Sakız Adası Gezilecek Yerler

Sakız Adası, Çeşme’nin tam karşısında feribotla 45 dakika uzaklıkta hoş bir Yunan Adası. Avrupalıların Chios, Yunanların Hora dedikleri, Yunanistan’ın en büyük beşinci adası Sakız Adası, kendine özgü mimariye sahip çok sayıda Orta çağ köyü, taş evleri, bakir koyları ve ünlü sakız ağaçlarıyla gezilip görülmesi gereken yerlerden.

Hem de tam da yanı başımızda, öyle pahalı uçak bileti alıp çok uzaklara gitmenize gerek kalmadan birkaç günlük bir tatil için bence gayet şahane bir rota. Çeşme ve Alaçatı ile birleştirip ortaya güzel bir rota çıkarabileceğiniz bir yer.

Sakız Adası, oldukça zengin ve köklü bir geçmişe sahip. Herodotos günümüzden yaklaşık 2500 yıl evvel, coğrafyacı Strabon ise 2000 yıl evvel Sakız’dan söz etmişler. Denizcilik ve deniz ticareti ile gelişen adanın nüfusunun MÖ 6. yüzyılda neredeyse 80 binlere ulaşmış.

Ünlü denizci kâşif Kristof Kolomb, Osmanlı idaresi altındaki Sakız’da dünyaya geldi ve Amerika’yı keşfe çıktığı seferinden önce Sakızın güzel kasabalarından Pirgi’de uzunca bir süre kalıp buradan denizcilikle ilgili bilgiler toplamış. Antik çağların en büyük destan yazarı Homeros’un İzmir’de doğup, Sakız’da yaşadığına ve eserlerini burada yazdığına inananlar çoğunlukta.

Halkının eskilerden bu yana refah içinde yaşadığı Sakız’da damla sakızı, narenciye ürünleri, zeytin, incir ticareti en önemli gelir kaynakları. Son yıllarda turizm de ekonomilerini kalkındıran önemli bir sektör. Adayı hem zengin hem de ünlü yapan şey ise adalıların mastika dedikleri sakız, gıda endüstrisinin yanı sıra, tıpta ve kozmetik sektöründe, şekerlemelerde, içki üretiminde kullanılıyor.

Mastika ağacı, adanın farklı iklim ile toprak özelliklerine sahip güney kesimlerinde yetişiyor. Mastikanın anavatanı Sakız’da öğleden sonrasından akşama kadar sokakları tenha, dükkanları kapalı görürseniz şaşırmayın. Sakızlılar öğleden sonra 14:00’te işlerini bırakıyor ve iş çıkışı öğlen yemeği yiyip sonrasında siesta yapıyorlar. Günbatımına doğru tekrar mekanlar açılıp sokaklar canlanmaya başlıyor.

Sakız Adası Gezilecek Yerler

Sakız Adası’nda irili ufaklı tam 66 köy var. Kale gibi surlarla çevrili, sır sırta dayalı, labirent gibi sokaklarıyla bazı köyler hakikaten enfes. Sakız’da gezilecek yerler arasında en önemlileri adanın seramik merkezi Armolia, kale görünümündeki köy Olympi, ilginç duvar desenli evleriyle Pirgi, ortaçağ kalesinin kıvamında labirent gibi sokaklarıyla çok sevdiğim köy Mesta, acılı hikayesiyle terkedilmiş yer Anavatos başta geliyor.

Adanın batı kıyılarında kalan Cenevizliler zamanından kalan Vessa, daha ötede harika koy üzerine kurulmuş yeşil Lithi; çok iyi korunmuş durumda taş evleriyle Ege’ye nazır köy Avgonima daha çok vakti olanların görmesi gereken yerler arasında.

Adaya ister günü birlik ister birkaç günlük için gidin öncelikle önerim mutlaka araç kiralamanız. Toplu taşımanın çok kısıtlı olduğu adada diğer alternatifleriniz otostop yapmak veya Sakız turları ile adayı gezmek. Adadaki bazı yerlere otostopla gidebilmiş olsam da siz en iyisi araç kiralayın.

