Cehennem Bacası: Vezüv Yanardağı

İtalya’da çok az bölge Campania kadar dünyaca ünlü ikonlara sahip. Amalfi Kıyıları’nın nefis kasabaları ve köyleri, Napoli, güneşle bezenmiş Capri, Ischia ve Procida adaları, antik kentler Pompeii ve Herculaneum ve dahası. Bir yanda rengârenk evler, bir yanda masmavi bir deniz, diğer yandan tüm bu güzellikleri taçlandıran Vezüv Dağı.

Vezüv Yanardağı, dünyanın en tehlikeli ve en aktif volkanları arasında yer alıyor. Milattan sonra 79 yılında patlamasıyla birlikte döneminin en büyük şehirlerinden Pompei’yi yeryüzünden sildi. Bölgede 2 binden fazla kişi öldü. Bugün Vezüv Dağı turistlerin sıkça ziyaret ettiği İtalya’nın ünlü yerlerinden biri haline geldi. 1995’te daha fazla ziyaretçi çekmek için Vezüv Ulusal Parkı kuruldu.

Vezüv Yanardağı

Vezüv Yanardağı (Monte Vesuvio) Napoli’nin güney doğusunda bulunan, 1280 m. yüksekliğinde halen aktif olan bir yanardağ. Avrupa’nın en büyük yanardağlarından biri. Lav kraterinin çapı 1200 metre. Vezüv aktif bir yanardağ olup, zaman zaman buhar, duman, lav püskürterek varlığını hissettiriyor.

Romalılar, Vezüv’ün gölgesinde yaşamanın tehlikesini ancak MS 79 yılında, yanardağdan çıkan kızgın kül ve lavların Pompeii ve Herculaneum kentlerini kaplamasıyla öğrenmişlerdi. Tarih 23 Ağustos 79 tarihini gösterirken Vezüv Yanardağının iki gün süren faaliyeti sonucu eteğindeki Pompeii şehri ve Herculaneaum’u küller altına gömdü.

O görkemli villalar, heykeller, duvar resimleri, mozaikler, tapınaklar ve pazarlar kül ve balçığın altında korunarak saklı kaldı. 1748’de tesadüfen yeniden keşfedilene kadar 1700 yıl yerin altında gömülü kaldılar. Kalınlığı 10 metreyi bulan lav, balçık ve kül tabakalarıyla kaplanmış kenti inceleyen arkeologlar, son gün pişmiş ekmeği bile fırında buldular.

Mount Vesuvius Yanardağının hikayesi bu bölgenin tarihteki kaderini etkilemiş. O tarihten bu yana da bu korku, yöre halkının bilinçaltına kazınmış durumda. Yüzyıllar boyuna tüm nesiller volkanik dağın ne zaman patlayacağını yada tehlike yaratacağı üzerinde çalışmalar yapmış ve yapmaya da devam ediyor.

Orta çağda ‘Cehennemin Bacası’ diye anılan Vezüv Yanardağından son 60 yıldır pek ses seda çıkmıyor. Bilim insanları bunun yanardağın uykuya daldığının bir göstergesi sayılabileceği gibi, şiddetli bir patlamanın habercisi olabileceğini de söylüyorlar. Yanardağın hangi yolu seçeceği, kabuğun altında magma bulunup bulunmamasına bağlı olduğu iletiliyor.

Bilim insanları, Vezüv altındaki yerkabuğunda yüzeye 10 km’den daha yakın bir lav sütunu göremediklerinden, patlama ihtimali konusunda henüz bir şeyler söyleyemiyorlar. Ama aktiviteleri araştıran çok sayıda gözlem istasyonu bulunuyor.

Araştırmalar, son 19000 sene içerisinde Vezüv Yanardağı’nın şimdiye kadar Plinius türü yedi patlama olduğunu ortaya koymuş. Bunlar günümüzden 18300, 16780, 8010, 3360, 1920 (MS 79), 1527 ve 368 sene önce meydana gelmiş.

