Kars Kalesi, Kars’ın Kaleiçi Mahallesi’nde bulunan tarihi Taş Köprü’nün karşısında yer alan ve Selçuklu döneminde yaptırılan yaklaşık 900 yıllık tarihi bir yapı. Kümbet Camii’ni (Havariler Kilisesi) geçtikten sonra sıkı ziyaretçilerini bir tırmanış beklediği Kars Kalesi’ne, Kars şehir merkezinden yürüyerek 10-15 dakikada ulaşılabiliyor.
Selçuklu ve Osmanlı döneminden günümüze ulaşan Kars Kalesi, Anadolu’da dini ve askeri amaçlı mimari yapılardan ayakta kalmış en önemli kalelerden biri. Uzunlu 250 m, genişliği ise 90 m olan kalenin 2 büyük burcu ile dış cephe surları günümüzde halen sağlam durumda.
Kars Kalesi
Kars’ın turizm potansiyelinin en önemli parçalarından biri olan Kars Kalesi, MÖ.8. yüzyılda bölgeye hâkim olan Urartu Devleti tarafından yaptırıldığı düşünülüyor.
Daha sonra Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı Saltuklu Beyi Melik İzzeddin’in emri ile Saltuklu Veziri Firuz Akay tarafından MS. 1153’te yeniden inşa ettirilen ve 1579’da da Osmanlı Padişahı III. Murad’ın emri ile Kars’a gelen Lala Mustafa Paşa tarafından büyük çapta onarılarak günümüze kadar bu haliyle ulaşmayı başardı.
Merkez Kale, İç Kale veya Stadel olarak anılan Kars Kalesi, MS. 1153’te Selçuklulara bağlı Saltuklu Sultanı Melik İzzeddin’in emri ile Veziri Firuz Akay tarafından yaptırıldı.
Kenti çevreleyen dış kale surları ise 12.yüzyılda inşa edilmeye başlanıp 1386’da Timur tarafından yıkılarak 1579’da Osmanlı Padişahı III. Murat’ın fermanı ile Kars’a gelen Lala Mustafa Paşa tarafından kale ve dış cephe surları yeniden yaptırıldı.
Kaynaklara göre, dış surlarının 27 bin m uzunluğa sahip 220 burçtan meydana gelen Merkez Kale, doğu-batı istikametinde 250 m, kuzey-güney istikametinde ise yaklaşık 90 m bir alana yayılıyor. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra 40 yıllık Rus işgalinde tahribatlara uğrayarak orijinal özelliğini ve kullanımını yitirdi. Dış cephe surları kesme bazalt taştan yapılan Kars Kalesi’nin, yük istinat duvarları ile çevrili.
Batıda Sukapısı (Çeribaşı Kapısı), Kağızman Kapısı (Ortakapı) ve Behram Kapısı (Bayrampaşa Kapısı) olmak üzere 3 büyük kapısı bulunan Kars Kalesi’nin kuzeydeki ana giriş kapısı, kale önündeki boşluğa açılıyor. Bu yapılar arasında kalenin en yüksek noktası olan kale burcuna doğru taş döşemeli bir cadde bulunuyor.
Caddenin bitiminden itibaren de merdivenlerle kale burcuna ulaşılıyor. Kars Kalesi içerisinde 12. yüzyıldan kalma Celal Baba Türbesi, Askeri Koğuşlar, Tarlalar, Cephanelik ve bir adet de mescit yer alıyor. Sit alanı olarak ilan edilen Kars Kalesi, kentten bakıldığında etkileyici bir görünüme sahip.
Kars Kalesi’ne nasıl gidilir
Hafta içi 08.00-18.00 saatleri arasında ziyarete açık olan Kars Kalesi, Kars şehir merkez ilçesine bağlı Kaleiçi Mahallesi’nde yer alıyor.
Tüm şehre tepeden bakabileceğiniz bir konumda bulunan Kars Kalesi’nin ortasında bir camii bulunuyor. Akşam üzeri çok güzel bir manzarası bulunan kaleden indikten sonra biraz ilerideki Taş Köprü’yü ziyaret etmeyi unutmayın.
Kars’ın bulunduğu ovada, şehrin kuzey doğusundaki Karadağ Tepe’nin şehre en hâkim noktasında kurulu iç kalenin yüzlerce yıllık surları ziyaretçilerini bekliyor.