Hafta içi günlük 30€’dan başlayan fiyatlar var, ancak hafta sonu bizimkilerin adaya akın etmesiyle azalan araçlardan dolayı fiyatlar 80€’ya kadar yükselebiliyor. Siz en iyisi mi adaya hafta içi gidin. Belediye Binası önünden hareket eden otobüsler kuzeyde Vrantados ve Karfas, güneyde Kambos ve civarındaki köylere ulaşım sağlıyor.

1. Chios

Adanın merkezi Chios, aynı zamanda Çeşme’den kalkan feribotların da yolcuları bıraktığı yer. Şehrin kalbinde bir anda kendinizi buluyorsunuz. Adanın doğu tarafına kurulu ve Hora adıyla anılan Chios şehir merkezi, 29.000 kişilik nüfusuyla adanın en kalabalık şehri, idari, sanatsal, kültürel, eğitim ve ticari merkezi aynı zamanda.

1822’de yaşanan işgal ile 1881 depremi ve sonrasında yaşanan genel yapılaşma nedeniyle adanın diğer yerlerindeki gibi etkileyici mimariyi burada görmek pek mümkün değil. Halk Bahçesi (Dimotikos Kipos), Sakız’ın en şirin Osmanlı yapılarından Melek Paşa Çeşmesi ve Vunaku Meydanı’nın etrafında sıralanmış Sakız Valiliği, Homeros Kültür Merkezi ve Aya Iakovos Kilisesi gibi yapıları görün.

Şehrin ana meydanı Vounakiou Meydanı ile Bizans Müzesi olarak kullanılan Sultan Abdülmecid’in emri ile inşa edilen Sakız’ın günümüze kalmış en sağlam camisi olan Mecidiye Camisini gezin, Üst katlarında Resim Galerisi’nin ve Folklor Müzesi’nin bulunduğu Yunanistan’ın en eski ve en büyük kütüphanelerinden Korai Kütüphanesini görün.

Sakız Adası rıhtımının kuzeyinde ada tarihinde önemli bir rol oynamış Ceneviz egemenliğinden kalma Sakız Kalesi Kastro’yu gezin ve oradaki şirin mekanlarda dinlenin. Kafe ve restoranlara ev sahipliği yanan sahil yolunda olan Prokimea’de yürüyün.

2. Kambos

Merkezden Mesta’ya doğru 3 kilometre gittiğinizde Kambos bölgesi karşınıza çıkıyor. Güzel kokulu narenciye bahçeleriyle çevrili, çoğunluğu 18 ve 19. yüzyıldan kalma yüksek duvarlı bahçelerde yükselen konakların yer aldığı Kambos, bir dönem cenevizli aristokratları kendilerine yarattıkları sosyal statüsü yüksek olanların kaldığı bir muhitti.

Geleneksel yerleşim yeri olarak koruma altındaki bölge, Thimiani bölgesi kırmızı taşlarından yapılmış kendine münhasır mimarisi ile görmeye değer. Geçmişi 1700’lü yıllara kadar dayanan ve adanın narenciye üretimi hakkında bilgiler sunan narenciye çiftliği Citrus Müzesi’ne uğrayın. Müze bahçesindeki kafeteryada çeşitli narenciye ürünlerini ve tatlılarını tadın.

3. Armolia

Adada toplu adı Mastihohoria olarak adlandırılan 14 ve 15. yüzyılda Cenevizliler tarafından kurulmuş mastika köyleri listesinde olan 20 adet köy var. Sakız Adası’nın merkezine 20 kilometre uzaklıkta Armolia Köyü Mastihohoria’nın tarihi ana merkeziydi.

