Tire, yemyeşil dokusuyla huzurlu bir atmosfere sahip. İzmir kent merkezine 80 km uzaklıktaki bu ilçe, tarih boyunca çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapan bir yerleşim yeri. Yeşilin her tonunu bulunduran doğasından dolayı ‘Yeşil Tire’ olarak adlandırılan ilçeye özellikle İzmir ve çevre illerden çok sayıda ziyaretçi geliyor.

Salı günleri kurulan Tire pazarı, meşhur şiş köftesi, envai çeşit otlarla yapılmış yemekleri ve gezilecek pek çok tarihi yeriyle İzmir çevresinde gezilecek yerler listenize alabileceğiniz bir izmir ilçesi. Ege Bölgesi’nin bereketli topraklarında kurulu olan ilçe, Ege’nin en önemli tarım merkezleri arasında yer alıyor.

tire nerede

Tire Gezi Rehberi

Tire, İzmir’in güneydoğusunda konumlanan, kırsal bir ilçe. Çağlar boyunca bereketli topraklarda yer alması nedeniyle farklı uygarlıkların hakimiyet mücadelesi verdiği Tire’de sırasıyla Hitit, Frigya, Lidya, Pers, Helen, Roma ve Bizans egemenliği görülüyor.

Evliya Çelebi Seyahatnamesinde ‘Şehri Muazzam Tire’, Tarihçi Pachmeres’in deyimi ile ‘Keşişler Yöresi’, Katip Çelebi’nin deyimiyle ‘Eski Tahte Şehri’ olarak anılan Tire, 1908 Aydın Vilayeti Salnamesinde ise ‘Ulemalar Yatağı’ olarak geçiyor.

Malta

Tam olarak ne zaman kurulduğu belli olmayan Tire ile ilgili en eski kaynak MÖ 2 binli yıllara uzanıyor. Hititler dönemine kadar uzanan kaynaklarda Tire’nin Hisar-Kale anlamına gelen Tyhra, Thira, Thyroıon, Apeteria, Teira ve Roma döneminde şehir anlamına gelen Arkadiapolis adıyla anıldığı biliniyor.

Osmanlı Devletine 1426’da kesin olarak bağlanan Tire, ekonomik ve kültürel altyapısı nedeniyle devletin el üstünde tuttuğu bir yerleşim yeriydi. Kurtuluş Savaşının ardından kurulan Türkiye Cumhuriyetinde yeni kurulan İzmir iline bağlanan Tire, Osmanlının son döneminde Aydın vilayetinin bir parçasıydı.

Kaplan Köyü, Ali Baba Tekkesi, Necip Paşa Kütüphanesi, Tahtakale Hamamı ve Theos Mozolesi görülecek yerler arasında. Tire’nin zengin tarihi geçmişine tanık olabileceğiniz Tire Müzesi de mutlaka listenizde olmalı. İlçe merkezinde Tire şiş köfte satan restoranlara da mutlaka uğranmalı.

Meşhur Tire şiş köftesi, taze süt ürünleri ve ot yemekleriyle gastronomi tutkunlarını ağırlayan Tire, her hafta salı günü kurulan pazarı ile yerel üreticiyi farklı yerlerden gelen ziyaretçilerle buluşturuyor. Tire’nin adını Türkiye’de duyuran Tire Süt Kooperatifi, ilçenin en ünlü markası.

Tire Gezilecek Yerler 📌

1. Kaplan Köyü

Tire Kaplan Restoran
Kaplan Dağ Restoran, yeşillikler içindeki konumuyla ilgi görüyor

Kaplan, asırlık kestane, ceviz ve çınar ağaçları arasında bir dağ köyü. Yemyeşil doğanın içinde ve tatlı su kaynaklarının arasında buranın en meşhur restoranı Kaplan Dağ Restoranı bulunuyor. Türkiye’nin en iyi 10 restoranı listesine girmeyi başaran bu yer, ot yemekleri ağırlıkta olmak üzere otantik Ege mutfağının leziz menülerini sunuyor.

İzmir ve çevre illerden pek çok kişinin doğayla ve yeşille buluşmak, temiz hava almak ve yeni lezzetler denemek için ziyaret ettiği restoranda kabak çiçeği dolması, lor tatlısı, Tire köftesi ve ot kavurması burada tadılabilecek lezzetlerden yalnızca birkaçı. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, gelmeden önce rezervasyon yaptırmış olmak.

2. Tire Pazarı

Tire Sali Pazari
Neredeyse her sokağa yayılan tezgahların önü, bir an olsun boş kalmıyor

Tire Pazarı, ilçenin tüm sokaklarına yayılan, her hafta salı günleri kurulan bir pazar yeri. Tire Pazarı öyle ünlü ki İzmir, Selçuk ve Kuşadası’ndan çok sayıda ziyaretçi buraya geliyor. Her salı sabahı okunan ‘Pazar Duası’ ile esnaf, bolluk bereket ve kazanç dileyerek tezgahlarını açıyor.

