Bafra Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, Samsun

Samsun’un Bafra İlçesinden Karadeniz’e dökülen ve Türkiye’nin en büyük akarsuyu olan Kızılırmak, denizle buluştuğu noktada verimli Bafra Ovası’nı meydana getiren Kızılırmak Deltası’nı oluşturuyor. Bafra Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nin yer aldığı; Samsun-Sinop kara yolunun kuzeyinde bulunan bu bölge, 19 Mayıs, Bafra ve Alaçam ilçe sınırları içerisinde kalıyor.

Denizden güneye doğru basamaklar halinde yükselen deltanın gerisinde, Kızılırmak’ın her iki kenarında yay şeklinde uzanan Kuzey Anadolu Dağları’nın ilk sırasını oluşturan platolar yer alıyor. Oldukça büyük bir arazi olan bölgede, irili ufaklı göller, Longoz (Su basar) ormanları, sazlık alanlar, yaban hayatı geliştirme sahaları, tuzcul bataklıklar, ıslak çayırlar, kumul çalı toplulukları, tarım alanları ve yerleşim alanları bulunuyor.

Bafra Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti

Jeolojik açıdan bin ila iki bin yıl gibi kısa bir sürede oluşan deltada, Liman Balık, Uzun, Cernek, Gıcı, Tatlı, Karaboğaz, Gölü ve Mülk Gölleri bulunuyor. Farklı ekolojik karakterlere sahip habitatların bir arada bulunması, besin maddelerinin zenginliği ve uygun iklim koşulları deltanın eşine az rastlanır ölçüde biyolojik çeşitliliğe sahip olmasını sağlamış.

Kızılırmak Deltası, mikro ve makro faunanın çok yüksek bir üretim düzeyine ulaştığı yeryüzünün en verimli doğal alanlarından biri. Göç sırasında Karadeniz’i doğrudan aşan kuş türleri için hayati önem taşıyan delta, bu kuşların uçuş hazırlığı ve uçuş sonrası dinlenebildikleri, beslenebildikleri ve korunabildikleri tek alan.

Muazzam bir biyolojik çeşitlilik barındıran ve büyük bölümü milli park statüsünde koruma altında bulunan delta içerisindeki Kuş Cenneti bünyesinde, Türkiye’de bulunan 420 kuş türünden, 321 farklı kuş türü yaşıyor.

Bunların 140 tanesinin üreme alanı olan deltada dünya genelinde nesli tehlike altında bulunan 24 kuş türünden, 15’i olan Büyük Deniz Düdükçünü, Kuzey İncikuşu, Küçük Kirazkuşu ve Ak Kirazkuşu son 20 yıldır yalnızca Kızılırmak Deltası’nda görülüyor. Halen nesli tehlike altındaki Tepeli Pelikan, Cüce Karabatak, Alboyunlu Kaz, Dikkuyruk, Şah Kartal, Deniz Kartalı, Küçük Kerkenez ve Tarda da bu bölgede gözlenen türlerden.

Avrupa Kuş Alanları envanterindeki en önemli 4 kriterden 3’üne sahip olan Kızılırmak Deltası, Deniz Kartalı, Tepeli Pelikan, Kara Leylek, Leylek, Turna, Balıkçıl, Ördek, Yağmurcan ile pek çok ötücü ve su kuşunun barındırmakla birlikte birbirinden çeşitli yaban hayatına da ev sahipliği yapıyor.

Bunların en önemlisi olan Yılkı Atları, zamanında Bafralılar tarafından bu bölgeye bırakılmışsa da iki nesil sonrasında tamamen yabani hayvan özelliği kazanmış. Öyle ki yaklaştığınızda ürküp kaçıyorlar, insanlarla etkileşimleri tamamen kaybolmuş. Delta içerisinde toplam 450 adet at bulunuyor.

Bu atlar yirmişerli otuzarlı gruplar halinde yaşıyorlar ve her grubun bir lideri var. Liderin izni olmadan başka bir gruptan başka bir at o gruba katılamıyor.

Kayıt altına alınmış 16 bin manda ile Samsun Türkiye birincisi iken Kızılırmak Deltası’nda ise 6 bin manda bulunuyor. Etinden, sütünden, derisinden, boynuzundan faydalanmak için Samsunlular tarafından beslenen mandalar, delta içerisinde serbest halde yaşıyorlar. Günün belli saatlerinde mandıralarda sağıldıktan sonra tekrar bırakılıyorlar.

Bafra Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti’nde, ziyaretçi ve yönetim merkezlerinin yanı sıra Kuş Gözlem Kuleleri de bulunuyor. Özellikle 45 leylek yuvasının bir arada bulunduğu Leylek Ormanı’nda kara ve ak leylekleri yavrularını beslerken izleyebiliyorsunuz. Görüntü izleme merkezinde deltanın farklı yerlerine yerleştirilen dört adet kamera ile alınan görüntüler ziyaretçiler tarafından izlenebiliyor.

Kızılırmak Deltası’nda doğa meraklıları için kuş gözlemciliği, fotoğrafçılık, balıkçılık, avcılık, trekking, kampçılık, bisiklet ve kano alternatifleri mevcut. Özellikle sabahın erken saatlerinde, güneşi doğuşunu müteakip saatlerde kuşların en yoğun gözlemlenebileceği saatler.

Kızılırmak Deltası’na nasıl gidilir

Samsun kent merkezinden çevre ilçelere minibüs bulunmakla birlikte araçlar Samsun Bafra Kuş Cenneti’ne kadar gelmiyor. Kızılırmak Delta’sı Bafra ilçe merkezine 17 kilometre, Samsun kent merkezine ise 65 kilometre uzaklıkta bulunuyor.