Sırt Çantası Seçimi Nasıl Yapılır

Sırt çantası seçimi nasıl yapılmalı sorusuna cevap verecek yüzlerce farklı cevap vardır. Kendi deneyimlerimden yola çıkarak, temel düzeyde bazı tavsiyelerde bulunmak istiyorum. Sırt çantalı seyahat planladığımda aklıma ilk gelen soru ‘sırt çantalı seyahat nasıl yapılır‘ sorusundan  ziyade ‘nasıl bir sırt çantası almalıyım‘ sorusuydu.

Doğru çanta seçimi yolculuğun en önemli parçası. İster Avrupa’da dolaşın ister Güney Amerika’da uzun yollarda yürüyün, çanta seçimi her daim çok önemli. Herkesin kendine özel bir tarzı var ancak ne olursa olsun sırt çantaları aşağıda belirtilen özelliklere sahip olmalı.

Doğru sırt çantası seçimi ve satın alması, muhtemelen evden ayrılmadan önce seyahatiniz için yapacağınız tek ve en önemli harcama olur sanırım. Tabi ülkemizde dünyanın en pahalı pasaportunu cebimize koymadan seyahate çıkamayacağımızı saymazsak!

Sırt çantası seçimi nasıl yapılır

Seyahat boyunca, tüm değerli ve ihtiyaç duyulan eşyaları koyacağınız sırt çantası sizin eviniz ve arkadaşınız olacaktır. Uzun süreli bir dünya turunda sırt çantanız ile bir duygusal bağınız oluşursa pek de şaşırmayın.

Sırt çantası satın alırken nelere dikkat etmeli, nasıl bir sırt çantası almalı diye saranlarınız varsa okumaya devam edin.

Seyahat ederken çok mu yürümeyi planlıyorsunuz? Bir yerden diğerine sıklıkla mı hareket edeceksiniz? Trekking, tırmanış, kamp yapmak ilgi alanınıza giriyor mu? Ya da omuzlarınız güçsüz, sırtınızda uzun süre yük taşımaktan kaçınanalrdan mısınız?

Eğer dünya turu (Round the World) yapma niyetindeyseniz, mümkün olduğu kadar çok şehir görmek için sık sık yer değiştirmeyi düşünüyor olmanız muhtemel. Bunun için tasarlanmış sırt çantası seçmeniz gerekiyor. İster birkaç yıl sürecek bir dünya turu planlayın, ister birkaç aylık sırt çantalı bir gezi düşünün, temel düzeyde alacağınız sırt çantası biri birinden pek de farklı olmayacak. Buna emin olun.

Sırt çantası kullanım amacı

Seyahat sırt çantaları; Şehir veya kültür keşfinde olan gezginin tercih edeceği sırt çantalarıdır. İç kısmı fonksiyonel olarak tasarlanmıştır. Hacim olarak daha küçük olan bu sırt çantaları, hemen her yerine erişebilme kolaylığı sağlayan çok sayıda fermuar veya ceplere sahiptir. Çantanın yan veya ön kısımlarında körüklü cepler ile çantanın taşıma kapasitesi  artırılmıştır. Bu sırt çantasının su geçirmez olması iyidir, ancak şart değildir.

Hiking ve kamp sırt çantaları; Bu sırt çantaları çok uzun  süreli yürüyüşler ve ağırlık taşımak için tasarlanmamıştır. Dayanıklı malzemeden yapılan bu sırt çantaları, çoğunlukla üstten fermuarlıdır. Çadır, uyku tulumu, mat, kap kacak ve diğer kamp malzemelerini yerleştirmek için, dış kısımlarında özel yerlere sahiptirler. Hacim olarak daha büyük ve su geçirmez olmalıdır.

Tekerlekli seyahat çantası; Eğer uzun süreli sırtınızda ağırlık taşımayı tercih etmeyecekseniz tekerlekli sırt çantası ilgi alanınıza girebilir. Hem askıları hem de tekerlekleri olan bu sırt çantaları daha az yorucu olabilir. Tasarım olarak daha çok bavula benzeseler de, gerektiğinde omuzda taşımak için sırt askılarına sahiptirler. Tekerlekleri dolayısıyla şehirlerde rahatlıkla çek çek valiz gibi kullanılabilir.

Günlük sırt çantaları (Day Pack), adından da anlaşıldığı gibi şehir turu yaparken günlük ihtiyaçlarınızı koyabildiğiniz çantalardır. Su matarası, fotoğraf makinası, tablet veya laptop, şarj cihazları, evrak ve diğer ihtiyaç duyacağınız şeyleri koymaya yararlar. Bu sırt çantalarının 15-20 LT hacminde olması yeterlidir.

