Lavanta Kokulu Bir Yer: Kuyucak Köyü

Lavanta tarlaları denilince akla gelen ilk yer Fransa’nın Provans bölgesi. Peki Türkiye’de de lavantanın yurdu neresi? Provans kadar aklımızda yer etmesi gereken diğer bir lavanta yurdu varsa, o da gül kokusuyla akıllarda kalan Isparta ilimiz. Hem lavanta hem de Kuyucak Köyü ile ilgili bilgilere göz atın:

Instagram’dan takip edin: instagram.com/yoldaolmak

Gül kokularına lavanta karışıyor

Gül üretiminde Türkiye’de ve dünyada önemli bir konuma sahip olan Isparta aslında tam bir lavanta diyarı. Bu güne kadar güllerin gölgesinde kalan ve ön plana çıkmayan lavanta tarlaları temmuz ayında sürpriz bir şekilde sosyal medya sayesinde karşımıza çıkıverdi.

Lavantanın kalbi Kuyucak Köyü

Isparta’nın Keçiborlu ilçesine bağlı Kuyucak Köyü ile çevresindeki Kuşçular, Çukurören, Yeşilyurt köylerinde ve Senir ila Kılıç kasabalarında lavanta üretimi yapılıyor.

Hatmi çiçeği, papatya, kekik ve dahası

Kuyucak köyünün hane sayısı yüz elli, ancak köyde yaz-kış oturan hane sayısı doksan. Köy halkı geçimini lavanta üreterek ve balcılık yaparak sağlıyor. Bunun yanında hatmi çiçeği, papatya, kekik gibi yörede doğal yetişen otları ve çiçekleri toplayıp kurutarak aktarlara gönderiyorlar.

Doğal taş sokaklar

Fransa’daki lavanta tarlaları çok güzel ama henüz keşfedilmemiş Kuyucak Köyü doğal taş sokakları, kerpiç evleri, kaldırım kenarlarından fışkıran kocaman lavanta öbekleri ile bir başka güzel…

Lavantanın yurdu

İlk defa yörenin gül tüccarı Zeki Konur tarafından 1975’te Fransa’dan getirtilen lavanta fideleri otuz aileye on beşer kök şeklinde dağıtılmış. Bu fideler, ilk önce gül tarlalarının kenarlarına ekilmiş. 1990’lı yıllardan itibaren ticari amaçlı ekimlere başlanmış. Kurak, susuz, herhangi bir şey üretilemeyen tarlalar boş kalmasın diye lavanta ekimleri yapılmış. İlk lavanta fidelerinin ekilmesinden buyana, 3000 hektar alana lavanta ekimi yayılmış. Bugün, Türkiye lavanta üretiminin %90’ı bu bölgeden sağlanıyor.

Mosmor lavanta çiçekleri

Lavantalar Haziran sonu tomurcuklanıp morarmaya başlıyor; Temmuz ayında ise çiçekleri patlayınca mosmor oluyor. Ortaya harikulade bir manzara çıkıyor ve mis gibi lavanta kokusu yayılıyor. Ağustos ayından itibaren ise hasat yapılmaya başlanıyor. Hasat sırasında lavantalar kökten değil sapının orta yerinden hızarlı bıçakla ya da orakla kesilip toplanıyor. Bir sonraki yıl da kesilen yerden yeşerip tekrar büyüyorlar.

Kurak tarlalara uygun bir bitki

Lavanta yetişirken su istemeyen bir bitki. Susuz kurak tarlalardan böyle verimli ve görsel açıdan nefis bir ürün elde ediliyor. Bir kökten 15 hatta 20 yıl boyunca üretim alınacak kadar da verimli bir bitki. Lavanta fidanları 10 yaşını geride bırakırken nerdeyse 1 metre boyuna ulaşabiliyor.

Lavanta yağı

Lavantaların hasat sonrasında bir kısmı yağı çıkartılarak kozmetik sanayinde kullanılmak üzere fabrikalara, bir kısmı ise özenle destelendikten sonra kurutularak düğün-davet-organizasyon firmalarına gönderiliyor.

İlaç gibi bitki

Lavanta; sebebi bilinmeyen burun akıntısına, toz alerjisine, iltihaplı eklem romatizmasına ve karaciğer yağlanmasına karşı iyi geliyor. Bunun dışında lavantanın sakinleştirici özelliği de bulunuyor.

Sofralarda lavanta balı

Lavanta balı, süzme yada petek türleri ile sofralarda yerini almaya başlamış. Güzel kokusu ve damakta bıraktığı değişik aroması ile oldukça leziz. Lavantadan doğal ve faydalı bir çok ürün yapılıyor. Lavanta çayı, lavanta kurusu, lavanta yağı, lavanta suyu (tonik), sabun ve dahası…

Gül hasatının yöre turizmine ve ekonomisine katkısını gören Kuyucaklılar, lavanta tarlalarının da turizme kazandırılabilmesi için çeşitli girişimlere başlamışlar. İlk yabancı ziyaretçileri Haziran 2015‘de köylerine getirmeyi başarmışlar. Isparta, gül ve lavanta üretimi ile deniz, kum ve güneş turizmine alternatif bir rota olma yolunda. Gezi ajandanıza şimdiden not düşün; Temmuz ayının özellikle ilk 2 haftası Isparta’nın lavanta tarlaları mutlaka görülmeli.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Anadolu Efes stratejik ortaklığında gerçekleştirilen Gelecek Turizmde programı ile desteklenen köy, Türkiye’de kırsal turizmin uygulandığı ilk noktalardan. Sürdürülebilir turizm açısından değerli bu üretime destek olmalı.

Oya Yıldız
www.benimlegez.com
Takip edin: https://www.facebook.com/benimlegez/