Balıkesir’in Ayvalık ilçesinin gözde turizm merkezlerinden Cunda Adası, Rumlardan kalan geleneksel taş evleri, kiliseleri, yel değirmenleri, Arnavut kaldırımlı daracık sokakları ve mis gibi temiz havasıyla benzersiz bir yerleşim yeri. Resmi adı Alibey Adası olan Cunda’da Mübadele öncesinde yaşayan Rumlardan kalan Taksiyarhis Kilisesi, günümüzde Rahmi Koç Müzesi olarak ziyarete açık.
Ayvalık sınırlarında yer alan iki Taksiyarhis Kilisesi’nden biri olan ve Rum Ortodoks cemaati tarafından 1873’te eski kilise temelleri üzerine inşa edilen yapı, Mübadele sonrasında işlevsizleşerek kaderine terk edildi. Rahmi Koç tarafından müzeye dönüştürülen kilise, insanlığın bilimsel ve teknolojik belleğini, yerli-yabancı ziyaretçilerin incelemesine sunarak endüstriyel mirasın gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak amacıyla hizmet veriyor.
Rahmi Koç Müzesi Taksiyarhis Kilisesi
Ayvalık’ın yanı başında temiz havası, geleneksel mimarisi, el değmemiş koyları, şirin butik otelleri ve yel değirmenleriyle özellikle yaz döneminde ziyaretçi akınına uğrayan Cunda Adası, Kuzey Ege’nin en önemli turizm merkezlerinden. Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar ağırlıklı olarak Rum nüfusun yaşadığı Cunda’da Rumlardan kalan çok sayıda sivil mimari yapı ve ibadethane bulunuyor.
Mübadele öncesine kadar 8 ile 10 bin arasında Rum nüfusun yaşadığı Cunda’da 1873’te eski temelleri üzerine anakent (metropol) kilisesi olarak inşa edilen Taksiyarhis Kilisesi, koruyucu baş melekler (taksiyarhis) Cebrail ve Mikhail’e atfedilmiş. Günümüzde de adanın en önemli anıtsal yapısı olan kilise, tek kubbeli, bazilika tipinde, dikdörtgen planlı olarak, döneminde yaygın olarak kullanılan Neo Klasik mimari üslubunda tasarıma sahip.
Ayvalık ve çevresine özgü bir taş olan sarımsak taşından yapılmış kilisenin iki çan kulesinden yalnızca biri günümüze kadar gelmiş. İç mekânı ise, kireç harçlı sıva ve alçı ile kaplanan yapı, dini figür tasvirleri, bitkisel ve geometrik motiflerle bezenmiş. Mübadele sonrasında adada Rum nüfusun azalmasıyla birlikte ibadethane işlevini kaybeden, 1927-1928 yıllarında camiye çevrilen yapıdaki ikonostas sökülerek, kilise içerisindeki tasvirlerin üzeri boyanmış.
1944 yılında adada yaşanan depremde hasar gören kilise, depremin ardından terk edilerek uzun yıllar harap halde kalmış. 1976’da Ayvalık ve çevresindeki 17 bin 900 hektarlık alanın doğal ve tarihi sit bölgesi ilan edilmesiyle birlikte tescillenen yapı, korunması gereken taşınmaz kültür varlığı olarak kabul edilmiş.
Türkiye’nin ünlü iş insanlarından Rahmi M. Koç’un girişimiyle, 2011’de başlayan restorasyon sürecinin 31 Mayıs 2014 tarihinde Ayvalık Rahmi M. Koç Müzesi olarak ziyarete açılmasıyla Taksiyarhis Kilisesi, günümüz Cunda’sının en gözde ziyaret rotalarından.
İstanbul ve Ankara’daki Rahmi Koç müzelerinin bir benzeri olan ve oyuncaklardan buharlı modellere, bebek arabalarından zaman ölçüm aletlerine geniş bir yelpazesi olan müze koleksiyonu, tüm ülkelere ve geçmişten günümüze tüm dönemlere ait endüstri ve mühendislikle ilgili objelerden oluşuyor.
