Borneo’nun Petrol Kraliçesi: Miri, Sarawak

Miri şehri, Malezya petrol endüstrisinin kalbi. Malezya’ya bağlı Borneo Adasının Sarawak Eyaletinde yer alan şehirde 1910 yılında petrol bulunmasıyla şehir büyümeye başlamış, bugün eğitim ve ticaret şehri. 300 binden fazla nüfusu olan şehirde Çinli, Malay, Iban, Bidayuh, Melanau, Kelabit, Lun Bawang ve diğer bazı birçok etnik grub bir arada. Yine çok sayıda uluslararası öğrencisi de bulunuyor.

Miri, Borneo’nun ünlü ve değerli milli parkları ünlü Gunung Mulu Ulusal Parkı ve Niah Ulusal Parkı için bir geçit şehri konumunda. Yine Miri sahili dalış yapmak için harika bir yer. Özellikle yakın zamanda keşfedilen, bozulmamış mercan göz kamaştıran dalış noktaları Miri/Sibuti Marine National Park çevresi dalış açısından yıldızı parlak bir lokasyon.

Miri, Borneo

Miri, sayısız vahşi yaşam barındıran enfes milli parklar için bir ana ulaşım noktası. UNESCO Dünya Mirası Alanı dünyaca ünlü Gunung Mulu Milli Parkı, Sarawak’taki en popüler eko-turizm destinasyonlarından biri.

Konuşulan ana dil Bahasa Malay diline çok yakın olan Bahasa Sarawak. Çok sayıda Çinli Malezyalı şehirde yaşadığından Mandarin Chinese de konuşuluyor. Hemen hemen herkes iyi İngilizce konuşabiliyor.

Miri şehrine geliş sebebim işte bu muazzam zenginlikler barındıran milli parkı görmek. Yoksa Miri şehri kent olarak sıradan bir Asya kasabası gibi, bol elektrik telleri, çarpık binalar karmaşasının getirdiği çirkinliğe sahip. Gitmeyi planladığımız Gunung Mulu National Park, Miri şehrine yarım saatlik uçuş mesafesinde olması şehrin ana cazibesi.

UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Gunung Mulu National Park, Borneo Adasının kalbinde, dünya üzerinde en zengin biyoçeşitliliğe ve ilginç mağaralara sahip bir yer. Binlerce yıldır doğa şartları kayaları eriterek, dağın altında yer yüzeyine paralel derin boğazlar, karmaşık ağlarla birbirine bağlı inanılmaz mağaralarla dolu bir dünya yaratmış.

Borneo, Sarawak Gunung Mulu Milli Parkı, dünyanın en görkemli ve en büyük yer altı mağarası, aynı zamanda dünyadaki en geniş yer altı odası ve yine dünyanın en geniş mağaralar arası geçidine sahip ve izinlerimde bir sorun olmazsa hepsini görme fırsatına erişeceğim.

Miri aynı zamanda Loagan Bunut Ulusal Parkı (Sarawak’ın en büyük doğal gölü), Lambir Ulusal Parkı (dünyanın en büyük biyolojik çeşitliliğe sahip 12. bölgesi) ve muhteşem mağaraları ve şelaleleriyle Niah Ulusal Parkı‘nın ana kapısı.

Asya’nın tarih öncesi ilk yerleşkelerinden biri olan Niah Mağarası Miri’ye yakın. Bu mağaradaki duvar resimlerinin geçmişi 40 bin yıldan öncesine kadar uzanıyor. Ayrıca şehrin yakınlarındaki denizde mercan resifleri bulunuyor.

Unity Tower (Birlik Kulesi), Pustaka Miri, Petrol Müzesi (Petroleum Museum), Kanada Tepesi (Canada Hill), San Ching Tian Tapınağı ve Luak Koyundaki Esplanade Plajı (Esplanade Beach) Miri gezilecek yerler listesine eklenebilecek yerler.

Miri’den arabayla yaklaşık 1 saat ve Bekenu’daki Kampung Bungai’nin yakınında yer alan Bungai Plajı, berrak suları ve el değmemiş çevrenin güzelliğini takdir eden plaj sakinleri arasında popüler. Nispeten tenha ve şehrin koşuşturmacasından uzaklaşmak için tavsiye edilen bir yer.