Toplamda 1,700’den fazla tezgaha sahip pazarda, mevsimine göre çok sayıda ot alınabiliyor. Burada ayrıca iğne oyaları, kanaviçeler, keçe ve urgan gibi az bulunan el işi ürünleri de bulmak mümkün.

3. Yoğurtluoğlu Külliyesi

Tire Yogurtluoglu Kulliyesi

Yoğurtoğlu Külliyesi, Tire’de 15. yüzyıldan günümüze ulaşan en eski tarihi yapılardan. Kurucusu Yoğurtoğlu Mustafa Bey olan külliye, halk arasında Yavukoğlu Camii olarak da biliniyor. Yoğurtoğlu Külliyesi, harem, geniş bir avlu, kütüphane odası ve 14 medrese odasına sahip.

Uzun bir restorasyon sürecinden sonra 2005’te yeniden ibadete açılan camiinin, daha önceleri yoksul barınağı olarak kullanıldığı biliniyor. Bina geleneksel mimarisi ve nefes aldıran avlusuyla Tire’de mutlaka görülmesi gereken yerler arasında.

4. Necip Paşa Kütüphanesi

Tire Necip Pasa
Kütüphane, 188 yıldır hizmet veriyor

Necip Paşa Kütüphanesi, yörenin en önemli kültür mirasları arasında. Gürcü Mehmet Necip Paşa tarafından 1827’de yaptırılan kütüphane, ülkemizde kütüphane olarak inşa edilmiş en eski yapılardan biri. Paşa, sarayda bulunmanın avantajıyla çok sayıda değerli kitaba sahip olması ve bunları kütüphaneye bağışlamasıyla tanınmış.

Ayrıca buranın uzun zaman ayakta kalması için bir vakfiye kurduğu da biliniyor. Şimdilerde Necippaşa Vakfı’na ait özel olarak bakıma alınan 671 cilt kitap, Türkçe ve yabancı toplamda 9 bin civarında basılı kaynak ziyaretçilerle buluşmaya devam ediyor.

5. Ali Baba Tekkesi

tirede gorulecek yerler
Tekke, tepedeki konumuyla en gözde dinlenme alanlarından

Ali Baba Tekkesi, Anadolu’daki Ahilik geleneğinin devamını yansıtan en eski yerlerden. Anadolu’nun sayılı Bektaşi dergahlarından biri aynı zamanda. Evliya Çelebi’nin kendisinden Ahi Babası olarak bahsettiği Ali Baba’nın burada yaşadığı düşünülüyor. Tekkede çeşitli Bektaşi babalarının mezarlarıda var. Dergah, aynı zamanda konumu ve bakımlı arazisiyle bölgenin en gözde piknik alanlarından biri.

6. Tire Müzesi

Tire Kent Muzesi
Müze, oldukça farklı eserlere ev sahipliği yapıyor

Tire Müzesi, iki salon ve bahçede sergilenen eserleriyle Roma döneminden Osmanlı’ya geçmişi günümüze taşıyor. Arkeoloji ve Etnografya müzesi olan Tire Müzesi, 1935’te Halil Yahşibey tarafından yaptırılmış. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Tire Darphanesinde basılan gümüş paralar müzenin değerli eserleri arasında. Bunların özellikle nakışlı olanları dünyanın saygın koleksiyonlarında kendilerine yer buluyor.

Taşınır kültür varlıkları iki salonda gösterilen yerde, arkeoloji bölümü de çok sayıda farklı esere sahip. Antik çağlardan kalma ürünler, el yazması Kur’an-ı Kerim’ler, tablolar, halılar ve özel kitabeler burada görülmeye değer eserler arasında.

⏰ Tire Müzesi ziyaret saatleri yaz dönemi (1 Nisan – 1 Ekim) 10.00-17.00; kış dönemi (1 Ekim – 1 Nisan) 08.30-17.15. Müze, pazartesi hariç haftanın 6 günü ziyarete açık. 🔐 Tire Müzesi’ne giriş ücreti alınmıyor.

7. Tahtakale Hamamı

Tire-Tahtakale-Hamami
Hamamın önünde açılan dükkanlar, ziyaretçilerin beğenisini topluyor

Tahtakale Hamamı, Tire’nin en seçkin hamamları arasında. Halil Yahşi Bey tarafından yaptırılan hamam, mimari özellikleri, estetik yapısı ve tuğla zenginliğiyle önemli bir eser. Tire’de benzeri olmayan simetrik mimari özellikler göstermesi burayı daha da önemli yapmış. Yangında zarar gören hamam, girdiği restorasyonun ardından bir bölümü mağaza ve Beledi dokuması tezgahı olmak üzere ziyaretçilere açılmış.

