Tire Gezilecek Yerler

Tire, yemyeşil dokusuyla huzurlu bir atmosfere sahip. İzmir kent merkezine 80 km uzaklıktaki bu ilçe, tarih boyunca çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapan bir yerleşim yeri. Yeşilin her tonunu bulunduran doğasından dolayı ‘Yeşil Tire’ olarak adlandırılan ilçeye özellikle İzmir ve çevre illerden çok sayıda ziyaretçi geliyor.

Salı günleri kurulan Tire pazarı, meşhur şiş köftesi, envai çeşit otlarla yapılmış yemekleri ve gezilecek pek çok tarihi yeriyle İzmir çevresinde gezilecek yerler listenize alabileceğiniz bir izmir ilçesi. Ege Bölgesi’nin bereketli topraklarında kurulu olan ilçe, Ege’nin en önemli tarım merkezleri arasında yer alıyor.

Tire Gezi Rehberi

Tire, İzmir’in güneydoğusunda konumlanan, kırsal bir ilçe. Çağlar boyunca bereketli topraklarda yer alması nedeniyle farklı uygarlıkların hakimiyet mücadelesi verdiği Tire’de sırasıyla Hitit, Frigya, Lidya, Pers, Helen, Roma ve Bizans egemenliği görülüyor.

Evliya Çelebi Seyahatnamesinde ‘Şehri Muazzam Tire’, Tarihçi Pachmeres’in deyimi ile ‘Keşişler Yöresi’, Katip Çelebi’nin deyimiyle ‘Eski Tahte Şehri’ olarak anılan Tire, 1908 Aydın Vilayeti Salnamesinde ise ‘Ulemalar Yatağı’ olarak geçiyor.

Tam olarak ne zaman kurulduğu belli olmayan Tire ile ilgili en eski kaynak MÖ 2 binli yıllara uzanıyor. Hititler dönemine kadar uzanan kaynaklarda Tire’nin Hisar-Kale anlamına gelen Tyhra, Thira, Thyroıon, Apeteria, Teira ve Roma döneminde şehir anlamına gelen Arkadiapolis adıyla anıldığı biliniyor.

Osmanlı Devletine 1426’da kesin olarak bağlanan Tire, ekonomik ve kültürel altyapısı nedeniyle devletin el üstünde tuttuğu bir yerleşim yeriydi. Kurtuluş Savaşının ardından kurulan Türkiye Cumhuriyetinde yeni kurulan İzmir iline bağlanan Tire, Osmanlının son döneminde Aydın vilayetinin bir parçasıydı.

Kaplan Köyü, Ali Baba Tekkesi, Necip Paşa Kütüphanesi, Tahtakale Hamamı ve Theos Mozolesi görülecek yerler arasında. Tire’nin zengin tarihi geçmişine tanık olabileceğiniz Tire Müzesi de mutlaka listenizde olmalı. İlçe merkezinde Tire şiş köfte satan restoranlara da mutlaka uğranmalı.

Meşhur Tire şiş köftesi, taze süt ürünleri ve ot yemekleriyle gastronomi tutkunlarını ağırlayan Tire, her hafta salı günü kurulan pazarı ile yerel üreticiyi farklı yerlerden gelen ziyaretçilerle buluşturuyor. Tire’nin adını Türkiye’de duyuran Tire Süt Kooperatifi, ilçenin en ünlü markası.

Tire Gezilecek Yerler 📌

1. Kaplan Köyü

Kaplan, asırlık kestane, ceviz ve çınar ağaçları arasında bir dağ köyü. Yemyeşil doğanın içinde ve tatlı su kaynaklarının arasında buranın en meşhur restoranı Kaplan Dağ Restoranı bulunuyor. Türkiye’nin en iyi 10 restoranı listesine girmeyi başaran bu yer, ot yemekleri ağırlıkta olmak üzere otantik Ege mutfağının leziz menülerini sunuyor.