Miri, Sarawak’taki en büyük etkinliklerden birine olan ve genellikle Mayıs ayında gerçekleşen Borneo Jazz (eski adıyla Miri Uluslararası Caz Festivali veya MIJF) festivaline de ev sahipliği yapıyor. Etkinlik Parkcity Everly Hotel’in pavyonunda düzenleniyor.

Borneo Jazz, ABD, Avrupa, Avustralya ve Asya’dan caz funky latin, oryantal caz, karayip kökleri, blues, çağdaş füzyon, boogie woogie icra eden bölgesel ve uluslararası kabul görmüş caz müzisyenlerini bir araya getirerek bölgenin turizm odaklı lider müzik festivali.

Labuan Adası, Brunei’nin kuzeyinde, çok fazla güçlük çekmeden kendi offshore şirketinizi kurmanın mümkün olduğu, vergiden muaf bir açık deniz adası. Miri aynı zamanda Labuan’ın federal bölgesine giden teknelerin de kalktığı bir iskeleye sahip. Bazı insanlar bunu Malezya’da çalışmak zorunda kalmadan Malezya’ya yerleşmek için kullanıyor.

Miri aynı zamanda bir alışveriş cenneti. Malezya’da ürünler çok daha ucuz daha olduğundan zengin Bruneililer para harcamaya Miri’ye geliyorlar. Permy, Bintang Megamall, Boulevard alışveriş kompleksi, Imperial, E-Mart, Miri plaza ve Wisma Pelita dikkate değer alışveriş merkezleri arasında. Yepyeni alışveriş merkezleri MYY, Merdeka ve Senadin alışveriş merkezleri de listeye yeni eklenenler.

Malezya Yarımadasından Miri’ye ulaşmanın tek yolu uçmak. Malezya Havayolları ve AirAsia’nın Kuala Lumpur’dan günlük birkaç uçuşu var. . Malezya Havayolları, KLIA’dan ve AirAsia ise LCCT’den (Düşük Maliyetli Taşıyıcı Terminali) kalkıyor. Her iki havayolu da günlük olarak Johor Bahru, Kota Kinabalu ve Kuching’den Miri’ye uçuyor.

Bazı Malaysia Airlines rotaları MASwings tarafından işletiliyor. AirAsia ayrıca Singapur ve Miri arasında doğrudan bir bağlantı başlattı. Miri uluslararası havaalanından otelinize taksiyle gidebilirsiniz. Taksi biletlerini taksi gişesinden sabit bir fiyata satın alabilirsiniz.

Singapur’dan Borneo Adası’nın Sarawak Eyaletinin ikinci büyük şehri Miri‘ye AirAsia ile uçtuk S$130 (187 TL). Singapur-Miri arası iki saat sürdü ve 14.20’de Miri şehrindeydik.

Miri’ye vardığımızda havalimanındaki information deskten, gitmeyi planladığımız Mulu National Park içinde konaklama ayarlamaya çalıştım ama dorm room maalesef doluymuş. Bu tür kısıtlı ziyaretçi kabul eden milli park içerisindeki konaklamalar için çok önceden rezervasyon yapmak şart. Aynı şekilde konaklama seçeneklerinin de kısıtlı olduğu söylendi bize.

Görevli kız bize park dışından bir tanıdığının (ev konaklaması/homestay) telefonunu verdi ve biz de evde yerimizi ayarladık. Milli park enformasyon masasından Gunung Mulu National Park’ta yapılacak şeyler ve ziyaret edebileceğimiz noktalar hakkında genişçe de bilgiler aldık.

Mulu National Park ofisiyle yazışmalarımızın neticesine göre Miri’den ayrılıp Mulu’ya uçacağız. Henüz orada ne kadar zaman geçireceğimizi de planlamadık. Gelişmelere göre hareket edeceğiz.

Havalimanındaki Sturbucks’ın ücretsiz ve hızlı internetini görünce de koltuklara uzun süre çakılı kaldık. Havalimanının taksi bilet satış gişesinden RM20 ödeyerek taksi ile şehir merkezine geçtiğimizde gün çoktan kararmıştı. Gökyüzünün koyu mavi rengi büyüleyiciydi.

Malezya para birimi Ringit, kısaltması ise RM. Ödediğimiz taksi parası 20RM bizim paramızla 12TL yapıyor, iki kişi seyahat edince de kişi başı ücreti 6 TL tuttu. Yol arkadaşı ile seyahat etmenin bir avantajı bu; masrafları bölüşmek.