Bu volkan patlamalarının her birinde yanardağ, 5-11 km küp hacminde kül püskürmüş. Pilinius tipi püskürmeler, lavın çok yoğun olması durumunda görülüyor. Sıkışmış gazlar, çok büyük patlamalarla kurtularak, püskürme sırasında çok büyük miktarlarda volkanik kül gökyüzüne fırlatılır.

Bu küller ya bulut halinde çevreye yayılmış, ya da 600 °C sıcaklıkta kızgın bir akıntı halinde dağın yamaçlarından aşağıya kadar inmiş. Her patlama, 20,000 ila 30,000 hektarlık tarım alanını yok ettiği iletiliyor. Bazı kül akıntıları, kraterden 22 km kadar uzaklığa kadar ulaşmış. Bu kızgın kül nehirleri, 10 km uzaklıktaki 3 metre kalınlıkta taş duvarları bile kâğıt gibi yıkmış.

Yapılan araştırmalar Vezüv’ün patlaması durumunda Pompei’nin bir kez daha hedef olacağını, çok sayıda turistin de ölebileceğini gösteriyor. Pompeii’yi her yıl 2,5 milyon turist ziyaret ediyor. Civarda yaşayan halk için yanardağ patlamaları ve bölgedeki şehir ve kasabaların karşı karşıya bulunduğu tehlikeler konusunda yoğun bir eğitim kampanyası sürdürülüyor.

Vezüv Yanardağına Nasıl Çıkılır

Vezüv Dağı‘nı ziyaret etmek biraz zor olabilir ama çok da endişelenecek bir durum yok. Bildiğiniz dağ tırmanışları gibi zorlayıcı değil. Öncelikle Vezüv Yanardağı (Mount Vesuvius) yada Vesuvio’ya ulaşmak için en uygunu Napoli’ye uçmak. Türk Hava Yolları haftanın her günü İstanbul’dan Napoli’ye direkt seferler düzenliyor.

Vesuvius Ulusal Parkı içerisinde yer alan Vezüv, Napoli’ye 9 km uzaklıkta yer alıyor. Vesuvio’ya ulaşmak için Napoli Centrale Tren İstasyonu ile aynı bina içinde ayrı bir istasyon olan Napoli Piazza Garibaldi’ye gitmeniz gerekecek. Biletinizi alırken ‘Ercolano Scavi’ isteyin. Kişi başı tek yön 2,80 €.

Napoli Piazza Garibaldi’de trene binip Ercolano istasyonunda inmeniz gerekiyor. ‘Sorrento’ olan trene bindiğinizden emin olun. Seyahat süresi yaklaşık 20 dakika sürüyor. Sonrasında dışarıdaki Compagnia Trasporti Vesuviani otobüsüne binin. Otobüs biletini istasyonun hemen dışında yer alan Vesuvio Express ofisinden alın.

İlk servis sabah 9.40’ta, son servis ise saat 16.00’da hareket ediyor. Her 40 dakikada bir sefer var. Otobüsler zirveye 200 metrelik mesafedeki yer alan Vesuvius Ulusal Parkı girişine sizi götürüyor. 90 dk içerisinde gezip dönerseniz aynı bileti tekrar iniş için kullanabilirsiniz.

Pompeii Antik Kentinden Vezüv Dağı‘nı ziyaret edebilirsiniz. Daha ucuz ama daha az düzenli halk otobüsü veya daha pahalı ama daha sık Özel Vesuvio Express seçenekleriniz var.

Roma’dan Vezüv Yanardağı‘nı görmeye gidecekseniz Napoli’ye giden her 20 dakikada bir hareket eden hızlı trenlere binin. Roma Termini istasyonundan Napoli Centrale’ye trenle bir saatten biraz fazla bir sürede varıyor. Trenitalia’dan veya Italo üzerinden rezervasyon yapın.

