İstiklal Caddesi, İstanbul

İstiklal Caddesi, İstanbul’un en albenili noktalarından biri. 19. yüzyılın sonundan beri Türkiye‘nin en ünlü caddelerinden biri olma özelliğini koruyan İstiklal Caddesi, dünyaca ünlü mağazalardan lokantalara, kitapçılara sahaflara, otellerden eğlence mekanlarına kadar çok sayıda sosyal ve kültürel alanı içinde bulunduruyor.

Osmanlı dönemindeki ismi Cadde-i Kebir olan İstiklal Caddesi, Taksim Meydanı ile Tünel arasında 1.4 km boyunca uzanıyor. Günün her saati yaya trafiğinin yoğun olduğu caddeden her gün ortalama 3 milyon kişi geçiyor. İstanbul’un en kozmopolit merkezlerinden biri olan cadde, İstanbul tarihi ve kültürünün de en önemli sembollerinden.

İstiklal Caddesi, İstanbul

İstiklal Caddesi, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde, Tünel ve Taksim Meydanı üzerinde uzanan, 19. yüzyılın sonlarından bu yana Türkiye’nin en ünlü caddelerinden biri olarak kabul ediliyor. Osmanlı döneminde Cadde-i Kebir (Büyük Cadde) adıyla bilinen İstiklal Caddesi, Cumhuriyet öncesi dönemde kentte yaşayan Fransız azınlıklar tarafından Pera Caddesi (Grande Rue de Péra) olarak adlandırılıyordu.

Taksim Meydanı ile Tünel Meydanı arasında 1.400 metre boyunca uzanan İstiklal Caddesi’nin orta noktası Galatasaray Lisesi’nin yanından geçen Yeniçarşı Caddesi’nin caddeyi kestiği 50. Yıl Anıtı’nın bulunduğu yer olarak kabul ediliyor. Bu nokta aynı zamanda birçok kitlesel eylem ve protesto gösterisinin de gerçekleştirildiği yer olarak pek çok eyleme ev sahipliği yapıyor.

Paralelinde yer alan Tarlabaşı Bulvarı ile birlikte Beyoğlu ilçesinin en merkezi noktası olarak kabul edilen İstiklal Caddesi, 9 ayrı mahallenin kesiştiği bir konumda. Caddenin deniz seviyesinden yüksekliği ise ortalama 74 metre.

İstiklal Caddesi’nin tarihi Bizans Dönemi sonrasına uzanıyor. Caddenin bulunduğu bölge, Bizans Döneminde Latin topluluklarını içinde bulunduran bir Cenova kolonisiyken Pera (karşı yaka) olarak anılıyordu. Kentin Osmanlılara geçmesinden sonra buraya sığamayan Latinler Boğaz’a ve Haliç kıyılarına yerleşmeye başlamış.

Galata ve Pera’nın ticari öneminin giderek artması bölgeye İtalyanlardan İngilizlere, Fransızlardan Hollandalılara kadar pek çok milletin yerleşmesini sağlamış. Gelenekleri, kültürleri ve yaşam tarzlarıyla İstanbul’a gelip Pera’ya yerleşen yabancılar bölgede yeni yapılar inşa ederken bölgenin çehresini de değiştirmeye başlamışlar.

Veba salgınından sonra ve bugünkü İstiklal Caddesine çok yakın bir konuma yerleşen Fransızlar, günümüzde Fransız Başkonsolosluğu olarak kullanılan Fransız Sarayı’nı (Maison de France) inşa etmiş. Fransız kültüründen oldukça etkilenen cadde, bu dönemde Grande Rue de Péra olarak anılmış.

Caddeye ilk Müslüman yerleşimleri 1491 yılında II. Bayezid’in armağan olarak verdiği arazi üzerine İskender Paşa’nın Galata Mevlevihanesi’ni yaptırmasıyla başlamış. Ardından yine aynı dönemde Asmalımescit Sokağı’na adını veren asmalarıyla ünlü mescit yapılmış. Böylece 15. yüzyılın sonlarına doğru Müslümanlar da caddeye yerleşmeye başlamış.

Çok uluslu yapısıyla bir alışveriş ve zanaat merkezine dönüşen Grande Rue de Pera, 17 ve 18. yüzyıllarda giderek genişlemiş. 19. yüzyılda ise artık tamamen dolmuş. İstiklal Caddesinin bugünkü tarzının şekillenmesi ise 19. yüzyılın ikinci yarısında başlamış. Osmanlı toplumunun 19 yüzyılda Batı’ya açılması ‘Frenk usulü’ denen tarzın Osmanlılar arasında yayılmasına neden olmuş.

