Likya’nın Mirası: Xanthos Antik Kenti

Xanthos Antik Kenti, Fethiye-Kaş Karayolu üzerinde, Fethiye‘ye 46 km uzaklıktaki Kınık köyünde, Eşen Çayı kenarındaki ovaya hakim iki tepe üzerine kurulu. Türkiye‘nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren en eski kültürel ve tarihi değerlerinden olan antik kent, ziyaretçilerini zamanda yolculuğa çıkarıyor.

Tarihi Likya Birliği’nin idari merkezi olarak da bilinen Xanthos’un (Ksanthos) tarihi geçmişi MÖ 8. yüzyıla kadar uzanıyor. Likya dilinde yazılan kitabelerde ismi Arnna şeklinde geçen antik kentten Homeros’un anlatımlarında Truva Savaşı’na katılan kent olarak bahsedilmiş.

Xanthos Antik Kenti

Kalkan ve Kaş’a yarım saat, Fethiye’ye ise 50 dakika uzaklıktaki Kınık Köyü yakınlarındaki Xanthos Antik Kenti, gemilerin yanaşabileceği bir kıyı yerleşkesiyken bugün deniz kıyısından 8 km içeride yer alıyor.

ilk defa 1838’de Ch. Fellows tarafından keşfedildi. Antik kentteki tüm rölyefleri büyük mimari parçaları söken Fellows, bu parçaları Patara Limanı’na yanaşan savaş gemisine taşıyarak Londra’ya götürdü. Günümüzde British Museum’un Lykia salonunda Xanthos Antik Kenti’nden İngiltere’ye götürülen birçok eser sergileniyor.

Antalya ile Muğla arasında sahil şeridinde hüküm süren Likya medeniyetinin idari merkezi olan Xanthos, o dönemde iç işlerinde bağımsız, dış politikada ve birliği ilgilendiren kararlarda ortak hareket eden bu birlik üyelerinin buluştuğu önemli bir kentti.

Kimi kaynaklarda antik dönemin en demokrat birliği olarak da adlandırılan Likya birliğinin meclisi Patara‘da, başkent ise Xanthos’taydı. Likya birliğinin dini merkezi Ksanthos Antik Kenti’nin yakınlarında yer alan Letoon şehriydi.

MÖ 2. yüzyılda başkent olmasının da etkisiyle altın çağını yaşayan Xanthos Antik Kentinde günümüze ulaşan en önemli eserler arasında Likya dönemi dikme mezar taşları ve kaya mezarları bulunuyor.

Coğrafi konumu nedeniyle stratejik önem taşıyan Xanthos, tarih boyunca birçok devletin güç mücadelesine sahne oldu. MÖ 6. yüzyılda Persler tarafından işgal edilen kent, daha sonra Atinalı Komutan Kimon’un saldırısına uğradı. MÖ 1. yüzyılda Romalı Brütüs’ün işgal ettiği kentte büyük yıkım yaşandı.

Xanthos’ta 3 agora, büyük bir ana cadde, bir meclis binası, tiyatro, saray ve büyük bir rezidans ile çok sayıda Roma anıt mezarı var. Anadolu’da günümüze ulaşmayı başaran en iyi taş kaplamalı cadde Ksanthos’ta bulunuyor.

Büyük İskender’in fethinden sonra Likya kültürünü hızla kaybeden şehirde resmi dil olarak Yunanca konuşulmaya başlanmış. Bölgenin en büyük kenti unvanı da Patara’ya kaptırılmış.

En acıklı özgürlük kararı

Xanthos Antik Kenti’ni dünyaya tanıtan ve ‘en acıklı özgürlük kararı’ olarak da bilinen tarihi olay şehre her yıl binlerce yabancının gelmesindeki en önemli sebeplerden biri.

MÖ 545’te güçlü Pers ordusunun saldırdığı Xanthos’ta yerel halk saldırıya karşı büyük bir direniş gösterse de kuşatmanın süresi uzadıkça direnişin fayda getirmeyeceğini anlamışlar. Topraklarını Perslerin ele geçireceğini fark ettikten sonra şehirde bir tane bile Xanthoslunun teslim olmaması için kadınlarını, çocuklarını, kölelerini ve tüm mal varlıklarını toplayarak kalenin içinde ateşe vermişler.

Xanthos Antik Kenti
Adres: Kınık Mahallesi, Kaş, Antalya
Telefon: +90 (242) 238 56 88 Faks: +90 (242) 238 56 87
Ziyaret Saatleri
Yaz Dönemi: 08.30-19.30 (15 Nisan-2 Ekim)
Kış Dönemi: 08.30- 17.30 (3 Ekim-14 Nisan)
Tatil Günleri: Dini bayramların ilk günü öğlene kadar.

Bağımsızlıkları uğruna tüm halkının tarih sahnesinden silinmesine neden olan Xanthoslular bu acıklı olayla dünya tarihinde unutulmayan bir olaya imza atmış. MÖ 42’de Roma İmparatoru Brütüs’ün saldırısında da benzer sahneler yaşanmış. Roma hakimiyetine giren şehir, Arap akınlarının ardından sessizliğe gömülmüş.