Tarihi dokusunu neredeyse tamamen kaybetmiş bir yer olsa da, çömlek yapımı ve seramik işlemeciliği konusunda sahip olduğun ünü koruyor. Sakız turları rotasında yer alan Armolia’ya gelenler çömlek üretim aşamalarını izleyip hatıra olarak satın alabiliyor. Köyün meydanında bir Orta çağ yapısı olan Vretos Manastırı bulunuyor.

4. Pyrgi

Pyrgi, adını köyün meydanında bulunan kaleden alan, Sakız Adası’nın güneyindeki en büyük ve en güzel köylerden biri. Bir kale gibi inşa edilen Pyrgi evleri, köyü koruma amaçlı bir duvar oluşturacak şekilde yapılmış. Sakız turları listesinde ana rotalardan biri olan köyün en önemli özelliği ise sahip olduğu kendisine münhasır mimarisi.

Ksista (Xysta) yani çizik denilen süslemeleri köyün nerdeyse tüm evlerinde ve hatta kilisede görebiliyoruz. Xysta, siyah kumla sıvanan duvarların beyazla boyanması sonrasında dikkatlice kazılarak geometrik desenlerin ortaya çıkarılması sanatına deniyor. İtalyan Sgraffito stiline benzeyen bu sanatın Cenevizler etkisiyle ortaya çıktığı söyleniyor.

Pirgi Köyü aynı zamanda kendine has hızlı yerel dansı ve meydanında yapılan festivallerle de ünlü. Kristof Kolomb, dünya turuna çıkmadan Pyrgi’de kaldığı rivayet edilen evi görün. Ayrıca Pyrgi yakınlarında sakız ağacı ve mastika ile ilgili her şeyi öğrenebileceğiniz Sakız Müzesi (The Chios Mastic Museum) görülmesi gereken yerlerden.

5. Olympi

Olympi, Chios’a 31 km uzaklıkta 14. yüzyıldan kalma tam bir Orta çağ köyü. Burası benim de 3 gün konakladığım yer oldu. Pyrgi ve Mesta Köyleri arasında bulunan Olympi, korsan saldırılarından korunmak için yüksek duvarlı, sırt sırta kale gibi yapılmış, dar sokaklar boyunca sıralanan taş evlerden oluşan çok beğendiğim bir yer.

Labirent gibi uzayıp giden dar sokaklar köyün ana meydanında birleşiyor. Olympi’nin köşelerinde küçük kuleler ile köyün merkezinde, halkın korunması için, 20 metre yüksekliğinde bir ana kule bulunuyor. Sokaklarda siyah giyinen dul kadınları gördüğünüzde fotoğraf çekmeye kalkarsanız onları rahatsız etmiş olacağınızı aklınızda bulundurun.

Köyün 8 km. güneyinde yer alan Olympi Mağarası, etkileyici sarkıt ve dikitleriyle vakti olanların ziyaret edebilecekleri bir yer. Olimpi Köyü’nün yakınlarındaki Ayia Dinami Plajı adanın en güzel yerlerinden biri.

6. Mesta

Mesta, adanın dokusunu korumuş en güzel ortaçağ köyü burası. Liman’a 35 km uzaklıktaki köy, 14. yüzyıl Bizans döneminde ve Cenevizlilerin adayı istila ettiği dönemde kurulmuş. İçeriye girmek için iki kapının bulunduğu köy, korsan saldırılarından korunmak için yine labirent şeklinde inşa edilmiş.

Beşgen bir plana sahip köye günümüzde 4 ayrı kapıdan giriş yapılıyor. Her bir köşesinde gözetleme amacıyla yükselen kuleler, şimdilerde ev olarak kullanılıyor. Daracık sokakları ve bitişik evleriyle Mesta’nın, kalbinde yer alan Eski Taxiarchis Kilisesi 1794’de yapılmış.

İstanbul ve Kudüs’ten gelmiş Meleklerden Mikael ve Gabriel’in gümüş kaplamalı ikonaları görmeye değer. Köyün en ünlü sahilleri Avlona ve Apothika deniz severlerin rotasına girmeye aday.