Özenle restore edilen müzenin dikkat çekici koleksiyonunda eski otomobiller, motosiklet ve bisikletler, buharlı iş makinaları, denizcilik araç ve gereçleri, çocuk oyuncakları, bebek oyuncakları, geçmişten günümüzü saat, daktilo ve fotoğraf makinaları modelleri, oyuncak araba modelleri, geçmişten günümüze önemli yapıların modelleri ve maketleri, günlük yaşamda kullanılan ev araç ve gereçler bulunuyor.
Rahmi Koç Müzesi Taksiyarhis Kilisesi giriş ücreti ve ziyaret bilgileri
Ayvalık’ın Alibey Adası’nın (Cunda) merkezinde Şeref Sokak’ta yer alan Rahmi Koç Müzesi Taksiyarhis Kilisesi, adanın dar sokaklarından birinde, etrafı geniş duvarlarla çevrili bir noktada konumlanıyor.
🗺 Adres: Namık Kemal Mahallesi, Şeref Sokak No: 6A Alibey Adası (Cunda) 10400 – Ayvalık, Balıkesir
📲 www.rmk-museum.org.tr ☎️ 0 (266) 327 27 34 – 327 27 74
🕘Ayvalık Rahmi Koç Müzesi ziyaret Saatleri: Kış dönemi (1 Ekim – 31 Mart) 10.00, 17.00, yaz dönemi (1 Nisan – 30 Eylül) 10.00-19.00. Müze, pazartesi günleri ziyarete kapalı. Dini Bayramların arife ve birinci günü ile her yıl 31 Aralık ve 1 Ocak günlerinde müze kapalı.
🔐 Ayvalık Rahmi Koç Müzesi giriş ücreti: Rahmi Koç Müzesi Taksiyarhis Kilisesi giriş ücreti tam 5TL, öğrenci 2TL. Müze Kart geçerli değil.
Cunda Adası‘na gelmek için öncelikle Ayvalık’a ulaşmak gerekiyor. Efes-Bergama-Truva transit yolu üzerinde olması sayesinde ulaşımı kolay olan Ayvalık’a özel aracınızla, şehirler arası otobüslerle veya İzmir Mavi Treni ile Balıkesir’e kadar gelip buradan aktarma otobüsleri ile Ayvalık’a gelebilirsiniz.
İstanbul’dan deniz yolunu kullanarak gelmek isterseniz de İDO feribotları ile Bandırma’ya gelip oradan Ayvalık ve Cunda’ya ulaşabilirsiniz. Ayvalık’a ulaştıktan sonra, yaklaşık 8 kilometrelik boğaz köprüsünü kullanarak veya tekne ile Cunda’ya ulaşabilirsiniz.
Ayvalık, İstanbul’a 520 km, Ankara’ya 650 km, İzmir’e 150 km, Bursa’ya 185 km ve Balıkesir’e 125 km mesafede yer alıyor. Bursa-Balıkesir şehirleri üzerinden geliyorsanız eğer, Bursa-Balıkesir-Havran-Edremit yolunu takip ederek Edremit’e girmeden Burhaniye-Gömeç üzerinden Ayvalık’a ulaşım mümkün. Balıkesir’e geldikten sonra şehir merkezinden kalkan minibüs ve ya otobüslerle Ayvalık’a, oradan da Cunda’ya ulaşabilirsiniz.
Cunda’ya hava yolu ile ulaşımı Balıkesir Edremit Koca Seyit Havalimanı üzerinden gerçekleştiriliyor. Havalimanından hareket eden toplu taşıma araçları ile veya Pegasus Hava Yolları’nın ücretli servisleriyle Burhaniye-Karaağaç-Gömeç-Ayvalık güzergâhından Ayvalık’a, Ayvalık merkezinden ise kara veya deniz yolu ile Cunda’ya ulaşım kolay. Benzer şekilde Bora Jet’in kendi yolcuları için havalimanından Ayvalık’a hareket eden ücretsiz yolcu servisleri var.
Bahçesinde şirin bir kafesi ve müze satış mağazası da bulunan Rahmi Koç Müzesi Taksiyarhis Kilisesi, Cunda gezilecek yerler listesinin olmazsa olmazlarından.