8. Theos Mozolesi

Tire Theos Mozolesi
Anıt mezarın kime ait olduğu hala bilinmiyor

Theos Mozolesi, Tire’nin Halkapınar köyünde bulunuyor. Anıt mezarın kime ait olduğu konusunda günümüzde hala tartışma konusu. MÖ 246’da Efes’te ölen Selevkos Devleti krallarından II. Theos adına yaptırıldığı düşünülen anıt mezarın çevresinde, arkaik çağdan kalma bir Tümülüs var.

Büyük bir kaide üzerine kurulan Theos Mozolesi, çatısındaki dekoratif grifonlar ve taş vazo tasvirleriyle dikkat çekici. Lahdin üzerinde yarı uzanmış kişi figürünün ise, mezarın sahibini temsil ettiği düşünülüyor.

Tire nerede 📍

Tire, İzmir’e bağlı bir ilçe. Tire, Türkiye‘nin batısında, Ege Bölgesi’nde İzmir kent merkezinin güneydoğusunda konumlanıyor. Tire’nin doğusunda Ödemiş, kuzeyinde Bayındır, batısında Torbalı ve Selçuk, güneyinde ise Aydın’ın Germencik, İncirliova ve Efeler ilçeleri bulunuyor.

Tire’ye nasıl gidilir ✈️

Tire, coğrafi konumu nedeniyle işlek ulaşım güzergahının dışında yer alıyor. Bu özellik Tire’nin özgün dokusunu korumayı başarmasında büyük pay sahibi olmuş. Tire’ye İzmir ve Aydın’dan otobüs, dolmuş ve trenle doğrudan ulaşım sağlanıyor.

Tire’ye uçakla nasıl gidilir: Tire’ye en yakın havalimanı İzmir Adnan Menderes Havalimanı. İzmir’in Gaziemir ilçesinde bulunan havalimanı ile Tire arasındaki mesafe 79 km. Havalimanından Otogar’a ya da İZBAN treni ile Gaziemir Semt Garajı’na giderek Tire dolmuşlarıyla ilçeye ulaşabilirsiniz.

İzmir Otogardan Tire’ye nasıl gidilir: İzmir Otogarından Tire’ye haftanın 7 günü düzenli dolmuş seferleri var. İzmir Otogarı’ndan Tire’ye yaklaşık 1.5 saatte ulaşılıyor. Gaziemir Semt Garajından Tire’ye İzmir Otogarına göre daha sık dolmuş seferleri var. Semt Garajı ile Tire arasındaki mesafe 1 saat sürüyor.

Tire’ye arabayla nasıl gidilir: Tire, İzmir’in güneydoğusunda konumlanıyor. İlçe şehirlerarası ana yol güzergahında olmadığından ulaşım için İzmir-Aydın Otoyolu’nu kullanmak Selçuk çıkışından devlet yoluna girmek gerekiyor. Tire, İzmir’e 97 km (1 saat), İstanbul’a 526 km (5 saat 40 dk), Ankara’ya ise 573 km (7 saat 15 dk) uzaklıkta.

Tire, kültürel ve tarihi geçmişi ile İzmir çevresinde gezilecek yerler arasında bulunuyor. Yeşilin farklı tonlarını bulundurması nedeniyle ‘Yeşil Tire’ olarak adlandırılan ilçe doğal güzellikleri ve tarihi durakları ile görülmeye değer.

31 Yorumlar

  1. Degerli insanlar, Ayrancilarda oturuyorum,Kahvaltiya Tireye gitmeyi dusunuyorum. Suyu cok seviyom dere yada deniz kenari kahvaltisi mulemmel leziz ve anlayisli olan bir yer tavsiye edebilirmisiniz.

  2. Arkadaslar İzmir’in ilcelerine yerleşmek istiyorum. Emekliyim doğayı, denizi, insanlarını seviyorum. Sehir hayatından bıktım. Tire, Ödemis inceliyorum. Sizlerden bilgi topluyorum. Baska tavsiye edeceğiniz yerler var ise yazar misiniz?

  3. Tire’yi gezmek isteyen arkadaşlarıma bir Tireli olarak, yürüyerek yapılacak bir gezi rotası çıkarmıştım. Sizlerle paylaşıyorum. Memleketimi yazan sevgili gezgin dostumuz Kemal Kaya’ya teşekkürler;

    Trenle gittiğinizde, Tire’de İstasyonda inin (son durak). Ortapark’a doğru yürüyün, otobüsle giderseniz Ortapark’ta inin. Ortapark’a gelince Paşa Cami’ni sor(minaresini göreceksiniz zaten) arka sokağında El Sanatları Çarşısı başlıyor, Leyse Camii’nden yukarı doğru yürüyün, Keçeciler, nalıncılar, urgancılar falan var, sokaklar eski ve dar, trafiğe kapalı sayılır. 10-15 dk. Yürüme mesafesinden sonra, Tahtakale çarşısına geliyosunuz orda da eski sokaklar, eski dükkanlar var, eski saatçiler vs.