Benim seyahat sırt çantası ve günlük sırt çantası bir arada seyahat edenlerdenim. Seyahat sırt çantasında kıyafetlerim bulunurken, günlük sırt çantamda tüm değerli eşyalar ve laptop, tablet, kitap, fotoğraf makinesi, lensler gibi gereçlerim bulunuyor.

Sırt çantasının hacmi

Deneyimli gezginlerin hangisine sorsanız verecekleri ilk öğüt ‘Daha küçük sırt çantası ve daha az eşya‘ olur. Ne kadar büyük bir çantanız varsa onu dolduracak o kadar çok eşya yanınıza almanız muhtemel. Hele ilk defa uzun süreli yolculuğa çıkanlar, kendilerini neyin beklediğini bilmediğinden riskleri azaltmak için ihtiyaç duyabileceğini düşündükleri her eşyayı çantaya tıkacaklar ve bu da çok yanlış! Net.

Hafif bir sırt çantası ile dünya turuna çıkanlar için en önemli kural. Seyahatte, aslında ihtiyaç duyacağınızı düşündüğünüzden daha az şeye gerek duyacağınızı bilin. Modern dünyada her gün farklı kıyafet giymeyi tercih edebilirsiniz, ancak keşfetmenin ve eğlenmenin öncelikli olduğu seyahat dünyasında, ihtiyaç olacağını düşünüp de yanınıza alacağınız -ama gerekli olmayacak- bir çok şey sadece omuzlarınıza, sırtınıza ve ayaklarınıza bir işkencedir. Hafifleyin.

Benim önerim 55 LT altında sırt çantası tercih edilmesi. 40 litrelik sırt çantası yanında 15 litrelik günlük diğer bir sırt çantasının olması ideal. Günlük kullanım için olan çanta en az sırt çantası kadar önemli. Sırt çantanı taşırken aynı zamanda ön tarafta taşınabilecek ve erişim kolaylığı olan bir çanta olmalı. Çantanın büyüklüğü en önemli husus. 20 litreden büyük olmamalı. Bu boylardaki bir çanta bir çok havayolu firması tarafından taşınabilen bagaj olarak kabul ediliyor.

Yürüyerek dünyayı gezecekler, kamp ve çadır hayatı tercih edecekler için ise 60+15 LT öneririm. Unutmayın! Evden ayrılırken sırt çantanızı ağzına kadar doldurmayın, biraz boşluk bırakın. Sırt çantası çok dolu veya çok boş olduğunda fermuarları kapatmak pek de kolay değildir.

ⓘ Sorun etmeyin yolda dilediğiniz zaman çamaşırlarınızı yıkatacağınız çamaşırhanelere rastlayacaksınız. Bu yüzden yanınıza 15 t-shirt almanıza gerek yok! Giymeyeceğiniz, giymek istemeyeceğiniz pantolon veya ayakkabılarınızı kendinize yük etmeyin, akıllı olun ve daha az eşya koyabileceğiniz daha az hacimli bir sırt çantası alın.

Sırt çantasının ağırlığı

Burada konu edilen ağırlık çantanın boş/kendi ağırlığıdır. Bazı sırt çantaları yüksek teknoloji ürünü kaliteli kanvastan yapıldıklarından hafiftirler. Seçtiğiniz sırt çantasının kaliteli malzemeden yapılmış hafif olanını tercih edin.

Birçok ucuz sırt çantası naylon benzeri malzemeden yapılıyor. Bu çantalar ısıyla kolayca deforme olabiliyor. Benim eski sırt çantamda kocaman bir yanık deliği oluşmuştu ve nedenini hiçbir zaman anlayamadım. Muhtemelen otobüs, uçak veya arabada çok sıcak bir şeyle temas etmişti, belki de egzoz borusu, kim bilir!

Eğer hem seyahat sırt çantanızın hem de günlük sırt çantanızın toplam ağırlığı 15 kg’ı geçiyorsa oturup çantanızdan bir şeyleri çıkarıp geride bırakmanızın zamanıdır. (Uzun süre 19+8 kg sırt çantası taşımış birinin tavsiyesidir.)

ⓘ Dolu bir sırt çantası ağırlığının 10 kg civarında olması iyidir. Genellikle çoğu havayolu 15 kg ağırlık kısıtlaması getirse de, bazı düşük bütçeli havayollarında ağırlık kadar ücret ödersiniz, kimisinde limit 10 kg’dır.

Sırt çantasının dayanıklılığı

Sırt çantasının önemli 2 kritik özelliği askıları ve fermuarlarıdır. Yüksek kaliteli metal fermuarlar, kırılgan olmayan askı tokaları önemlidir. Sırt çantası seçerken fermuarları birkaç defa hızlı veya yavaşça açın kapatın. Bakın bakalım dişer birbirine iyi geçiyor mu? Kalemle fermuar arasına biraz baskı yaparak, fermuar dişlerinin birbirinden kolayca ayrılıp ayrılmadığını kontrol edin.

