Dünyanın Yeni 7 Harikası: Puerto Princesa Yeraltı Nehri

Puerto Princesa Yeraltı Nehri (Puerto Princesa Subterranean River), Filipinler‘in Palawan Adası‘nın başkenti Puerto Princesa şehrinin 80 km kuzeyinde yer alan ilginç bir yeraltı oluşumu. Yerin altından devasa bir metro tünelinin uzadığını ve içinden de nehir aktığını hayal edin. İşte bu nehirde metro yerine tekneye binip, içerideki ilginç formasyonları görebiliyorsunuz.

Uzayıp giden yeraltı nehri, kireç taşından oluşan dağın içerisinde 8 km’den fazla uzunluğa sahip. Puerto Princesa Yeraltı Nehri, Meksika Yucatan Yarımadasında, daha uzun bir yeraltı nehri keşfedilinceye dek dünyanın en uzun yeraltı nehriydi. Burası, Amazonlar, Halong Bay, Iguazu Falls, Jeju Island, Komodo Island, ve Table Mountain ile birlikte dünyanın yeni 7 harikası listesinde de yer alıyor.

🧭 Puerto Princesa şehrinden, P. Princesa Yeraltı Nehrinin olduğu Sabang’a geçtim. Rizal Avenue’den jeepneye atlayıp (20 Peso) ana otobüs terminaline gittim. Sabang kasabasına giden klimalı minibüse son dakikada yetiştim (200P). Yaklaşık 2,5 saat süren bir yolculuk sonrası Sabang kasabasındaydım.

Puerto Princesa Yeraltı Nehri Rehberi

Puerto Princesa Yeraltı Nehri, yerin yüzeyinde değil yer altındaki mağaranın içinden akıp giden ve sonunda Güney Çin Denizi ile birleşen bir yeraltı nehri. Milyon yıllar boyunca kireçtaşı kayalıklarının şekillenmesiyle oluşan sarkıt ve dikitlerin içerisinden geçen nehir, başlı başına bambaşka bir dünya ve zengin bir coğrafya.

UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Puerto Princesa Yeraltı Nehri, yeraltında 23 milyon yılda şekillenmiş mağaralar zinciri içerisinden 8.2 kilometre boyunca akıyor. Meksika’nın Yucatan Yarımadasında yer alan Cenote Angelita Yeraltı Nehri 2007’de keşfedilinceye dek dünyanın en uzun yeraltı nehriydi.

Jeologları 2010 yılında, yeraltı nehrinin ikinci bir katı olduğunu keşfetti. Dünyada başka büyük yer altı nehirleri de var ama hiçbiri bunun kadar içlerine kadar böylesi turistik şekilde ulaşıma imkanı vermiyor. Dağın içerisinde neredeyse düz bir tünel gibi uzanan 8.2 kmlik nehrinin 4.3 km’si rahatlıkla ulaşılabilir durumda.

Sabang İskelesinden kalkan teknelerle, yeşim yeşili suları ve körfezi çevreleyen karstik kaya manzaralarına nazır 30 dakika boyunca ilerleyip Puerto Princesa Yeraltı Nehrinde turluyorsunuz.

Sabang Kasabası ise tahmin ettiğimden küçük bir kasaba çıktı. Kasaba ve hatta köy havasında dahi değil. Belli bir çarşısı yok. Yer altı nehrine seferlerin düzenlendiği iskelenin etrafında birkaç dükkandan oluşuyor.

Kasabanın büyüklüğüne bakılırsa, yer altı nehrinin yarattığı bir yermiş gibi duruyor. Kalabalık tur gruplarını ağırlayan çok sayıda irili ufaklı restoran ve hediyelik eşya dükkanları var.

Puerto Princesa Yeraltı Nehri gezimin ilkinde nehrin 1.5 kmsini gezmiştik. Ünü yayıldıkça artan talep nedeniyle bu mesafeyi kısalttılar. İlk gezimde rehber anlatıyordu ve nehirde sadece benim teknem süzülüyordu. Her detayı görebilmiştik. İkinci turumda ise içerisi Venedik kanalları gibi kalabalıktı

Şimdilerde Yeraltı nehrine yalnızca belirli sayıda bot alınıyor ve diğer botlar çıktıkça yenileri giriyor. Mağarada yaşayan yarasalar gündüzleri uykuda oldukları için, rahatsız etmemek amacıyla rehberler içeride anlatım yapmıyor, bunun yerine sesli rehberler dağıtılıyor.