    Sonra Tahtakale’den de yukarı doğru yürümeye devam ederek Tahtakale Meydanına çıkarsınız, meydanda eski Kolonyacı Lütfü var, meşhurdur, herhalde Tireye gelen fotoğrafçıların %70i fotoğrafını çekmiştir. Kolonya vs. alabilirsiniz, sokakları beğendiyseniz devam edin, yok beğenmediyseniz, geldiğiniz yoldan ya da alternatif yollardan geriye doğru giderek Yıldız Meydanına gelip, meydandaki Görgülü Pastanesinden sola dönün, 200-300 metre ileride Tarihi Necip Paşa Kütüphanesi var, kütüphanede el yazmaları falan var, gerçi o odayı açmıyorlar ama kütüphanenin ana holüne girebiliyorsunuz diye biliyorum. Küçük bir yer ama gitmişken görün.

    Oradan çıkınca aynı yolu devam ederek Tire Müzesine gidebilirsiniz, ama kütüphaneden çıkınca sorun. Arkeoloji ve Etnografya müzesidir, fotoğraf çekiliyor içeride, sonra Askerlik Şubesini ve Endüstri Meslek Lisesini takip ederek Eski Garajı Şimdiki Belediye ve Kültür Sarayını bulun onun yanındaki caddede Ali Usta var, Orada Tire köftesi yiyebilirsiniz. Köfte için bir orasını tavsiye ederim, bir de Ortapark’ta meydanda Ege-Bir diye bi restoran var ama ara sokakta “since 1965” tarzı biyerde yemek daha güzel. Onun için ya orada yiyin ya da Yıldız meydanında sorup beğendiğiniz biryerde yersiniz. Tire köftesi derseniz anlamayabilirler “Şiş Köfte” derseniz herkes anlar.
    Eski garajdan endüstri meslek lisesi, Pehlivanoğlu istikametinde yürürseniz, Ortapark’a geri gelmiş oluyorsunuz zaten. Böylece Tirenin merkezinde büyük bir daire çizerek dolaşmış oluyorsunuz.

    Ortapark denilen yerde büyük bir havuzu olan park var, stadın yanında, ismi Atatürk parkı, havuzu önceden olimpik havuzdu sonra yüzmeye kapatıldı, ondan o kadar büyük, oturup dinlenebilirsiniz, dışarıdan tost getirmek serbest, zaten yan sokağı Tostçular Sokağı, aynı sokakta 20 tane tost büfesi var, Tire tostunu da tavsiye ederim,
    Bu sayfanın çıktısını alıp bu rotayı takip ederseniz gayet güzel olur. Rotanın toplam mesafesi 3 km civarında.
    Değirmen ayrı ve uzak bir noktada. Derekahve’de aynen uzak. Onlar için dolmuşa binmek gerek, Ortapark’tan dolmuş geçiyor.

  4. Tire’nin yan komsusu Odemis’ten oneride bulunayim. Odemis pazarini da oneririm Cumartesi gunleri. Odemis’te yuksekce bir yerde manzara ile yemek yiyebileceginiz bir yer var ama adini unuttum. Bir de yine Odemis yakininda Birgi koyu var ki mutlaka gorulmeli. Tarihi bir koy. Cakiraga Konagi ve Birgi Camii mutlaka horulmelim

  5. Kaplan ve Toptepeyi gormeden gitmeyin… Degirmen de iyidir… Ha bide selale vardi orasi da guzeldi… Ordan bide odemis yaparsiniz orda da birgi, golcuk, bozdag :)))

  6. Derekahve mesire alanı, gölet, toptepe, cambazli köyü, taktak kebabı ( erkan saatte yenir, saat 10 gibi bulamazsınız), tereyagli şiş köfte, sandviçciler sokağı, urgancilar (el sanatları) , dağ köyleri (büyük kemerdere, küçük kemerdere vs.), rüzgar enerji tribünleri, yamac paraşüt atlama alanlari, paşa cesmesi mesire alanı, tarihi camiler, tahta kale meydanı… Hatirimda olanlar…
    Bir de Teira Riders motosiklet kulübümüz var …

  7. Salı pazarını kaçırmayın derim. Hayatımda böylesine büyük bir pazara denk gelmedim. Ne ararsanız var. Abiye elbise bile bulabiliyorsunuz 🙂

Yanıt yaz

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz