Perge Antik Kenti, Antalya

Perge Antik Kenti, Antalya şehir merkezine sadece 18 km uzaklıkta, Aksu ilçesi sınırları içinde bulunan, bir zamanlar Pamfilya Bölgesine başkentlik yapmış bir antik kent. Troya, Efes ve Bergama Antik Kenti kadar ilgi görmeyi hakkedecek kadar büyük ve görkemli.

Perge Antik Kenti, Helenistik dönem boyunca eski dünya içerisindeki en zengin ve güzel şehirler arasındaydı. Farklı zamanlarda birbirinden bağımsız olarak parlak dönemler geçirmiş kenti 2020 yılına kadar tüm ihtişamıyla ayağa kaldırılacak proje şu an yürürükte.

UNESCO Dünya Geçici Miras Listesi’nde yer alan ve tarihi Tunç Çağı’na kadar inen Perge Antik Kenti, Geç Klasik, Helenistik ve ağırlıklı olarak Roma İmparatorluk dönemleri bağlamında planlama açısından önem taşıyan bir kent.

Kazılarına ilk olarak 1950’li yıllarda başlanan ve bugüne kadar yüzde 25 seviyesine ulaşılan Perge Antik Kenti, tarihi varlıkları ve büyüklüğüyle dünyada ayakta kalmış en büyük ve önemli antik kentlerden biri.

Tarih öncesi çağlardan itibaren yerleşime elverişli ve sevilen bir bölge olan Pamfilya Ovası ise MÖ. 4000 veya 3000’den itibaren yerleşim alanı olarak kullanılmış. “Tüm kavimlerin ülkesi” anlamındaki Pamfilya; Aspendos, Perge, Side tarihi şehirlerini de barındıran, Antalya’nın doğusundaki Likya ve Kilikya arasındaki bölgenin adı. Hitit başkenti Hattuşa’da ele geçen tabletlerde adı Parha olarak geçen yerin Perge olduğu düşünülüyor. Bu yüzden kentin tarihinin MÖ 1200’lerden önceye kadar gittiği söyleniyor.

Geleneksel kabule göre Troia Savaşı’ndan sonra Amphilokhos, Khalkas ve Mopsos önderliğinde bölgede amaçsızca dolaşan Yunanlar tarafından, denizden 12 km. içeride kurulmuş. Hellenistik Dönemde Attaleia’nın kuruluşuna değin Pamfilya kıyılarındaki tek liman kentiydi.

Bergama’da başlayıp Side’de sona eren antik yolun üzerinde yer alan Perge, coğrafi önemi ve gelişimini özellikle Aksu (Kestros) nehrine borçlu. MÖ 546’da Perslere bağlı Ionia satraplığı sınırları içinde yer alan kent, Büyük İskender’ing elişiyle savaşmadan ona teslim edilmiş.

Aziz Paulus ile Barnabas Hıristiyanlığı yaymak üzere Anadolu’daki ilk gezilerine buradan başlamışlar. Günümüzde kalıntıları görülen yapıların çoğu Roma Döneminden kalma. MS 7. yüzyılda Arap akınlarının başlamasından sonra kent önemsizleşmiş.

Perge Antik Kenti, Antalya

Pamphylia’nın önde gelen şehirlerinden biri olan Perge, Kestros (Aksu) Nehri’nin 4 km batısında iki tepe arasındaki geniş bir ovanın üzerinde kurulu. Sanatçılar tarafından mermer bir kente dönüştürülen Perge, modern şehir planlamacılarını kıskandıracak kadar kusursuz bir şehir planına sahip.

Anadolu’daki en düzenli Roma dönemi kentleri arasında. Antalya Müzesi’ni ziyaret ettiyseniz eğer, Perge’den çıkarılmış yüzlerce heykeli gördüğünüzde, şehrin görkemini hayal edin.

Perge Antik Kenti’nin Kalıntıları

Perge Antik Şehrini gezmeye anıtsal sur duvarlarının kalıntıları boyunca yürüyerek başlayabilirsiniz. Perge Antik Kenti’ne girdiğinizde, sizi Kocabelen Tepesi’nin güney eteklerine inşa edilmiş Yunan-Roma tipi tiyatro karşılıyor. Tiyatrodan şehre giden asfalt yolun sağında eski çağlardan günümüze kalan en iyi korunmuş stadyumlardan biri bulunuyor.

Tiyatro

Cavea (Seyirci oturma yerlerinin bulunduğu alan), Orkestra ve Scene (Sahne) olmak üzere üç ana bölümden oluşuyor. Bir dönem orkestra alanında yine aynı dönem popüler olan gladyatör ve vahşi hayvan dövüşleri yapıldığı cavea ve sahne arasında orkestraya ayrılan alan, yarım daireden biraz geniş ve 13000 seyirci kapasiteli.

Alt tarafta 19, üstte 23 oturma sırasının bulunduğu tiyatroda orkestra kısmının korkuluklarla çevrilmiş olması, burada gladyatör oyunlarının da yapıldığını gösteriyor.

Perge tiyatrosunun en ilginç bölümü ise sahne binası. 5 kapı ile kulise açılan sahne binasını yüzünde tablolar halinde şarap tanrısı Dionysos’un hayatını anlatan rölyefler bulunuyor. Perge tiyatrosunun sahne binasındaki mermer kabartmalar da adeta bir filmin kareleri gibi betimlenmiş.

Stadyum

Perge Stadyumu antik dünyadan günümüze kalmış en iyi stadyumlardan biri. İnce uzun dikdörtgen planlı olan yapının ana malzemesi yörenin doğal taşı olan konglomera bloklarından meydana geliyor. Kuzey kısa kenar nalı şeklinde kapalı güneyi ise açık olan stadyum, 70 kemer üzerine oturtulmuş 11 oturma sırasına sahip.

Güney kısa kenarda anıtsal bir ahşap girişin bulunduğu düşünülen stadyumda uzun kenarları taşıyan kemer boşluklarının dükkân olarak kullanıldığı anlaşılıyor. Yaklaşık 12.000 kişi kapasiteli yapı MS 1. yüzyılın ikinci yarısına tarihleniyor.

Agora

Şehrin ticari ve politik merkezi olan Agora, ortadaki avlunun etrafında çepeçevre dükkânlarla çevrili. Bazı dükkânların tabanı mozaikle kaplı. Sırasıyla dükkânlardan biri agoraya, diğeri ise agorayı çevreleyen sokaklara açılıyor.

Arazinin eğimine bağlı olarak güney kanattaki dükkânlar iki katlı yapılmış. Doğu Roma İmparatorluğu döneminde batı giriş dışındaki ana girişler duvarla örülerek kapatılarak, kuzey giriş olasılıkla bir şapel olarak kullanılmış.

Sütunlu Cadde

Akropol eteğinde çeşme (Nympheum) ile yerleşim arasında uzanıyor. Ortasında 2 m genişliğinde bir su kanalı caddeyi ikiye ayırıyor. Antik kent kazılarında çıkartılan sütunlar, orijinallerine uygun şekilde, antik dönemde olduğu gibi caddelere yeniden dikiliyor.

Helenistik Kapı

Helenistik surun doğuda, batıda ve güneyde olmak üzere üç kapısı bulunuyor. Güneydeki bu kapı, avlulu kapı türüne giriyor. MÖ. 2. yüzyıla tarihlenen Helenistik Kapı, çağın savunma anlayışına dört katlı iki yuvarlak kuleyle korunan ve oval avlulu bir plana sahip anıtsal bir yapı. Kapıda üç evrenin varlığı saptanmış.

MS. 121’de birtakım değişikliklere uğrayarak şeref avlusu haline getirilmiş. Bu sırada Helenistik duvarların renkli mermerlerle kaplandığı sütunlu bir cephe mimarisi oluşturulduğu, duvarlara açılan nişlere tanrı ve kentin efsanevi kurucularına ait heykellerin konduğu anlaşılıyor.

Güney Hamamı

Antalya gezilecek yerler listesindeki Perge’nin en iyi korunmuş yapılarından biri olan Güney Hamamı, Pamfilya Bölgesindeki benzerleriyle karşılaştırıldığında büyüklüğü ve anıtsallığı ile dikkat çekiyor. Soyunma, soğuk banyo, ılık banyo, sıcak banyo, beden hareketleri (Palaestra) gibi farklı işlevlere ayrılmış mekanlar yan yana sıralanmış ve hamama gelen kişinin bir mekândan diğerine geçerek hamam kompleksinden yararlanması sağlanmış.

Bazı mekanların tabanının altındaki ısıtma sistemi günümüzde görülebiliyor. Perge Güney Hamamı, MS. 1. yüzyıldan 5. yüzyıla kadar uzanan farklı evrelere ait inşaat, değişiklik ve ekleme faaliyetlerini yansıtıyor.

Perge’deki diğer yapılar ise nekropol, surlar, gymnasium, anıtsal çeşme ve kapılardan oluşuyor. Perge Antik Kenti’nden yaklaşık 50 yıl önce kaçırılan ve İsviçre gümrüğünde ele geçirildikten sonra Türkiye’ye iade edilen Herakles Lahdi, Antalya Müzesi’nde görülebilir. Herakles’in 12 işinin üzerinde tasvir edildiği Herakles Lahdi M.Ö. 2’nci yüzyıla tarihlenen bir Roma Dönemi eseri.

📍Antalya’nın En Güzel Tarihi Yerleri

Perge Antik Kenti nerede

Perge, Antalya’nın 18 km doğusunda, Aksu ilçesi sınırları içinde bulunan, antik bir kent.

Adres: Perge Antik Kenti, Aksu, Antalya, www.muze.gov.tr/perge-orenyeri
Giriş Ücreti: 25 TL, MüzeKart geçerli.
Ziyaret Saatleri: Perge Antik Kenti’ni haftanın her günü, 15 Nisan-2 Ekim tarihleri arasında 08.00-19.00, 3 Ekim-14 Nisan tarihleri arasında ise 08.00-17.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Antik kent, dini bayramların 1.günü saat 13.00’e kadar kapalı.

📍Antalya’nın En Güzel Tatil Yerleri

Perge Antik Kenti’ne nasıl gidilir

Aksu Nehri’nin 4 km batısında iki tepe arasındaki geniş bir ovanın üzerinde kurulu Perge Antik Kenti, Antalya’nın 18 km doğusunda, Aksu ilçesi sınırları içinde. Antalya’dan Aksu’ya gitmek için AC03 No’lu otobüslerle kent merkezinden 45 dakikada ulaşabilirsiniz. Aksu’ya vardıktan sonra Perge tabelasını takip edip Jandarma’nın önündeki yoldan 2 km yürüdükten sonra Perge Antik Kenti’ne geliyorsunuz.

Perge Antik Kenti hem şehir merkezine yakın hem ulaşımı kolay. Deniz, kum ve güneşin keyfini çıkarmak için gittiğiniz Antalya’da tarihi yerleri, önemli anıtları ve Perge‘yi de gezin.