Nakş-ı Cihan Meydanı (İmam Meydanı), Safevi Hükümdarı Şah Abbas’ın vizyonunun eseri. İran’ın köklü şehirlerinden İsfahan‘ın kalbinde yer alan meydan, 508 metre uzunluğunda ve 160 metre genişliği, 89,600 m² büyüklüğüyle dünyanın en büyük meydanları arasında yer alıyor.
Eski adıyla Meydan-e Şah, mimari titizlikle inşa edilmiş, meydanın içerisindeyken, dışarıdan herhangi bir bina görülemiyor. Burası sadece bir meydan değil, İranlılar için bir yaşam alanı, özellikle de sıcak yaz akşamlarında.
Nakş-ı Cihan: İmam Meydanı
Safevi Devleti, 16. yüzyılın başında Şah İsmail tarafından kurulmuş. Bu hanedanın en dikkate değer hükümdarı ise Şah Abbas. Zor şartlar altında tahta oturan Şah Abbas, önce başkenti Kazvin’den İsfahan’a taşımış. Ülkesinde merkezi otoriteyi sağlayıp modern bir ordu kurmuş batı ve doğu sınırındaki düşmanları etkisiz hale getirmiş.
Ardından uyguladığı başarılı reformlar ilke devletinin en parlak dönemini tarihin yapraklarına yazdırmış. 1602 yılından itibaren şehirde imar projeleri başlatarak, bugün üniversitelerde sanat tarihi kitaplarında yer alacak birçok eseri inşa ettirmiş. 1598’de başlanan inşaatlar 1629’da tamamlanmış.
Meydanın güney kanadında, tabanından tavanına çinilerle süslenmiş olan İmam Cami (Şah Camisi); doğu kanadında görkemli işlemelere sahip Şeyh Lütfullah Camii ve batı kanadında ise etkileyici bir iç tasarıma sahip müzik odası ile ünlü Ali Kapu Sarayı olmak üzere 3 önemli yapı bulunuyor.
Dikdörtgen şeklinde etkileyici Meydanın çevreleyen kısımlarda kapalı çarşı şeklinde dükkanlardan oluşuyor. Nakş-ı Cihan Meydanı’nın kuzey taraftaki Keisaria Kapısı, İsfahan Kapalı çarşısına açılıyor. Bu çarşıda ünlü İran halıları, bakırıcılar, aynacılar, oymacılar ve diğer el sanatlarının nadide ürünlerini satın alabilirsiniz.
İmam Camii, meydanın en görkemli yeri. Namaaz-e Jom’eh yani Cuma namazı şehirde burada kıldırılıyor. Sadece iç kısımlar değil, tepeden tırnağa tüm cami, fırınlamış çinilerle süslenmiş ince bir mimari kimlik taşıyor. Öyle ki her bir parça tek tek işlenip, hazırlanıp, fırınlanıp, sonrasında yerlerine yerleştirilmiş.
Mimari açıdan geleneksel Osmanlı tarzından farklı bir inşa edilen İran camileri, daha küçük iç alana sahipler, ancak buna karşın avlu kısmı ise oldukça geniş. Camilerindeki çini işçiliği ise kıyas kabul etmez güzellikte.
İsfahan’ın kalbi sayılan ve İran sanatının en güzel eserlerini içerisinde barındıran Nakş-ı Cihan Meydanı’nın ortasındaki havuz ise Rıza Şah Pehlevi’nin bir eseri. Gündüz sıcağında ağaç gölgelerinde dinlenenlerin dışında oldukça sakin olan alan, akşam gün batımıyla birlikte kalabalıklaşıyor.
Meydanın yeşil alanları, sofralarını alıp gelmiş İranlılarla dolup taşıyor. Kimisi burada arkadaşlarıyla derin sohbete dalıyor, kimisi çıkınında getirdiklerini burada ailesiyle birlikte bir pikniğe dönüştürüyor… Çocuklar etrafta koşuşturarak eğleniyor…
Sevgililer faytona binip meydanın içerisinde kısa bir tura çıkıyor… Kısaca burada gece yarılarına kadar süren capcanlı bir aşam alanı oluveriyor.
Etkileyici aydınlatma ile birlikte etkileyici bir atmosfer sunan İmam Meydanı, 1979 yılından bu yana içerisindeki diğer yapılarla birlikte UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alıyor.
, Çin’deki Tiananmen Meydanı’ndan sonra, dünyanın en büyük ikinci meydanı olarak geçiyor. Nakş-ı Cihan Meydanı...){kind=link}
Çok görkemli merak ettiğim bir şehir ve kültür. Bu yıl gideceğim inşallah.
Harika gerçekten.
Çok güzel bir fotoğraf ve çok beğendim! Meydan, Sultanahmet meydanımıza ne kadar da benziyor, camiinin mimarisi ise gerçekten olağanüstü.
Ben yeni gezmeye başlayanlardanım, bir web sayfam da var ama henüz yazılarımı paylaşamadım. Keyifle takip ediyorum yazılarınızı, 2015 yeni deneyelimlerin yılı olsun hepimiz için. 🙂
Şah Abbas’ın şehircilik anlayışı ile o tarihte bu şehir yaratılmış. Şimdiki şehir planlamacıları ve mimarlar biraz dersini çalışmak için Şah Abbas’ın vizyonunu öğrenmeli ve anlamalı. Sonra da yaptıkalrına bakıp utanmalı.
Şah Ababs, zamanının ötesinde vizyon sahibi bir lidermiş anlaşılan. Mimari porjeleri takdire şayan.
Öyle güzel bir atmosferi var ki, ben hayran kaldım. Doğrusu hep batılı ülkelere tatillerimizde gidiyoruz. Burada sanki eski bir devire yolculuk yapmış gibi olduk. Bu farklı bir histi. Bunu yine Hatay ve Urfa’ya yaptığımız bir gezide de hissetmiştik. İsfahan’ı seviyorum.