Tarsus, Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri. Kilikya Krallığına başkentlik yapan Tarsus, Anadolu’da farklı medeniyetlerin izlerinin en iyi şekilde gözlemlenebildiği bir merkez. Farklı kültürlere ev sahipliği yapmış Tarsus’un en değerli mirasları arasında restore edilerek hayata tutundurulan özgün mimari Eski Tarsus Evleri geliyor.
Tarsus’ta bir yanda St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu gibi Hristiyanlığın kutsal mirasını görebilirken diğer yanda Hz. Danyal Makamı, Ashab-ı Kehf Mağarası ve Ulu Camii gibi Müslümanlarca kutsal kabul edilen yerleri görüyorsunuz. Tam anlamıyla bir açık hava müzesi görünümündeki ilçe sokaklarında zamanda yolculuğa çıkıyorsunuz.
Eski Tarsus Evleri
Eski Tarsus Evleri, Mersin‘in en doğudaki ilçesi Tarsus’ta son yüzyılda çok kültürlülük ile şekillenen özgün sivil mimari eserlerin oluşturduğu yapılar topluluğu. Her geçen gün sayıları azalan tarihi evler, Tarsus ilçe merkezinin kültürel dokusunun en önemli temsilcileri.
Çukurova Bölgesi’nde korunmayı başaran az sayıdaki sivil mimari örneği arasında yer alan Eski Tarsus Evleri’nin hemen hepsi eski şehir surlarının içinde kalan, Cami-i Nur, Tekke, Sofular, Kızılmurat, Tabakhane, Şehit Kerim ve Eski Ömerli mahallelerinde görülebiliyor.
Tarsus’ta günümüzde 250 civarında olan geleneksel Tarsus evlerinin bir bölümü koruma altında olmasına rağmen, bazı evler yeni açılan yollar ve imar düzenlemeleri nedeniyle günümüze ulaşamamış.
Son 20 yıllık zaman diliminde ihtiyaçlar dolayısıyla büyük değişiklikler geçiren bu evlerin iç bölümlerinde mutfak, banyo, tuvalet gibi eklentilerle orijinal yapıda bozulmalar meydana gelmiş. Dış bölümleri taş olan bu yapıların toprak örtülü damları da kiremit ve çinkoya dönüştürerek iklim koşullarına karşı direnç sağlanması amaçlanmış.
Dar sokakların her iki kenarına sıralanmış evlerin mimarisinin oluşumunda taş, kerpiç ve ahşap uyumu dikkatten kaçmıyor. Alt katları işlik olarak düşünülen bu yapılarda, bu katlar yüksek tutularak pamuk depolamaya uygun hale getirilmiş.
Küçük ya da büyük olmak üzere mutlaka bir avluya sahip olan Eski Tarsus Evleri, ferah yapısıyla da yaşamı kolaylaştırıyor. Tarsus ev geleneğinin en önemli bir başka özelliği olan kapılardaki süslemeler, bugün bu evleri gezenlerin en çok ilgi gösterdiği detaylar arasında.
Restorasyon ve sokak sağlıklaştırma çalışmaları ile yenilenerek Tarsus’un tarih kokan sokaklarını süsleyen yapıların birçoğu günümüzde görsel zenginliği ile filmlere ve dizilere ev sahipliği yapıyor; butik otel, cafe, restoran gibi mekanlarla yaşamaya devam ediyor.
Tarihi Tarsus Evleri’nin sıralandığı sokaklarda zamanda yolculuğa çıkmışken Hz. İsa’nın 12 havarisinden biri olan ve Hristiyan dünyasında büyük önem atfedilen Tarsuslu St. Paul‘un kilisesi ve St. Paul’un evinin yeri olarak kabul edilen bir avluda bulunan St. Paul Kuyusu‘nu mutlaka görün.
Osmanlı döneminde Tarsus’ta ticari hayatın kalbinin attığı Kırkkaşık Bedesteni ile tamamı kesme taştan yapılmış, Tarsus’un en eski camisi Tarsus Ulucamii de Eski Tarsus Evlerine yürüme mesafesinde. Şahmeran Efsanesi‘ne de konu olan Tarsus coğrafyasında her adımda keşfedilecek onlarca tarihi yapı ve tarihe tanıklık eden öykü var.
Tarsus’a nasıl gidilir
Tarsus, Mersin’e bağlı bir ilçe. Mersin ile Adana arasında yer alan ilçeye en yakın havalimanı 42 km uzaklıktaki Adana Şakirpaşa Havalimanı. Tarsus, Mersin’e 28 km, Adana’ya ise 35 km uzaklıkta. Eski Tarsus Evleri, Tarsus ilçe merkezinin eski yerleşim bölgesinde yer alıyor. Tarihi evlerin yer aldığı Kızılmurat (Sofular) Mahallesi, Tarsus merkezden yürüme mesafesinde.
Tarsus’ta gezilecek yerler arasında bulunan Tarihi Tarsus Evleri, Hristiyanlar, Müslümanlar ve Yahudiler için büyük önem taşıyan ilçenin tarihi ve kültürel dokusunun temsilcisi.