SABANG NEREDE KALINIR
🏨 Sheridan Beach Resort, Sabang’ın en lüks oteli. Puerto Princesa Yeraltı Nehri teknelerinin kalktığı iskeleye yürüyerek çok yakın. Sabang Beach üzerinde yer alıyor, büyükçe bir havuzu var. Palawan’ın ilk yeşil sertifikalı oteli. Elektrik ihtiyacı %80 rüzgar tribünleriyle karşılanıyor. Organik çiftlikte yetiştirilen meyve ve sebzeler ikram ediliyor ✔︎

YERALTI NEHRİ / SABANG NASIL GİDİLİR
Puerto Princesa Yeraltı Nehri, Sabang kasabasında yer alıyor. Puerto Princesa City – Sabang arası arabayla yaklaşık 2 saat sürüyor. Eğer Puerto Princesa’dan gezinize başlayıp yine Puerto Princesa’ya dönecekseniz hiç bir şeyle uğraşmayıp Puerto Princesa Underground River tour alın.

Eğer Sabang Sheridan Beach Resort’ta konaklayacaksanız, otel Puerto Princesa Havalimanı inen misafirleri için 1000 Peso karşılığında otele servis ücreti sunuyor. Klimalı minibüs ile yapılan servis, havaalanından saat 8.00, 10.00, 14.30 ve 18.00’de hareket ediyor. El Nido’ya devam etmek isteyenler için Sheridan Beach Resort, yine transfer ayarlayabiliyor.

Kendiniz en ucuz minibüslerle Sabang’a gitmeye karar verdiyseniz Puerto Princesa’dan San Jose Yeni Pazarı’nda bulunan San Jose Terminali’ne gidin. Tricycle ile San Jose Bus Terminal gidiş 80PHP. Terminalden, Sabang’a giden jeepneyleri ve klimalı olmayan otobüsleri göreceksiniz.

Klimasız minibüs ile Sabang’a gitmek 140PHP. Planlanan kalkış saatleri 7.00, 9.00, 12.00 ve 14.00. Uzun kuyruktan kaçınmak için en erken seyahate 06:30’da terminalde olmaya çalışın. Yol dolambaçlı ve trafik dengesiz olduğundan mümkünse koltuğunuzu ön sıralardan kapın.

Bütün koltuklar dolanca ancak kalkıyorlar. Seyahat süresi, molalar da dahil olmak üzere yaklaşık iki ila üç saat arasında değişiyor. Bütçeniz uygunsa bunları tercih etmeyin. Kaldığınız otelden size minibüs ayarlamalarını isteyin. Sabah erkenden sizi otelinizden alıp Sabang’a götürüyorlar (200P).

PUERTO PRINCESA YERALTI NEHRİ TURU FİYATLARI
🎫 Puerto Princesa Yeraltı Nehri Turu için birçok paket mevcut. Bir çoğu kişi başına 1.500–2.500 peso arasında değişiyor. Tüm yeraltı nehri turları otel transferi ve açık büfe öğle yemeğini de içeriyor. Bazı turlara, Yeraltı Nehri Çevre Vergisi dahil değil.

Çoğu tur 3 yaş ve altı çocuk için ücret almıyor. Çocuk ücreti 4-9 yaş arası çocuklar için geçerli. 10 yaş ve üzeri çocuklar için yetişkin ücreti alınıyor. Puerto Princesa Yeraltı Nehri saat 06.30 – 04.30 arasında ziyarete açık.

Kendin Yap Yeraltı Nehri Turu toplam maliyeti:
– The Puerto Princesa Subterranean River National Park Giriş Ücreti –  250PHP
– Yeraltı Nehri İçerisinde Kullanacağınız Ses Cihazı (zorunlu) – 85PHP
– Environmental Fee (Çevre Ücreti) – 40PHP
– Yeraltı Nehri Tekne Turu – 1.100PHP (Tekneyi paylaşacak diğer 5 kişi bulursanız kişi başı 183PHP)
– Puerto Princesa’dan Sabang’a Lexus Van transferi tek yön – 200PHP

Ziyaretten bir veya iki gün önce Puerto Princesa City Coliseum’daki Rezervasyon Ofisine gidip giriş izni alırsanız daha iyi olur. Ofis 08.00-17.00 saatleri arasında açık.

PUERTO PRINCESA YERALTI NEHRİNE NE ZAMAN GİDİLİR
🌤 Sabang’daki yeraltı nehrine gitmek için en iyi zaman Kasım’dan Mayıs’a kadar olan kurak dönem. Mart ile Mayıs arası en sıcak aylar. Haziran’dan Ekim’e kadar olan aylar yağışlı mevsim sezonu.