7. Nea Moni Manastırı

UNESCO tarafından da Dünya Kültürel Mirası olarak ilan edilerek koruma altına alınmış Nea Moni Manastırı, görülmesi gereken en değerli yerlerden. Sakız merkeze 15 km. uzaklıkta, Yeni Manastır anlamına gelen Nea Moni, 11. yüzyılda inşa edilmiş ve Meryem Ana’ya ithaf edilmiş.

Bizans döneminden geriye kalan ve dönemin sanatının önemli eserleri arasında yer alan Nea Moni’ye ait mozaiklerin Yunanistan’daki üç koleksiyondan biri olarak geçiyor. Bin yıl önce Nikita, Iosif ve Ioanni adlı 3 keşiş Sakız Adası’nda bir mağarada çile doldururlarken dağda bir yangın çıkar. Yangını takip eden keşişler bir çalıya asılmış, kucağında bebek İsa olmayan bir Meryem ikonası bulurlar.

Ne hikmettir ki yangın tam da bu ikonanın olduğu yerde sönmüştür. Bunu işaret kabul eden keşişler o sırada komşu Midilli Adası’nda sürgünde olan senatör Monomachos’a giderek bunun hayırlı bir işaret olduğunu ve yakında imparator olacağını söylerler.

Gerçekten de iki yıl sonra senatör Monomachos, Bizans’a IX. Konstantin olarak imparator olur. Ünlü eşi Zoe ile birlikte Sakızlı keşişlere şükran borcunu ödemek için ikonanın bulunduğu yere manastır yapılmasını buyurur ve manastıra bağışta bulunur. Ege’nin en zengin ve tanınmış manastırlarından biri haline gelen manastır el yazması kitapların çoğaltıldığı bir kültür merkezi haline gelir. Osmanlı 1822’de adayı işgal edip yağmalanıncaya kadar da gücünü korur.

8. Anavatos

Yunanca anlamı ‘erişilmez’ anlamına gelen Anavatos Köyü, şehir merkezine 16 km uzakta, deniz seviyesinden 450 metre yükseklikte bir tepe üzerine inşa edilmiş bir anıt bir köy. Sakız’ın batı sahillerine bakan Osmanlı Dönemi’nde yaşanan ayaklanma sırasında ayaklanmanın bastırılması için Osmanlı Devleti’nin müdahalesine uğrayan halk, Osmanlılardan kaçmak için Anavatos’a sığınmış.

Anavatos köyü isyan sonrası Osmanlı askerlerinin elinde ölmektense toplu intiharı seçen 400 kadar kişinin kendilerini uçurumdan aşağı bıraktığı yer olarak rivayet ediliyor. Tek bir yoldan girilen üç tarafı uçurumlarla çevrili dağ köyü Anavatos, etrafında bir duvar inşa edilerek gerçek bir kale görünümü almış bir köy.

Köydeki, birbirine yapışık ahşap tavanlı, düşük kapılı ve küçük pencereli taş evler ile Triorofo binası, değirmen, okul, Taksiarhis Kilisesi ve Meryem Ana Kilisesi koruma altında bulunuyor.

9. Volissos

Volissos Köyü, merkezden 40 kilometre uzaklıkta nüfusu 500 kişiyi aşmayan, Sakız Adası’nın kuzeybatısındaki en büyük köy. Homeros’un doğduğu köy olarak da bilinen Volissos’ta, Belisarios adlı Bizans komutanı tarafından inşa edilen bir Ortaçağ kalesi yer alıyor.

Kaleyi sahile bağlayan tünellerin bulunduğu Volissos Köyü’nde dar sokaklar, eski evler, taş konaklar, yel değirmenleri ve Bizans kiliseleri var. Turizmin oldukça geliştiği Volissos’ta tavernalar, oteller ve birçok turistik tesis hizmet veriyor. Zeytin ağaçlarının bol olduğu Volissos’un diğer bir özelliği de adanın zeytin yağ ihracatının önemli bir miktarının buradaki üretimden karşılanması.