Miri’deki tek backpackers tarzı hostel olan The Highlands Backpackers’in dorm odasına kişi başı geceliği kahvaltı dahil RM25 ödeyerek yerleştik, üstelik ücretsiz wi-fi de bulunuyor. Hostelin sahibinin Yeni Zelandalı bir pilot olduğunu öğrendik. Miri’nin ilk sırt çantalı gezgin hosteli The Highlands, şehre ikinci ziyaretimde orijinal konumundan daha büyük bir yere taşınmıştı.

ⓘ Bildiğim kadarıyla kaldığım hostel daha sonra taşındı veya kapandı. Diğer konaklama tavsiyelerim HomezStay Soho Timesquare, Miri Marriott Resort & SPA ve uygun fiyatlı OYO 976 Dragon In ✔️

Genişçe bir oturma salonu ve klimalı dorm room temiz ve bakımlıydı. Ancak 7 yıl İngiltere’de yaşamış olmasına rağmen garip bir aksanla garip hareketlerde bulunan 50 yaşlarındaki Çinli kadın çalışanı ise hakikaten garip. Kaba değildi ama arkadaş canlısı olduğu da söylenemez. Hep derim şu Çinliler garip insanlar. Ayırımcılık ve genelleme yapmayı sevmem ama bu yorumu yapmamak elimde değil.

Aslında ben üzerinde 130 milyon yıllık dünyanın en eski yağmur ormanlarından birini barındıran, dünyanın üçüncü en büyük adası olan Borneo Adasındaki gezime Sarawak Eyaleti’nin başkenti Kuching’den başlamak istemiştim, ancak yol arkadaşım Farid’in fazla zamanı olmadığından Miri’den başlamak zorunda kaldık.

Miri’deyken ilk olarak Niah Mağarasına gitmeyi planlıyordum, ancak Mulu National Park’ta zaten dünyanın en büyük mağaralarından bazılarını göreceğimden ve yine orada çok sayıda etkileyici mağarayı ziyaret edeceğimde fikrimi değiştirdim.

Borneo’da bulunmak benim için heyecan verici. Benim için Tazmanya Adası gibi Borneo da hayallerimin adası. Bir de buna Madagascar var gönlümde yeri büyük. Bu 3 adayı görmeden seviyorum, görmeden aşığım. Bu rotalara yapacağım her seyahat bunun nedenini kendiliğinden ortaya çıkaracak eminim. Burada olduğum için mutluyum.

Day 413: Borneo:1 Miri, 21 Eylül 2011

---

Miri’den Brunei Sultanlığına gidiş

Brunei Sultanlığı, Asya’da görmek istediğim yerlerden birisi. Kapıda vize vermeyecekleri endişesiyle, gitmekte ben pek gönüllü değildim. Borneo gezi planımı yaparken, Singapur’dan Borneo Adası’nın Miri şehrine değil de Kuching’e geçmeye niyetliydim. Borneo’nun Sarawak Eyaletinin başkenti olan Kuching şehrinden başlayıp, güneydoğusundaki son şehir olan Tawau’ya doğru bir rota takip edecektim.

Brunei Sultanlığı ise adanın kuzeyinde, Sarawak ve Sabah eyaletlerinin tam ortasındaki kıyıda bulunuyor. Bu planıma göre de Kuching şehrinde bulunan Brunei Sultanlığının ofisinden de vizemi almayı planlıyordum.

Yol arkadaşım Hollandalı Farid’in fazla zamanı olmadığından, dün Singapur’dan, Brunei Sultanlığına sınır komşusu olan Miri şehrine geldik. Brunei Sultanlığının Türkiye vatandaşlarından vize istediklerini bildiğimden, Farid’in ısrarlı günübirlik Brunei ziyareti önerisine eşlik etmekte gönülsüzdüm.

Yine de bir umut yola çıktık. Taksiye atlayıp RM20 karşılığında otobüs terminaline geçtik. Saat 07.30’da, 5 yolcusuyla hareket eden otobüsümüz (RM30) ile kısa bir yolculukla sık ormanlıklar arasından geçip Brunei sınır kapısına vardık. Malezya sınır ofisine geçip pasaport çıkış işlemlerimizi yaptıktan sonra yine otobüsümüze geçip Brunei pasaport kontrol ofisine geçtik.

