Songkran Festivali: Asya’nın Eğlenceli Yılbaşı Kutlaması

Songkran Festivali, Güneydoğu Asya coğrafyasının en ünlü festivallerinden biri. Kamboçya, Tayland, Laos, Myanmar’ın yanı sıra Hindistan ve Çin’in bazı bölgelerinde de kutlanan festival Su Festivali adıyla da tanınıyor. Güneydoğu Asya’da kullanılan takvime göre yeni yılın gelişini simgeleyen bu festival her yıl 13-15 Nisan tarihleri arasında kutlanıyor.

Yeni yılın bir önceki yıldan daha iyi, daha temiz, daha başarılı, daha zengin ve daha iyi ilişkileri sağlaması amacıyla dilek dilenerek büyük çaplı temizliğin gerçekleştirildiği festival öncesi hazırlıklar ise festivalin kutlandığı ülkelerde rutin bir göreve dönüşmüş durumda.

Su dökme geleneği ilk olarak Buda heykelleri ve simgelerinin yıkandığı suyu insanlara dökülerek yapıldığından, insanlara saygı gösterme amacıyla ortaya çıkmış. Dökülen sular, kötülüğü temizlemeyi sembolize ediyor ve bazen bitki özleri ve esans karışımları ile hoş kokulu bir hale sokulabiliyor. İnanışa göre bu temizlik yeni yılda iyi şans ve bolluk getiriyor.

Tayland’da, Songkran kutlamalarının ana üssü Chiang Mai şehri. Bunun yanında, Bangkok, Phuket ve Pattaya gibi diğer tüm turistik bölgelerde, geniş katılımlı su savaşlarının olduğu büyük kutlamalar tarzında yapılıyor.

Diğer küçük kasaba ve şehirlerde ise Songkran, geçit törenleri ve tapınak faaliyetleri gibi geleneksel bir şekilde kutlanıyor. Songkran, ayrıca Luang Prabang, Laos ve diğer Güneydoğu Asya ülkelerinde de kutlanıyor. Denk gelirseniz eğlenceye katılmayı ihmal etmeyin.

Songkran Festivali, Kamboçya

Songkran Festivali, Su Festivali olarak da biliniyor. Asya’nın bu en eğlenceli bayramı, her yıl 13-15 Nisan tarihleri arasında kutlanıyor. Güneydoğu Asya ülkelerinden Tayland, Myanmar, Laos ve Kamboçya’nın yanı sıra Hindistan’ın bazı bölgelerinde her yıl kutlanıyor.

Yeni yıl bayramı olan Songkran’ın kutlandığı ülkeler bu dönemde birkaç günlük tatile girerek bu bayram boyunca ülkenin birçok noktasında çılgın kutlamalar düzenleniyor. Büyük bir titizlikle hazırlıklara başlanan bayram sürecinde evler, dükkanlar, sokaklar temizlenerek bayrama hazır hale getiriliyor.

Kötü ruhları uzaklaştırmak için kullanılan havai fişeklerin hazırlandığı, evlerin, dükkanların, sokakların temizlendiği, yeni giysilerin satın alındığı bu dönem, festivalin kutlandığı ülkelerde resmi tatil ilan edildiğinden bu ülkelerin dört bir yanında coşkulu kalabalıkların kutlamalarına sahne oluyor.

Çılgın su savaşlarının yapıldığı etkinlik, suyun temizleyici ve arındırıcı rolüne dikkat edilerek suya sembolik bir anlam yüklendiği, her aşamasında suyun bolca kullanıldığı bir atmosfere sahip.

Geleneksel yılbaşı festivalinde, insanlar ellerindeki su dolu kovalar veya su tabancalarıyla sokaklara dökülüp su savaşı yapıyorlar. Kimisi işi abartıp su dolu tankların olduğu kamyonetlerle şehri gezip, önlerine kim çıkarsa arabadan hortumla veya kovalarla suyu başlarından aşağı döküyor.