Dalgalar daha sakin olduğu için, kurak mevsimde Yeraltı Nehrine gitmek en iyisi. İlkinde eylülde gitmiştim, sorun yoktu. Kötü hava koşulları nedeniyle turun iptal edilebildiği yağışlı sezonda hava durumunu kontrol ettiğinizden emin olun.

🧭 Puerto Princesa’dan Sabang’a geçtim. İlk işim yer altı nehrine gidiş izni almak için turizm ofisine uğramak oldu. Listeye ismim hemen yazıldı. Oysa dün Puerto Princesa’daki ofislerindeki görevli kadın bana yer olmadığını, mutlaka tur satın almamı şiddetle önermişti.

Benden önce listeye ismini yazdıran iki Filipinli gençle tanıştım. Sizi 20 dakika uzaklıktaki yeraltı nehrinin bulunduğu milli parka götürecek teknenin ücreti 700P. Tekneyi ben tek başıma kiralasam bile acentelerin verdiği her şey dahil ücretten ucuza geliyor (2011).

İskelede onlarca turist grupları teknelere doluşup parka gidiyorlardı. Biz 3 kişi olduğumuzdan beklemek zorunda kaldık. Teknemiz hareket etmeye yakın bize Filipinli bir çift daha katıldı. Tekne ücretini paylaştığımızdan kişi başı 140P tuttu. 20 dakika sonra The Puerto Princesa Subterranean River National Park’taydık.

The Puerto Princesa Subterranean River National Park, sadece bu popüler yer altı nehri ve mağarası ile değil aynı zamanda doğal florası ve canlıları ile de görülesi bir yer. Puerto Princesa Yeraltı Yeraltı Nehri Ulusal Parkı (PPSRNP), Filipinler’deki en korunan alanlardan biri.

Dağdan denize ekosistem içerisinde 800 farklı tür bitki, 290 ağaç türü bulunuyor. 174 kuş türünün 15 tanesi endemik. 30 memeli, 19 sürüngen, 10 amfibi türü yanında 23 binden fazla çeşit böcek yaşıyor. Asya’nın en iyi korunmuş ormanları arasında yer alıyor. Kıyı kesimleri mangrovlar ve mercan kayalıkları ile kaplı.

Muhteşem bir kireçtaşı veya karstik manzara sunan St. Paul Dağı altında, doğrudan denize akan 8,2 kilometre uzunluğundaki yeraltı nehri akıyor. Çok sayıda trekking rotası bulunuyor. Buradan Sabang’a kadar orman içerisinden geçen 5 kmlik bir rotaya sahip.

Puerto Princesa Yeraltı Nehri Turu

Sabang İskelesinden kalkan 6 kişilik küçük bir tekneler, sizi 20 dakika uzaklıktaki The Puerto Princesa Subterranean River National Park girişine götürüyor. Yosun kokan, yüzlerce yıllık ağaçların arasından giden ahşap yoldan yürüyüp bekleme alanına geçiyorsunuz. Kaydımızı yaptıktan sonra kasklarımızı ve can yeleklerimizi giyinip diğer gruplarla birlikte tekne sıramızın anons edilmesini bekliyorsunuz.

Yeraltı nehrine gitmeden önce, acenteler tarafından sağlanan can yeleği ve kaskı takmanız gerekiyor. Çoğu yerde tavandan damlayan sular var. Yağmurluk ve kamera koruyucu şeylere yanınıza mutlaka alın. Rehberin dediği gibi bir de etrafı seyrederken ağzı kapalı tutmak gerekiyor, yoksa herhangi bir yarasanın dışkısını tatma durumunda kalabilirsiniz.

Sıranız geldiğinde 8-10 kişinin doluştuğu tekneniz Yeraltı Nehri Mağara girişinden geçip içeri giriyor. Her teknede elinde bir fener olan kılavuz var. Uzun sırıklarla tekneyi yönlendiriyor. Dünyanın en uzun ikinci yer altı nehri mağara ağzından girdiğinizde karşınızda devasa bir tünel ile karşılaşıyorsunuz.

Eğer kalabalığı görmezden gelip de inanılmaz oluşumun etkileyici manzarasına odaklanırsanız, buranın neden dünyanın yeni 7 harikası listesinde yer aldığını anlıyorsunuz. Milyonlarca yılda oluşumunu tamamlayan nehir, tam bir doğa harikası. Bu karanlık tur, eşsiz bir deneyim.

Nehrin 1.5 kilometresini kapsayan, 45 dklık tur boyunca rehberler ilgi çekici sarkıt ve dikitleri fenerleri yardımıyla aydınlatıyor. İçerideki kaya formasyonları etkileyici. Çektiğim fotoğraflar bu güzelliği aktarmakta yetersiz. Mağara içerisindeki faunayı korumak için ışıklandırma yapılmamış.