Ayrıca fermuarların çantaya sabitlendiği dikişlere dikkat edin. Çift dikişli değilse zorlamalarda çantanın dikişlerinin atması söz konusu olabilir.

Sırt çantası üzerinde çok sayıda askı tokası vardır. Askılar bir açıdan vücudumuzdaki iskeletin benzeri olarak çalışırlar. Bunlar sırt çantasının içerisinden dışarıya doğru olan baskıyı dengeleyip, fermuarların veya dikiş yerlerinin atmasını engellerler.

Ayrıca bu askı tokaları gerdirilerek çanta daha stabil bir biçim alır. Bu askı tokaları birbirine geçen plastikten yapılır, kırılan her bir toka o askıyı kullanamaz hale getirir. Bunun sağlamlığını ölçmek zor olsa da sağlam plastikten yapılmış esnek tokalar iyidir. İskelet sistemi esnek şekillendirilebilir ve çıkarılabilir alüminyum barlardan olan sırt çantaları iyidir.

ⓘ Derler ki uyuşturucu tüccarları otobüste veya uçaklarda sizin sırt çantanıza bu yolla uyuşturucu veya benzeri şeyler yerleştirip, sizin haberiniz olmadan sizi kurye olarak kullanabilirler. Bu yüzde fermuarları sağlam, yolculuklarda üzerine geçirebileceğiniz kılıfı olan sırt çantalarını tercih edin.

Sırt çantasının uygunluğu

Sırt çantası seçiminde en önemli detaylardan birisi de vücudunuza uyumlu olması ve sırtınıza tam oturması. Çok uzun boylu, geniş omuzlu biri için, askıları kısa, bele oturmayan bir sırt çantası ne kadar kaliteli olursa olsun yanlış seçimdir. Kısa boylu birisinin de, ince uzun yapıda, bele oturmayan bir sırt çantası seçmesi yanlıştır. Sırt çantasının üst kısmının kişinin kafasının boyunu aşacak şekilde durmaması gerekir

Sırt çantasının omuza geçen askıları gergin olup omuz hizasında kalmalıdır. Üstten çekerek ayarlanabilen omuz askıları ile çantanın omuzdaki yüksekliği ayarlanabilmelidir. Video sunum olmadan, deneyimsiz birine bunun ne anlama geldiğinin anlatmanın zor olduğunu biliyorum. Kısaca sırt çantası, sırtın genişliğine, boyuna uygun olmalı ve tam oturmalıdır.

Sırt çantasının bele bağlanan kemerleri (tokaları), hemen kalçanın üzerinde olmalı ve kalçalar, omuzlarla birlikte ağırlığı paylaşmalıdır. Aksi halde sırf kalçalara binen yük ayakları ve dizleri yoracaktır; sırf omuza binen yük ise bel ağrısı veya boyun fıtığına yol açacaktır. Dikkat!

Sırt çantalarının en büyük problem sırtı oldukça çok terletmeleri. Bu yüzden kapasitesi ihtiyacınıza uygun, kemerleri olan ve sırtınızla çanta arasında terletmeyecek kadar bir boşluk bırakan bir çanta almalı.

İyi sırt çantalarında kaliteli bir ventilasyon sistemi vardır. Sırt ve bele oturan kısımlar ile askılar, genellikle delikli yapıda özel süngerli, ter emici  malzemeden hazırlanır. Hava akımı terlemeyi azaltır, sırtınızı terletmez.

Sırt çantasının kullanışlılığı

Sadece üstten doldurulan sırt çantası almayın! Birçok kişi farkında olmadan backpacking için değil dağ yürüyüşleri için olan çantalardan alıyor. Bu çantalar genellikle sadece üstten eşya koyulabilen çantalar. Seyahat çantaları ise üstten değil önden açılır.

Bu tarz bir sırt çantasının en büyük avantajı içindekilere sık sık ihtiyacınız olacağından kolaylıkla ulaşabilmeniz. Çantanızın en altındaki şeye ulaşmak için içindeki her şeyi çıkartmanıza gerek olmaz, normal bir bavul gibi açıp istediğinize ulaşabilirsiniz.

Kolay erişimin yanında önden yüklemeli çantalar daha düzgün olur. Tepeden her şeyi tıkıştırmak yerine bavul gibi yerleştirebilirsiniz.

Küçük hacimdeki çantaları veya kamp sırt çantaları için belki olabilir, ancak 50 LT+ sırt çantalarının ortasından da açılan fermuarları olanları tercih edilmelidir. Böylece alt taraftan bir şeyleri almak için sırt çantasındaki eşyalarınızın tamamını boşaltmak zorunda kalmazsınız.

Sırt çantasının iç kısmında fonksiyonel tasarlanmış özel ceplerin olması iyidir. Buralara paranızı veya önemli evraklarınızı saklayabilirsiniz.

