Papalık Seçimlerine Ev Sahipliği Yapan Sistine Şapeli, Vatikan

Sistine Şapeli (Cappella Sistina), Hristiyanlığın Katolik mezhebinin ruhani merkezi olan Vatikan‘da yer alan ünlü bir şapel. İtalya‘nın başkenti Roma‘da yer alan şapel iç mekanını süsleyen freskleriyle dünyaca büyük bir şöhrete sahip. Vatikan Sarayı’ndaki papalık şapeli, kendisini ressamdan çok heykeltıraş olarak gören Michelangelo’nun Rönesans freskleriyle ünlü.

Papa’nın resmi ikametgahı olan Apostol Sarayı’nda yer alan şapelin ilk ismi Cappella Magna olsa da şapel Sistine adını yapıyı 1477-1480 yılları arasında inşa ettiren Papa IV. Sixtus’tan alıyor. Şapelin dünyanın dört bir yanından ilgi görmesindeki asıl sebep ise papalık seçimlerine ev sahipliği yapıyor oluşu. Yılda ortalama 5 milyon kişinin ziyaret ettiği Sistine Şapeli, Vatikan’a 70 milyon euroluk bir gelir sağlıyor.

Sistine Şapeli, Vatikan

Vatikan Müzeleri kompleksindeki Michelangelo’nun muhteşem freskleri ile ünlü Sistine Şapeli (Cappella Sistina), eski bir şapel üzerine 1477-1483 yılları arasında Papa IV. Sixtus’un talimatıyla, 1477 ile 1483 yılları arasında inşa edildi. Papanın resmi ikametgahı olan Apostol Sarayı’nın içerisinde bulunan şapel, papalık seçimlerinin de yapıldığı yer oluşu nedeniyle büyük önem taşıyor.

İtalyanca ismi Cappella Sistina olan şapel adını Papa IV Sixtus’tan alıyor. Hristiyanlığın kutsal kitaplarından Eski Ahit’te yer alan Kudüs’ün Tapınak Dağındaki Solomon Tapınağı ile aynı boyutlara sahip olan Sistine Şapeli’ne ilk ayin 15 Ağustos 1483’te düzenlendi.

Vatikan’da yer alan ve mimarlarının Baccio Pontelli ve Giovanni de Dolci olduğu yapı, dikdörtgen prizma şeklinde tasarlanmış ve 20.70 metre yüksekliğinde tavana sahip. Şapelin bir başka özelliği ise 40.93 metre uzunluğu ve 13.41 metre enindeki boyutlarıyla ile Süleyman Tapınağı için Eski Ahit’te verilen ölçülerde inşa edilmiş olması.

Tüm giriş noktaları, Papa Sarayı’nın diğer bölümlerinde yer alan Sistine Şapeli, günümüzde Papa’nın özel şapeli olarak hizmet veriyor. Şapelin içerisindeki bir perde papayı ve çevresini diğer inananlardan ayırıyor. Michelangelo’nun freskleriyle ünlü olan şapelde Botticelli başta olmak üzere çok sayıda ünlü ressamın freskleri bulunuyor.

Şapelin duvarlarında İncil’de anlatılan sahnelerin betimlemeleri, papaların portreleri ve Botticelli, Pinturicchio, Perugino, Ghirlandaio ve Signorelli gibi 15. yüzyılın ünlü İtalyan Rönesans ressamlarının eserleri yer alıyor. Bu fresklerin üst bölümünde papa portreleri ve alt bölümünde ise trompe l’oeil (gözü aldatma) tekniğiyle yapılmış duvar halıları bulunuyor.

Bunların en önemlisi ise Michelangelo’nun ünlü ‘Adem’in Yaratılışı’ ve ‘Kıyamet Günü (Son Yargı)’ fresklerinin de bulunduğu sahneler. Michelangelo fresk çalışmalarına başlamadan önce, şapelin tavanı bir Umbrian sanatçısı Piero Matteo d’Amelia tarafından geceyi temsil eden mavi renk ve altın yıldızlarla süslendi.

Papa II. Julius’un himayesinde 1508 – 1512 yılları arasında çalışan Michelangelo, batı sanatının yönünü değiştirecek, eşi bulunmaz bir başyapıt olarak yaptığı Sistine Şapeli tavanında, Papa VIII. Clemens ve Papa III. Paulus için Son Yargı’yı resmetmiş.

Michelangelo’nun 4 yılda tamamladığı Son Yargı tavan fresklerinde, Eski Ahit’te tarif edilen 9 sahneyi anlatan 300’den fazla figür yer alıyor. Şapelin duvarlarından birini boydan boya kaplayan freskte, İsa’nın yeryüzüne tekrar inişi ve iyilik ve kötülük eden kişilerin cennete ve cehenneme gönderilmelerini tasvir ediliyor.

Sistine Şapelinde görebileceğiniz Michelangelo’nun bir diğer muazzam eseri de Adem’in Yaratılış Tablosu. Freskte, Tanrı’nın sağ eliyle Adem’in sol elinin birbirlerine değmek üzere olduğu görülüyor. Tanrı ilk insan olan Adem’e hayat veriyor. Tanrı’yı simgeleyen çizim ise ilginç olarak beyin figürünün içerisine oturtulmuş.