Kısa süren kuyrukta Farid vizesini kısa sürede alırken bana beklememi söylediler. Pasaportumu alan görevli geri geldiğinde, Brunei vizemin olmadığından içeri alamayacaklarını ve buradan da vize veremeyeceklerini üzülerek anlattı. “Hadi ablam yap bir iyilik de geçivereyim” gibisinden muhabbetlerle çabamı sürdürdüm.

Pasaportu alıp tekrar içeri gitti. Bir an umutlanmadım değil hani, ancak 10 dakika sonra Malezya pasaport kontrol görevlisi abla Malezya’ya geri giriş için gerekli vize damgasını pasaportuma basıyordu. Brunei vizesini alamadığından Malezya sınırına geri dönmüş ve buradan da Malezya’ya üçüncü giriş vizemi almıştım.

Böylece daha önce iki defa bulunmuş olduğum Tayland’ı da teorik olarak bu şekilde de geçmiş oluyordu. Şansıma Brunei’den gelip Miri’ye giden otobüs oradaydı hala, hemen ona geçtim, aksi halde ya otostop yapmam veya saatlerce otobüs beklemek gerekecekti.

Yarım saat lik bir geri dönüş yolculuğu sonrasında Miri otobüs terminalindeydim. Terminalin yanında halk pazarı (pasar diyorlar) olduğunu görünce önce oraya geçtim. Bir şeyler yedikten sonra küçük, sessiz ve sakin olan pazarı gezmeye başladım. Muz, ananas, karpuz ve kavun ağırlıkta olmak üzere çeşitli lokal meyve ve sebzeler satılıyordu.

Pazarı bulmuşken, pazarda da uzun süredir hasretini çektiğim salatayı yapabilecek sebze bulmuşken, hemen alışverişe başladım. Domates, biber, salatalık, soğan, yeşil soğan, limon ve bir çeşit yeşil fasulye, belki de 70 yaşlarında olan bir ninenin tezgahından aldım.

İri boy papaya, ananas ve muz da almayı ihmal etmedim tabi, salata sonrası meyve de iyi gider doğrusu. Bu ninemiz gayet güzel İngilizce konuşabiliyordu. Borneo’da neredeyse herkes İngilizce konuşabiliyor ve bazen bu şaşırtıcı olabiliyor.

Alışveriş sonrası otobüs durağına doğru yürürken emin olmak için, o sırada alışverişini tamamlayıp çok eski model otomobiline binen birisine yolu sordum. Önce yolu tarif etti bana, sonra eğer istersem beni otobüs durağına bırakabileceğini söyledi. Kaçar mı fırsat, teşekkür edip hemen yerleştim. Sonrasında ise beni otelime kadar götürüp bıraktı, sağ olsun. Kendisi otomobil tamircisiymiş ve sorularıma cevap alabilecek kadar da İngilizce konuşabiliyordu.

Ertesi gün akşama doğru yol arkadaşım Farid, Brunei’den döndü. Anlattığı kadarıyla vasatın altında bir yermiş, hiç beğenmemiş. Dünyanın en büyük sarayı da ona göre pek de görülesi bir yer değilmiş. Bir çok yer de ziyarete kapalı olduğundan zamanını pek de keyifli geçiremeden dönmüş.

Arkadaşımın da gelmesiyle planlarımızı yaptık. Internet üzerinden Miri’den Mulu’ya uçuş seferleri düzenleyen Malezya Havayollarının budget uçuşlarını düzenleyen alt şirketi Maswings’ten biletlerimizi aldık. Artık Miri’ye gelme sebebimiz, Ekvator çizgisine yakın ve üzerinde dünyanın en büyük mağarası yanında çok sayıda irili ufaklı mağara barındıran Mulu National Park’a gitmek zamanı.

Mulu insanlarının diyarına, Mulu Dağına ve Ulusal Parkına gidiyorum ve 4 gece 5 gün Borneo’nun kalbinde yağmur ormanlarında olacağım. Bunun için yarın sabah (24 Eylül), Maswings Havayolları ile şu an bulunduğum şehir Miri’den Mulu’ya uçacağım. Gezi sonrası görüşmek üzere dostlar.

Day 415: Borneo:3 Miri, 23 Eylül 2011