Sesli rehber, nehrin üzerinde bot ile ilerlenirken kayalık oluşumlarının şekillerine dikkat çekiyor. Rehberin de anlatımlarıyla her formasyonu bir şeylere benzetebiliyorsunuz. Kaya formasyonları gidiş yönünde sebze ve meyve bölümü olarak tanıtılıyor. Mısır, muz, mantar, sarımsak ve çiçekler…

Geliş yönünde ise kutsal şeylere atıfta bulunarak tanıtılıyor. Katedral, Meryem Ana, İsa’nın yüzü, erimiş mumlar gibi. Doğrusu binlerce kaya formasyonu üzerinde düşünürseniz neye benzetmek isterseniz bir şeyler bulabileceğiniz kesin. Bazı yerde başınızı çarpmamak için eğilmeniz gerekirken başka bir yerde yüksekliği 20 metreyi bulan tünelden kayıkla geçiyorsunuz.

Tünelde en son ulaştığımız ve oradan geri döndüğümüz nokta ise tam bir metro tüneli gibi uzayıp gidiyordu. Oldukça düzgün dik duvarlı, oldukça yüksek bir boşluktu. Başımızın üzerinde metrelerce uzanan tonlarca kaya öylece asılı duruyor. Çift şeritli bir yolu andırıyordu, bir sıra kahverengi iken diğer griydi.

Bu harika tekne turu sonrası, gerçek üstü bir güzellikten döndüğümde kendimi garip hissetmedim değil. Keşfedilmeyi bekleyen daha ne çok yer vardır aslında. Düşünsenize henüz, dünyanın en büyük mağaralarından biri Vietnam’da keşfedildi. Dünyanın en büyük yer altı nehri ise kısa bir süre önce Meksika’da keşfedildi.

Puerto Princesa Yeraltı Nehri Turu sonrasında botlar, yeniden 20 dakikalık bir yolculuk sonrasında sizi Sabang iskelesine ulaştırıyor. Sabang’da verilen öğle yemek arası sonrasında yine minibüsler ile Puerto Princesa’ya dönüş yapılıyor.

PUERTO PRINCESA’DA NEREDE KALINIR
🏨 Puerto Princesa’da azı turistik mekanların bulunduğu Santa Monica’da yer alan Larosa Hostel Bed and Breakfast hoş bir otel. Rizal Avenue’de yer alan Fersal Hotel ve Greenspace Palawan merkezi konumda uygun fiyatlı oteller. Hotel Fleuris ise merkezde deluxe odalara sahip. Canvas Boutique Hotel de listede önereceğim en güzel otel ✔︎

Puerto Princesa Sabang X Zipline bölgenin diğer ünlü aktivitelerinden biri. Sabang X Zipline 800 metre uzunluğunda ve deniz seviyesinin 150 metre yüksekte. Sabang iskelesinden 10-15 dakika yürüme mesafesinde. Tek başına ya da sevgilinize deneyebiliyorsunuz. Heyecan severlere tavsiye edilir.

🧭 Tur sonrası Puerto Princesa’ya dönmek için saat 16.00’ya rezervasyon yaptırmıştım. Yeraltı nehri gezisi tahminimden önce bitince erkenden dönmek istedim. Rezervasyon yaptığım minibüste daha erken saatte yer kalmamıştı. Diğer bir minibüs beni yönlendirdi. Bana 300P fiyat verdiler, biraz pazarlık yaptım ama işe yaramadı.

Ben de inadına beklememeye karar verdim ve gidip bir şeyler atıştırırken minibüs şoförü beni arayıp buldu ve atla gidiyoruz dedi. Ben ağzım dolu konuşmadan parmaklarımla ‘2’ işareti yaptım. Şoför kabul etti ama diğer yolcular görmeden ödemeyi bende oracıkta aldı.

Yaklaşık 1.500 Peso (64TL/2011) olarak satılan Puerto Princesa Yeraltı Nehri Turunu ben 580P (25TL)’ye mal etmiş oldum. Gecelik otel konaklamamın 350P olduğunu, 1 Lt şişe su 25P, bir paket sigaranın 35P olduğunu düşünüp karşılaştırırsak epece bir para cebimde kaldı.

Aceleniz olmayınca, sabırlı ve tutarlı olursanız daha ucuza seyahat edebiliyorsunuz. Ben bu iki yıllık seyahatimde bunu hep yaptım. Puerto Princesa’ya dönünce kendime, Shakey’s Pizza’da güzel bir pizza ve salata ziyafeti çektim.

Day 486: Filipinler:33, Puerto Princesa Palawan, 02 Eylül 2011