Dünyanın en büyük su savaşlarına sahne olan Songkran, sadece insanların gelen geçeni ıslattığı bir festival değil elbette. Yeni yıl döneminde tapınakların ve Buda heykellerinin temizlenip, yıkanması bu festivalin bir parçası. Kutsal ritüeller eşliğinde yapılan bu temizleme geleneğinin, günümüzdeki popüler yansıması ise insanların bu günü, bir parti ve eğlenceye dönüştürmüş olması.

Festival, bazı küçük farklılıklara rağmen hemen hemen tüm ülkelerde 13-15 Nisan tarihleri arasında kutlanıyor. 13 Nisan sabahında kötü ruhları uzaklaştırmak için kullanılan havai fişek sesleri ile güne başlanıyor. Bu gün aynı zamanda herkesin yeni yılın gelişini müjdelemek için kendini, evini, kıyafetlerini, evinin önünü temizlediği bir gün.

14 Nisan tarihi eski ve yeni yıl arasındaki son gün. Bu gün herkes iyi bir kalbe sahip olduğunu kanıtlamak üzere hiç kimseye kötü bir söz, davranış ya da harekette bulunamaz. Sabahtan yeni yıl sofrası için yiyecek ve içecek alışverişi yapan halk, öğleden sonrasını tapınak ziyaretiyle tamamlıyor.

Wan Phaya Wan olarak anılan yılbaşı günü 15 Nisan’a ‘Büyük Önem Günü’ de deniliyor. Birçok kişinin sabahtan tapınak ziyaretiyle başlayan yeni yıl gününde geçen yılda işlenen günahlar, yapılan hatalar ve kırılan kalplerden duyulan pişmanlık dile getirilerek af dileniyor.

Yanlış davranışların telafisi için aile büyükleriyle bir araya gelerek onların duası alınıyor. Bu törenin sonunda yaşlı insanların elleri ve başı üzerine su serpilerek sonrasında ailenin geri kalan üyeleriyle mini bir su savaşı yapılıyor.

Festivalin son günü olan 16 Nisan ise bu festivalin kutlandığı tüm ülkelerde eğlence anlamına geliyor. Su tabancaları, kase, kova ve içerisinde su taşınabilecek her türlü araç ve ekipmanla sokaklara akan coşkulu kalabalık birbirini ıslatmak için mevzilere yerleşiyor. Kamera ve ıslanabilecek her şeyden uzakta büyük bir heyecanla herkes birbirini ıslatıyor.

Songkran birçok bölgede de genç kızların güzelliklerini ve becerilerini gösterdikleri ve izleyenler tarafından oylandıkları törenlerle kutlanıyor. Bu oylar bir anlamda maddi destek anlamına geliyor. Zira seçtiğiniz kızın boynuna takacağınız kolyelerin sayısı kazananı belirliyor.

Bangkok ve Chiang Mai gibi büyük şehirlerde ‘Miss Songkran’ güzellik yarışması şeklinde daha farklı etkinlikler de düzenleniyor. Chiang Mai gibi birçok şehirde Buda simgeleri sokaklarda festival boyunca tören şeklinde dolaştırılıyor. İnsanlar Buda simgelerinin üzerine su dökerek bir çeşit yıkama ritüeli gerçekleştirmiş oluyor.

Tayland’ın kuzeyinde insanlar bir sene boyunca ayaklarında taşıdıkları kirin karşılığı olarak mahallelerindeki tapınaklara ellerinde bir avuç kumla gidiyor. Bu kum Stupa (Budizm’de sıkça kullanılan bir simge) şeklinde rengarenk bayraklarla süslenmiş tepeler yapmak için kullanılıyor.

Songkran Festivalinin ilk olarak nasıl başladığı konusunda net bir bilgi yok. Ancak festivalin çıkışı konusunda bölge ülkelerinde dilden dile dolaşan birkaç efsane bulunuyor. En bilinen efsane ise Hint mitolojisinde yaratıcı tanrı olarak da bilinen Brahma’ya ait.