ⓘ Unutmadan bu tür evrakları su geçirmeyecek kilitli torbada taşıyın! Yoldayken ne zaman sırılsıklam olacağınızı bilemezsiniz. Islak bir pasaport, seyahatin en heyecan verici yerinde size evin yolunu gösterebilir. Sırt çantasının dahili bir yağmurluğu olması da tercih nedenidir.

Sırt çantasının alt kısmının dış yan taraflarında, su şişenizi yerleştirebileceğiniz küçük ceplerin olması iyi. Burası şemsiye veya tripod koymak için de kullanılabilir.

Sırt çantaları genelde alt ve üst kısım olmak üzere 2 bölümden oluşur. Bu bölümlerin bir fermuarla bir birinden ayrılmış olması iyi. Gerektiğinde fermuar açılarak tek parça olarak sırt çantası kullanılabilir. Borneo’nun ücra bir köşesinden tanıştığım birisi bana kafa avcılarının kullandığı parang hediye etmişti (bir çeşit kılıç). Sadece üst kısma sığmadığından bu dediğim fermuarı biraz açarak böylece çantaya yerleştirmiştim.

İdeal çanta seçimi sizi hırsızlığa karşı da korur. Hırsızlar bu tarz şeylerin farkında olmayan sırt çantalıları hedef seçmeye bayılır. O yüzden hırsızların sevmeyeceği sırt çantalarından seçmek gerek.

Sırt çantaları arasında en güvenlileri kilit ile kapatılabilen çantalar. Daha az güvenli olan bir ip ile bağlanarak kapatılan çantalar ise hırsızlar için çok uğraş istemeyen çantalar. Ufak bir kilit ile çantanın fermuarlarını kilitleyebilirsiniz ancak unutmayın ki bu da size yüzde 100 garanti sağlamaz, sadece hırsızların işini zorlaştırır.

Son olarak çantanın rahat olduğundan emin olun. Çantanın en az 1 saat boyunca kullanım sonrasında rahatsızlık yaratmaması gerekir. Çantanın omuz askılarının arkasında ve sırt bölümünde süngerden yumuşak bir bölüm olması en önemli kısımlarından biri.

Vücuda değen bölgeler arasında bir boşluk olmalı ki bu boşluğa hava kanalı denir. Bu kanallar çantanızın ağırlığı ne olursa olsun araya hava akımının girmesini sağlar ve vücudu serin tutar.

İyi işçiliği olan bir sırt çantası ağırlığı da iyi bir şekilde dağıtır. Omuz askılarına ek olarak belinizi sıkıca saracak bir kemer de olması gerekiyor. Kemeri belinize iyice oturtup ağırlığın bir kısmını omuzlarınızdan kalçalarınıza vermelisiniz.

Çantayı nasıl yerleştirdiğiniz de rahatlığınıza doğrudan etki eder. Ağır objeler çantanın bel kemiğine yakın olan kısmında olmalı. Bot, kitap, laptop gibi ağır eşyaları sırtınıza mümkün olduğunca yakın tutarak sırt ağrılarını minimuma indirebilirsiniz.

Sırt çantası fiyatları

Sırt çantası seçiminde fiyat ve kalite arasında doğrudan bir ilişki var. İsteyeceğiniz son şey, bir tren veya otobüs yolculuğunda sırt çantanızın yırtılması ve eşyalarınızın ortaya saçılması. Yeni Zelanda’da internet üzerinden az kullanılmış ve nispeten ucuz bir sırt çantası satın almıştım.

3 ay Avustralya, 2 ay Endonezya, 1 ay Borneo seyahatimden sonra çöpe atmak zorunda kaldım. Kalitesiz malzemeden yapılmıştı, fermuar dikişleri attı ve yırtıldı. Böylece yeniden sırt çantası almak durumunda kaldım, 2 defa masraf.

Orta kalitede, 40 LT+ bir sırt çantası 200 TL civarından başlıyor. Eğer kendinize gezgin demeyi hedefliyor ve sıklıkla seyahate çıkmayı planlıyorsanız ayırmanız gereken bütçe 300 TL ve üstü olmalı. Önce basit bir çanta alıp acemiliğimi atayım, sonra iyi bir şey alırım diyenlere tavsiyem yanlış yolda oldukları.

Özetle, hafif, kaliteli, sırta iyi oturan, fonksiyonel özelliklere sahip dayanıklı bir sırt çantası seçimi yapılmalı. Bunun için de uygun bir bütçe ayırmak şart!

Sonuçta şunu diyebilirim ki, bu kadar anlattıklarım sonrasında bile mükemmel bir sırt çantası kararı vermek zordur, bu tamamen sizin kişisel ihtiyaçlarınıza ve seyahat tarzınıza bağlı.