İzmir ve çevre illerden pek çok kişinin doğayla ve yeşille buluşmak, temiz hava almak ve yeni lezzetler denemek için ziyaret ettiği restoranda kabak çiçeği dolması, lor tatlısı, Tire köftesi ve ot kavurması burada tadılabilecek lezzetlerden yalnızca birkaçı. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, gelmeden önce rezervasyon yaptırmış olmak.

2. Tire Pazarı

Tire Pazarı, ilçenin tüm sokaklarına yayılan, her hafta salı günleri kurulan bir pazar yeri. Tire Pazarı öyle ünlü ki İzmir, Selçuk ve Kuşadası’ndan çok sayıda ziyaretçi buraya geliyor. Her salı sabahı okunan ‘Pazar Duası’ ile esnaf, bolluk bereket ve kazanç dileyerek tezgahlarını açıyor.

Toplamda 1,700’den fazla tezgaha sahip pazarda, mevsimine göre çok sayıda ot alınabiliyor. Burada ayrıca iğne oyaları, kanaviçeler, keçe ve urgan gibi az bulunan el işi ürünleri de bulmak mümkün.

3. Yoğurtluoğlu Külliyesi

Yoğurtoğlu Külliyesi, Tire’de 15. yüzyıldan günümüze ulaşan en eski tarihi yapılardan. Kurucusu Yoğurtoğlu Mustafa Bey olan külliye, halk arasında Yavukoğlu Camii olarak da biliniyor. Yoğurtoğlu Külliyesi, harem, geniş bir avlu, kütüphane odası ve 14 medrese odasına sahip.

Uzun bir restorasyon sürecinden sonra 2005’te yeniden ibadete açılan camiinin, daha önceleri yoksul barınağı olarak kullanıldığı biliniyor. Bina geleneksel mimarisi ve nefes aldıran avlusuyla Tire’de mutlaka görülmesi gereken yerler arasında.

4. Necip Paşa Kütüphanesi

Necip Paşa Kütüphanesi, yörenin en önemli kültür mirasları arasında. Gürcü Mehmet Necip Paşa tarafından 1827’de yaptırılan kütüphane, ülkemizde kütüphane olarak inşa edilmiş en eski yapılardan biri. Paşa, sarayda bulunmanın avantajıyla çok sayıda değerli kitaba sahip olması ve bunları kütüphaneye bağışlamasıyla tanınmış.

Ayrıca buranın uzun zaman ayakta kalması için bir vakfiye kurduğu da biliniyor. Şimdilerde Necippaşa Vakfı’na ait özel olarak bakıma alınan 671 cilt kitap, Türkçe ve yabancı toplamda 9 bin civarında basılı kaynak ziyaretçilerle buluşmaya devam ediyor.

5. Ali Baba Tekkesi

Ali Baba Tekkesi, Anadolu’daki Ahilik geleneğinin devamını yansıtan en eski yerlerden. Anadolu’nun sayılı Bektaşi dergahlarından biri aynı zamanda. Evliya Çelebi’nin kendisinden Ahi Babası olarak bahsettiği Ali Baba’nın burada yaşadığı düşünülüyor. Tekkede çeşitli Bektaşi babalarının mezarlarıda var. Dergah, aynı zamanda konumu ve bakımlı arazisiyle bölgenin en gözde piknik alanlarından biri.

6. Tire Müzesi

Tire Müzesi, iki salon ve bahçede sergilenen eserleriyle Roma döneminden Osmanlı’ya geçmişi günümüze taşıyor. Arkeoloji ve Etnografya müzesi olan Tire Müzesi, 1935’te Halil Yahşibey tarafından yaptırılmış. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Tire Darphanesinde basılan gümüş paralar müzenin değerli eserleri arasında. Bunların özellikle nakışlı olanları dünyanın saygın koleksiyonlarında kendilerine yer buluyor.

Taşınır kültür varlıkları iki salonda gösterilen yerde, arkeoloji bölümü de çok sayıda farklı esere sahip. Antik çağlardan kalma ürünler, el yazması Kur’an-ı Kerim’ler, tablolar, halılar ve özel kitabeler burada görülmeye değer eserler arasında.