Şapelin iç mekan resimleri bin 100 metrekarelik bir alanı kaplıyor. Bu alan bir futbol sahasının altıda biri büyüklüğüne eşdeğer. Fresklerde tanrıyı uzun beyaz saçlı ve büyük beyaz sakallı kaslı bir figür olarak tasvir eden Michelangelo’nun bu tasarımı büyük bir devrim olarak kabul edildi. Daha önceki resimlerde basitçe bulutlarında arasından inen bir el olarak tasvir edilen tanrı ilk kez dinamik bir şekilde resmedildi.

Sistine Şapeli, 1492 yılından bu yana papalık seçiminin gerçekleştirildiği yer olarak da büyük öneme sahip. Seçim sırasında yapının içerisinde elektronik cihaz kullanımı yasaklanıyor. Seçim sırasında görev alan 115 kardinal gizlilik yeminini bozmaları halinde cehennem ateşi ve lanetlenme cezası ile karşılaşıyor.

Seçim sürecinde oy kullanacak kardinallerin tamamı şapele girdikten sonra şapelin kapıları ‘ekstra omnes- herkes dışarı’ sözcükleriyle kapatılıyor. Daha sonra şapel kapıları kilitleniyor ve toplantı sırasında Papalık İsviçre Muhafızı’nın iki üyesi kapıları koruma görevini devralıyor. Papalar, 12. yüzyıldan günümüze dek gerçekleştirilen 95 seçimle kardinaller tarafından seçildi. Oy kullanabilmek için kardinallerin 80 yaşın altında olmaları gerekiyor.

Seçimlerin ilerlemesi ya da eksikliği, kardinallerin oy pusulaları bu amaca yönelik olarak kurulmuş bir ocakta yakıldığında Sistine Şapeli bacasından günde dört kez yükselen koyu dumanla belirtiliyor. Seçim sonuçlandığında ve yeni papa seçildiğinde çanlar çalınarak beyaz duman yükseliyor.

Seçim netleştiğinde kardinallerden biri St. Peter Bazilikası‘nın ana balkonuna giderek heyecanla bekleyen kalabalığa “Annuntio vobis gaudium magnum. Habemus Papam (Sana büyük bir neşe duyduğumu duyuruyorum. Papa var.)”. Daha sonra yeni papanın adını ve soyadını okuyarak yeni papayı ilan ediyor.

İsmi resmen duyurulan yeni papa aynı balkonda belirerek kısa bir konuşma yapar ve ilk nimetini Urbi et Orbi (Şehre [Roma] ve Dünya’ya) verir.

Sistine Şapeli ziyaret bilgileri ve giriş ücreti

Adres: Viale Vaticano 100, Roma
Ulaşım: 23, 34, 40, 49, 62, 64, 280 No’lu otobüsler ile Roma metrosunun Ottaviano S. Pietro ve Cipro Musei Vaticani istasyonlarından yürüyerek ulaşılabiliyor.
Yakın yerler: Aziz Petrus Meydanı, Aziz Petrus Bazilikası, Vatikan Müzeleri, Vatikan Bahçeleri.

Ziyaret saatleri: Müze haftanın 6 günü pazartesiden cumartesiye 08.45-16.45 saatleri arasında ziyarete açık.
Şapele ücretsiz girilen günler: Her ayın son Pazar günü 09.00-14.00 saatleri arasında Vatikan Müzeleri ve Sistine Şapeli girişi ücretsiz. Şapele son giriş saati ise 12.30.
Şapelin kapalı olduğu günler: Kapalı: 1 ve 6 Ocak, 11 Şubat, 19 ve 31 Mart, 1 Nisan, 1 Mayıs, 29 Haziran, 14-15 Ağustos, 1 Kasım, 25-26 Aralık
Giriş ücreti: Giriş ücreti 16€ olan Vatikan Müzeleri ve Sistine Şapeli’ne tek bir ücret ödeyerek giriş yapabilirsiniz. Aynı zamanda ayrıntılı bilgi veren 2 saatlik (34€) rehberli turlara artı 5€ ödeyerek San Pietro Bazilikası’nı da turunuza dâhil etmeniz mümkün. Bunların dışında farklı rehberlik seçenekleri olan pek çok turdan ve Roma Pass’tan da yararlanabilirsiniz.

Bilet ücretine ek olarak vereceğiniz 4 Avro ile online rezervasyon yaptığınızda, Vatikan Müzeleri ve Sistine Şapeli’ne girişte sıra beklemiyorsunuz. Ancak bunun için Vatikan resmi web sitesinden çıktı almanız gerekiyor. İade kabul edilmiyor fakat gün ve saat değişikliği yapabilirsiniz.

Freskleri nedeniyle dünyanın en görkemli kutsal mekanlarından biri olarak kabul edilen Sistine Şapeli‘ne dizleri ve omuzları açıkta bırakan kıyafetlere izin verilmiyor. Roma gezilecek yerler arasında yer alan şapeli mutlaka ziyaret edin.