Napoli Stazione Centrale’den Pompei üzerinden Sorrento veya Poggiomarino’ya giden Circumvesuviana trenlerinden birine binin (Tren saatleri ve fiyatları www.eavsrl.it). Ercolano Scavi istasyonunda inin. Alternatif olarak, Circumvesuviana treninden Pompei – Villa dei Misteri tren istasyonunda inin. Vezüv’e giden yerel EAV otobüslerinden birine atlayın.

Tepeden Napoli şehrinin ve körfezin harika bir görüntüsünü izleyebiliyorsunuz. Dünyadaki yanardağlar içinde en ünlü olanlarından biri olan Vezüv’ün çoğu zaman zirvesinde bulutlar oluyor. Bu dağın manzarasın daha etkileyici hale getiriyor.

VEZÜV YANARDAĞI GİRİŞ ÜCRETİ VE ZİYARET SAATLERİ
🎫 Vezüv Milli Parkı, Ocak, Şubat, Kasım, Aralık aylarında saat 9.00 – 15.00 arası ziyarete açık. Mart, Ekim ise 09.00 – 16.00 arası ziyaret edebilirsiniz. Nisan, Mayıs, Haziran, Eylül arasında yolunuz düşerse 09.00 – 17.00 arası; Temmuz, Ağustos yalarında ise 09.00 – 18.00 arası ziyaret edilebiliyor.

Vezüv Yanardağı giriş ücreti 10€. Kimlik göstererek 25 yaş altı olanlar 8 € ücret ödeyerek milli park alanına girebiliyor. Vezüv Dağına kesinlikle kendiniz çıkabilirsiniz, ancak dilerseniz rehberli turlara da katılabilirsiniz.

Park alanının içinde restoran yok. Ancak parkın girişinde ve patikalar boyunca snack barlar bulacaksınız, böylece gerekirse yiyecek bir şeyler bulabilirsiniz. Ayrıca yol üzerinde durabileceğiniz birden fazla piknik alanı var, bu sayede yanınızda kolayca yiyecek bir şeyler getirip, muhteşem manzaranın tadını çıkarırken yiyebilirsiniz.

Milli park alanına girdikten sonra 20-30 dakikalık dik ve zor bir yürüyüşe hazır olun. Zirveye çıkmak için izleyebileceğiniz 9 farklı yol var. Kratere ulaşmak için minimum 2-3 saat ayırmanızı öneririm. Zamanınız çoksa farklı rotaları takip ederek dağda daha fazla zaman geçirebilirsiniz.

Tüm gezi boyunca zirvenin üstündeki soğuk havaya hazır değilseniz, bazı içecekler ve hatta kıyafetler satın alabileceğiniz bazı kiosklar var. Pompeii Körfezinde bulunan Vezüv Yanardağına tırmanmaya uygun uygun ayakkabı giymeniz de önemli. Patika geniş ve yan tarafta korkuluklar var.

Vezüv Krateri, genellikle çoğu insanın ulaşmaya çalıştığı yer. Oldukça uzun bir yürüyüş, ancak çıkan yollar o kadar yoğun değil. Yukarıya çıkmanın en hızlı yolunu soruyorsanız 5 numaralı rotayı ”il gran cono” patikasına yönelin. Bu parkur 1000 metrede başlıyor, yani zirveye çıkmak için 130 metreniz daha var.

Zirveden Vezüv Yanardağının uçsuz bucaksız kalderasına bakarken gözünüzde Pompeii ve Herculaneum’un nasıl binlerce yıl balçığa gömdüğünü hayal edin. Tabi manzaranın da keyfini çıkarın. 650 metre genişliğinde ve deniz seviyesinden 1.282 m yukardaki kraterin kendisi de sızan sülfür dumanı ile muhteşem bir manzarası var.

Avrupa anakarasındaki tek etkin yanardağ olan görkemli Vezüv, şehirleri haritadan silen öfkeli dumanını ve sıcaklığını kaybetmiş olabilir, ancak etkileyiciliğinden hiç bir şey kaybetmemiş. Özellikle dağın tepesine yakın yerlerde yaşayanlar için.