkiliyor.
Day 568: Laos:1, Vientiane, 22 Şubat 2012
Hayat ellerimizin arasından akıp giderken anı yakalayan kareler ve insana daha ne duruyorsun dedirten güzellikler. Birilerinin bunlardan bizi haberdar etmesi ve hadi demesi gerekiyordu. O birisi olduğunuz için sonsuz teşekkürler.