10. Lagkada

Ada merkezinin 16 km kuzeyinde yer alan Lagkada, tepeden bakınca manzarasına doyum olmayan bir sahil köyü. Sık sık Lagada diye de teleffuz ediliyor. Denize nazır restoran ve tavernalarda Yunan mutfağının, mezelerin ve deniz ürünlerinin tadının çıkarılacağı en güzel yer.

Mekanlarda gece boyunca süren canlı müzikler ve danslarla eğlenceli bir yer. Akşam yemeği için ideal olabilir. Lagkada yolu üzerinde Vrontados’dan geçerken deniz kıyısında kurulu 3 değirmenin fotoğrafını çekmeyi unutmayın. Yine Lagkada’ya varmadan yol üzerinde göreceğiniz kartpostal manzarasıyla Agios Isidoros görülmesi gereken diğer bir yer.

Sakız Adası Plajlar

Adada hemen herkese hitap eden plajlar var, ancak ada plajlarının çoğunun çakıl ve taşlık olduğunu aklınızda bulundurun. Pırıl pırıl denizi var, bazı koylar biraz rüzgârlı olabilir. Çoğu plaj çok sakin. İlginç siyah volkanik çakıl taşlarıyla güney kıyılarındaki Mavra Volia adanın en ilginç ve en sevilen plajlarından.

Kumlu plaj severlerin adresi ise Karfas plajı olsun. Gün batımlarında düzenlenen partilerle ünlü, gençlerin gözdesi Komi plajı tercih edilebilir. Daha sakin yerler arayanlar için çok alternatif var. Adanın batı kıyısında Lithi ve Eleniti. İyisi mi siz arabanızla gezip kendi plajınızı kendiniz keşfedin.

Deniz Uyanmaz, 4 yıldır Sakız’da yaşayan bir arkadaşımız ve Türkçe konuşabilen Yunan Alexa ile evli. Adanın tarihini, girdisini çıktısını avucunun içi gibi öğrenmiş. Her gün çift katlı otobüs ile belli başlı 3 köyü kapsayan Türkçe günlük turlar yapıyor. Gerek Sakız feribot bileti, gerek Sakız konaklama ve araç kiralaması ve tur için Deniz’e ulaşın: +905365437803 Ayrıntılı tur programını ise sakizadasiturlari.com adresinden inceleyin.

Sakız Adasına nasıl gidilir

Sakız Adası’na gitmek için öncelikle Schengen vizenizin olması gerekiyor. Vizeniz yoksa Yunan Adaları Kapı Vizesi başvurusu yapın. Sakız Adası’na, birkaç farklı feribot firması çalışıyor. Turyol Çeşme-Sakız feribot bileti satışı yapıyor. Her defasından da tartışmasız kullandığım firma kendileri. Gidiş dönüş feribot bileti liman vergileri dahil 25€ tutuyor. 0-6 yaş arasındakiler için bilet fiyatı 2€ iken, 6-12 yaş arasındakiler için 10€ indirim uygulanıyor.

Türk Hava Yolları ve Olympic Air ile haftanın her günü İstanbul Atatürk Havalimanından yaklaşık bir buçuk saat süren direkt uçuşlarla Atina Elefterios Venizelos Havalimanında olabilirsiniz. Atina’dan Chios Island National Airport’a, Astra Airlines ya da Olympic Air’den birini tercih ederek yaklaşık 40 dakikalık uçuşla ulaşım mümkün.

Atina’dan feribota binmek isterseniz de havaalanından 50 kilometre uzaklıkta olan Pire Limanı’na taksi ya da X96 Nolu otobüsleri kullanarak gidebilirsiniz. Sakız Havalimanından şehir merkezine taksi ve servislerle kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Sakız Adasına nasıl gidilir blog yazımda daha detaylı bilgiler yer alıyor.