⏰ Tire Müzesi ziyaret saatleri yaz dönemi (1 Nisan – 1 Ekim) 10.00-17.00; kış dönemi (1 Ekim – 1 Nisan) 08.30-17.15. Müze, pazartesi hariç haftanın 6 günü ziyarete açık. 🔐 Tire Müzesi’ne giriş ücreti alınmıyor.

7. Tahtakale Hamamı

Tahtakale Hamamı, Tire’nin en seçkin hamamları arasında. Halil Yahşi Bey tarafından yaptırılan hamam, mimari özellikleri, estetik yapısı ve tuğla zenginliğiyle önemli bir eser. Tire’de benzeri olmayan simetrik mimari özellikler göstermesi burayı daha da önemli yapmış. Yangında zarar gören hamam, girdiği restorasyonun ardından bir bölümü mağaza ve Beledi dokuması tezgahı olmak üzere ziyaretçilere açılmış.

8. Theos Mozolesi

Theos Mozolesi, Tire’nin Halkapınar köyünde bulunuyor. Anıt mezarın kime ait olduğu konusunda günümüzde hala tartışma konusu. MÖ 246’da Efes’te ölen Selevkos Devleti krallarından II. Theos adına yaptırıldığı düşünülen anıt mezarın çevresinde, arkaik çağdan kalma bir Tümülüs var.

Büyük bir kaide üzerine kurulan Theos Mozolesi, çatısındaki dekoratif grifonlar ve taş vazo tasvirleriyle dikkat çekici. Lahdin üzerinde yarı uzanmış kişi figürünün ise, mezarın sahibini temsil ettiği düşünülüyor.

Tire nerede 📍

Tire, İzmir’e bağlı bir ilçe. Tire, Türkiye‘nin batısında, Ege Bölgesi’nde İzmir kent merkezinin güneydoğusunda konumlanıyor. Tire’nin doğusunda Ödemiş, kuzeyinde Bayındır, batısında Torbalı ve Selçuk, güneyinde ise Aydın’ın Germencik, İncirliova ve Efeler ilçeleri bulunuyor.

Tire’ye nasıl gidilir ✈️

Tire, coğrafi konumu nedeniyle işlek ulaşım güzergahının dışında yer alıyor. Bu özellik Tire’nin özgün dokusunu korumayı başarmasında büyük pay sahibi olmuş. Tire’ye İzmir ve Aydın’dan otobüs, dolmuş ve trenle doğrudan ulaşım sağlanıyor.

Tire’ye uçakla nasıl gidilir: Tire’ye en yakın havalimanı İzmir Adnan Menderes Havalimanı. İzmir’in Gaziemir ilçesinde bulunan havalimanı ile Tire arasındaki mesafe 79 km. Havalimanından Otogar’a ya da İZBAN treni ile Gaziemir Semt Garajı’na giderek Tire dolmuşlarıyla ilçeye ulaşabilirsiniz.

İzmir Otogardan Tire’ye nasıl gidilir: İzmir Otogarından Tire’ye haftanın 7 günü düzenli dolmuş seferleri var. İzmir Otogarı’ndan Tire’ye yaklaşık 1.5 saatte ulaşılıyor. Gaziemir Semt Garajından Tire’ye İzmir Otogarına göre daha sık dolmuş seferleri var. Semt Garajı ile Tire arasındaki mesafe 1 saat sürüyor.

Tire’ye arabayla nasıl gidilir: Tire, İzmir’in güneydoğusunda konumlanıyor. İlçe şehirlerarası ana yol güzergahında olmadığından ulaşım için İzmir-Aydın Otoyolu’nu kullanmak Selçuk çıkışından devlet yoluna girmek gerekiyor. Tire, İzmir’e 97 km (1 saat), İstanbul’a 526 km (5 saat 40 dk), Ankara’ya ise 573 km (7 saat 15 dk) uzaklıkta.

Tire, kültürel ve tarihi geçmişi ile İzmir çevresinde gezilecek yerler arasında bulunuyor. Yeşilin farklı tonlarını bulundurması nedeniyle ‘Yeşil Tire’ olarak adlandırılan ilçe doğal güzellikleri ve tarihi durakları ile görülmeye değer.