Asırlardır gözde bir bölge olan Pera, Avrupalı dükkanların açıldığı son derece önemli bir merkezmiş. Abdülaziz Dönemi’nde Pera’da sokakların taşla döşenmesinden, kanalizasyonların yapılmasına, sokaklara elektriğin getirilmesinden Tünel’in inşasına kadar pek çok alt yapı çalışması gerçekleştirilmiş.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından caddenin adı İstiklal Caddesi olarak değiştirilmiş. II. Dünya Savaşı sırasında gayrimüslimlere yönelik izlenen politikalar doğrultusunda bölgede Rum, Yahudi, Ermeniler ile diğer yabancıların sayısı da giderek azalmış.

Bu yaşananlardan sonra giderek kimliğini kaybetmeye başlayan İstiklal Caddesine bir de yeni yapılan özensiz binalar eklenince eski halinden pek de eser kalmamış. Özellikle 1950’den sonra Türkiye’nin farklı noktalarından çok sayıda göç almış haliyle bölgenin dokusu eskiye göre çok değişmiş.

1990’lı yıllara gelindiğinde ise caddede geniş çaplı bir restorasyon ve düzenlenme çalışmaları başlamış. Semtte bulunan kitapçı, dükkan, sinema, sanat galerisi gibi sosyal ve kültürel faaliyet alanlarının sayısının giderek artması caddenin bugün canlılığına kavuşmasında en etkili neden. Günümüzde hala önemli bir turistik ve kültürel cazibe merkezi olan cadde, 9 ayrı mahalleyi kapsıyor.

Neo-Klasik, Neo-Gotik, Rönesans Canlandırması, Art Nouveau ve Türk Milli Mimarisi tarzlarıyla tasarlanan mimari yapıları oldukça dikkat çeken caddede Fransa, Yunanistan, Hollanda, Rusya, İspanya, İsveç ve Birleşik Krallık olmak üzere birçok ülkenin konsoloslukları da bulunuyor.

İstiklal Caddesi’nin Galata’ya bakan ucunda dünyanın en eski ikinci metro istasyonu olarak bilinen Tünel görülebiliyor. Ayrıca caddede 1869’dan bugüne kadar hizmet veren nostaljik tramvay deneyimi de yaşayabilirsiniz.

İstanbul’un tarihi yerlerine yakın bir konumda bulunan caddeye gelmişken bölgenin sembollerinden Galata Kulesi ve İstanbul’da ilk ezan sesinin yükseldiği cami olan Arap Cami‘ni de görülecek yerler listenize ekleyin.

İstiklal Caddesi nerede

İstiklal Caddesi, İstanbul’un Beyoğlu ilçesi sınırlarında yer alıyor. 1.400 metre uzunluğundaki cadde, Taksim Meydanından Tünel Meydanına uzanıyor.

İstiklal Caddesine nasıl gidilir

İstiklal Caddesi’ne otobüs, metro ve dolmuş seçenekleriyle rahatlıkla ulaşabiliyor. İstiklal Caddesi’ne otobüsle gitmek için İstanbul’un herhangi bir yerinden kalkan Tarlabaşı ya da Taksim yönüne giden otobüslerine binmeniz gerekiyor. Caddeye Yenikapı-Hacıosman arasında sefer yapan M1 metro hattıyla da ulaşılabiliyor.

Kabataş-Taksim Füniküleri, Karaköy-Beyoğlu tünel hattı da İstiklal Caddesine ulaşmak için seçenekler arasında. Bunun yanı sıra Kadıköy, Bakırköy ve Aksaray’dan kalkan ve Taksim’e giden dolmuşlarla da caddeye kolayca ulaşmanız mümkün. İstanbul ve Sabiha Gökçen havalimanlarından da taksime HAVAİST ve HAVATAŞ otobüsleri ile gelebilirsiniz.

İstiklal Caddesi, İstanbul’un en önemli sembollerinden. Her gün yerli ve yabancı milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilen cadde, tarihi binaları, nostaljik tramvayı, kent belleğinde yer edinen mekanları ve rengarenk sokaklarıyla asırlardır İstanbul’un vazgeçilmez adreslerinden biri.