Samsun Onur Anıtı ve Atatürk Parkı

Karadeniz’in en büyük ve en gelişmiş şehri olan Samsun, Kurtuluş Savaşına öncülük yapan mücadelenin ilk adımının atıldığı yer olması nedeniyle Cumhuriyet tarihinde büyük önem taşıyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün Bandırma Vapuru’ndan inerek Milli Mücadele’yi başlattığı kent zengin tarihi mirası gururla taşıyor.

Samsun’un simgesi olan Onur Anıtı, Cumhuriyet Meydanındaki Atatürk Parkı içerisinde yer alıyor. Atatürk Parkı, Samsun’un ilk ve en eski parkı. Manolya ağaçlarının ve palmiyelerin çevrelediği, süs havuzlarının ve çiçeklerin süslediği Samsunluların soluklandığı bir yer. Eskiden mezarlık olan yer, 1924’te park haline getirilmiş.

Antik Çağ’da ismi Amisos olan ve kadın savaşçılar Amazonların yaşadığı Samsun, tarih boyunca çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan bir kent. Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları arasına konumlanan kent yeşil dokusu, koruma bölgeleri ve yaban hayatıyla da tanınıyor.

Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki önemli günlerden biri olan 19 Mayıs 1919 tarihi, Milli Mücadelenin ‘İlk Meşalesini’ yakmak üzere Mustafa Kemal’in Bandırma Vapuru ile Samsun’a ayak bastığı gündü. Başlatılan Bağımsızlık Savaşı sonunda Türkiye Cumhuriyeti doğmuş ve bunun başlangıcı da Samsun’dan olmuştu.

Samsun Onur Anıtı

Samsunlular Atatürk’e olan sevgi ve minnet duygularını ifade etmek için Atatürk Parkına görkemli bir Atatürk Anıtı dikmeye karar verirler. 19 Mayıs 1927′de Vali Kazım Paşa tarafından heykelin dikileceği kaidenin temeli atılır.

Avusturyalı heykeltıraş Heinz Kriphel’e, 1928 yılında 37 bin dolar vererek yaptırılan bronz Atatürk heykel, bir Alman vapuruyla Hamburg’dan Samsun’a kadar ücretsiz olarak 15 Ekim 1931’de getirilir. Heykelle birlikte Heykeltıraş Kriphel ile Viyanalı bir mühendis de Samsun’a gelir. Heykel 32 parça halinde korunaklı sandıklarla getirilmiş.

Gazi heykelinin açılışı ise 15 Ocak 1932’de büyük bir kalabalığın katılımıyla gerçekleştirilir. Samsun Onur Anıtının kaidesiz yüksekliği 4,75 metre, dikdörtgen prizma şeklindeki kaidesiyle birlikte yüksekliği ise 8,85 metre.

Heykeltraş Heinrich Krippel, yükü 2 arka ayakla beraber kuyruğa da dağıtarak 3 noktadan dengeyi sağlamaya çalışmış. En dengeli ve şaha kalkmış at üzerindeki süvari heykeli ünvanını, kuyruğu yere değdiği için kaybetmiş. Dünyadaki en dengeli ve en iyi ikinci süvarili şaha kalkmış at heykeli olarak geçiyor.

Yönü batıya dönük şahlanan atın üzerinde dimdik duran Atatürk’ün bakışları gururlu ve azim dolu ve yüzü halka dönük. Mustafa Kemal’in yüzü Karadeniz’in en hırçın fırtınalarından ilham alınarak tasvir edilmiş.

Sol eli atın dizginlerini tutarken sağ eliyle de kılıcını kuşanmak üzere olan Gazi’nin Milli Mücadele başındaki kükreyişi başarıyla ifade ediyor. Kılıcın boyu ise oldukça uzun.

Atatürk’ün belkide en iyi bilinen heykellerinden biri olan Samsun Onur Anıtı’nın kaidesinin dört yanında, dönemin ruhunu yansıtan figür ve yazılar yer alıyor. Kabartmanın birinde iskeleye yanaşmış kayıktan sahile cephane taşıyan halk betimlenmiş. Arkalarındaki top arabası ile de savaş anı canlandırılmış.