Dhammapala isimli zeki bir genç erkekle iddiaya giren ve iddiayı kaybedenin kafasının kesileceği bir anlaşma yapmış. İddiayı kaybeden Brahma’nın kafası kesilip yere düşünce yerde düştüğü nokta yanmaya başlamış.

Keski kafanın yarattığı ateşten korunmak için Brahma’nın yedi kızına birer yıllık süre boyunca babalarının kesik başını havada tutma görevi verilmiş. Bu döngü sırasında görevini başarıyla tamamlayan her çocuk kafayı bir sonraki kardeşine devrederek bu geleneği sürdürmüş.

Yeni yıl döngüsünde su atmalı bir geleneğe dönüşen bu festivalde suyun atılmasının temel sebebi, dünyanın daha iyi ve kavga ve inatlaşmalardan uzak bir yere dönüşmesini sağlamak.

Songkran Festivaline denk geldiğinizde biraz dikkatli olmakta fayda var. Eğer yanınızda ıslanıp, bozulmasından endişe edebileceğiniz şeyler varsa, bu zaman diliminde onlarla sokağa çıkmamaya dikkat edin. Ya da kilitli torbalar veya su geçirmez sırt çantası deneyebilirsiniz.

Kadınlar için tavsiyem, bu günlerde beyaz kıyafetler giymemeleri; zira ıslanan t-shirtin bedene yapışması akılda tutulmalı. Unutmayın, Songkran bir parti havasında kutlanıyor ve bu eğlence ortamında sizin de bunun parçası olmanız için izin istenmez. Bölgenin yerlileri için orada bulunmanız buna dahil olmanız için yeterli bir sebep olarak görülüyor.

Bu sadece yerlilerin bir eğlencesi değil tabi ki. Hem bu ülkelerde yaşayanlar hem de turist olarak orada bulunanlar için kaçırılmayacak bir eğlence. Tabi sudan ve ıslanmaktan nefret edenler için değil elbette. Bilgisayarın başında oldukça uzun vakit geçirdiğim bir dönemde, festival benim için güzel bir eğlence oldu.

Üzerimde cep telefonum ve elimde bu sahneleri kaçırmayacağım görüntüleri yakalayacağım kamera ile ancak biraz pasif ve köşeden izleyerek ve kendimi sağlama alarak katıldığım festivalde, kendimi ıslanmadan ve boyanmadan koruyamadım tabi. Dinleyen kim! Elimdeki kamerayı ve cep telefonumu göstersem de teslim olmak zorunda kaldım.

Ellerindeki kovalarla kenarda bekleyen çocuklar burada en çok eğlenenlerdi. Bir avcının tuzağa yatması gibi, yoldan gerek araç, gerekse araçsız geçen kişileri bekliyor, sonra da aniden yola atlayıp kovayla suyu insanların yüzüne atıyorlardı. Gençler ise açmışlar. Amaç ıslatmak değil onlar için sanki.

Yolunu kestikleri motosiklet sürücülerini yakalayıp, kimisi başından kimisi ayaklarından, eller üzerinde taşınıp içi buz dolu koca Coca-Cola tanklarına atılıyor, sonra da kapakları kapatılıp üzerinde oturuluyordu. Delilik gibi değil mi! Kendinizi hemen her yerde gördüğünüz Coca-Cola dolaplarının içinde kapalı hayal edin, işte öyle bir eğlence.

Day 622: Kamboçya:16, Kampot. 15 Nisan 2012

Songkran Festivali, dünyanın en eski geleneklerinden biri. Güneydoğu Asya kültürünü deneyimlemek ve yerel halkın arasına karışmak için bölgedeki ülkelere seyahat planı yapabileceğiniz bu dönemde, bolca su şakasına maruz kalıp, eğlencenin dibine vurabilirsiniz.