Sağ taraftaki kabartmada ise ortada mareşal üniformalı Atatürk, kol ve bacakları iki yana açık olarak gösterilmiş. Atatürk’ün iki yanında diz çökmüş figürler Türk halkı ise onun eline sarılırken gösterilmiş.

Heykelin kaidesinde ise şunlar yazıyor:

– “Vatanda milli mücadeleye başlamak için Gazi, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıktı.”
– “Bu Heykel Samsun Vilayet Halkı tarafından 29 Birinci Tesrinievvel 1931 tarihinde dikildi.”

Atatürk Parkı

Atatürk’ün Samsun’a çıkmasını ölümsüzleştiren heykelinin bulunduğu Atatürk Parkı, o yıllarda iskelenin hemen yanındaymış. Ancak aradan geçen zaman süresince iskelenin doldurulmasıyla bugün daha içeride kalmış. Çevre düzenlemesi gayet güzel yapılmış.

Samsun sahile, Cumhuriyet Caddesine yakın bir mesafede yer alıyor. Parkta oturup güzel bir Samsun simidi yiyin. Yürüyerek 5 dakika kadar uzağında ise Atatürk ve silah arkadaşlarının Samsun’a ayak bastığı İlk Adım Anıtı yer alıyor. Eskiden burası tütün iskelesi olarak geçiyordu.

Samsun kent merkezindeki Gazi Müzesi de oldukça yakın. Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’da karaya çıktığında konakladığı Mantıka Palas Oteli, restore edilip ziyarete açılmış. Müzede Atatürk ve silah arkadaşlarının balmumu heykelleri ile döneme ait fotoğraflar bilgi ve belgeler var.

Samsun’a havayolu ile ulaşım: 1998’de açılan Samsun Çarşamba Havalimanı, Samsun kent merkezine 19 km uzaklıkta bulunmakla birlikte yaklaşık 30 dakikada ulaşılıyor. Çarşamba Havalimanı’ndan Samsun’a ulaşım Havaş, taksi, araç kiralama ve havaalanı yolcu servisleri ile sağlanıyor.

Havaş otobüsleri, şehir merkezinden havalimanına Atakent, Büyük Camii karşısı, Opera tramvay durağı, AKM Yanı ve büyükşehir açık otoparkına hareket ediyor. Aynı zamanda kent merkezindeki THY bürosu önünden servis araçları kalkıyor.

Türk Hava Yolları ile Samsun Çarşamba Havalimanı’ndan direkt uçabileceğiniz kentler, gidiş-dönüş Ankara ve İstanbul olmakla birlikte diğer illere aktarmalı uçuş seferleri bulunuyor.

Pegasus Airlines ile Samsun Çarşamba Havalimanından direkt uçabileceğiniz kentler, gidiş-dönüş İstanbul ve İzmir olmakla birlikte Adana, Ankara, Antalya, Bodrum, Dalaman, Gaziantep, Hatay, Kayseri ve Konya’ya aktarmalı uçuş seferleri bulunuyor. Sun Express ve Anadolu Jet’in de düzenli uçuş seferleri mevcut.

Samsun’a demiryolu ile ulaşım: Samsun-Sivas, Sivas-Samsun Bölgesel Treni, Samsun garı ile Sivas arasında karşılıklı sefer yapıyor. İlkadım Mahallesi’nde yer alan Samsun Tren Garı hemen kent merkezinde bulunuyor.

Samsun şehir içi ulaşım: Samsun’da şehir içi ulaşımda özel halk otobüsleri ve tramvay kullanılıyor ve tramvay hattı gün geçtikçe gelişiyor. Bununla birlikte Baruthane ile Amazon Adası arasında teleferik bulunuyor. İlçelere ulaşım ise minibüslerle sağlanıyor.

Karadeniz Bölgesi’nin en önemli ticaret limanına ev sahipliği yapan Samsun, doğal güzellikleri, tarihi ve turistik rotaları, nefes kesen kıyı şeridi ve lezzetli yemekleri ile Karadeniz’in en güzel duraklarından biri.

Samsun’da gezilecek çokça yer var. Onur Anıtı ve Atatürk Parkı, Amisos Tepesi, Amazon Köyü ve Amazon Adası, Samsun Kent Müzesi, Bafra Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, Tekkeköy Mağaraları ve Ayvacık bunlardan sadece birkaçı.