Osmanlı sivil mimarisinin sembol yapılarından Çakırağa Konağı, İzmir‘in Ödemiş ilçesi Birgi Mahallesinde, dönemin tüccarlarından Çakıroğlu Mehmet Bey tarafından 1764’te yaptırılan üç katlı ahşap bir konak.
Günümüzde müze olarak ziyarete açık olan konak, 250 yılı aşkın süredir ayakta. Beylikler Dönemi’nde, 13. ve 14. yüzyıllarda Aydınoğlu Beyliği’ne başkentlik yapan Birgi’nin en gözde turistik çekim noktası olan konak, Birgi’yi ziyaret edenlerin mutlaka görmesi gereken bir yapı.
Çakırağa Konağı, Birgi
Birgi Deresi’nde deri imalathaneleri bulunan, sahip olduğu zeytinlikleri ve tarlaları ile Birgi’nin en zengin tüccarlarından biri olan Çakıroğlu Mehmet Bey’in işi nedeniyle yaptığı İstanbul gezilerinde gördüğü yalılara özenip bir benzerini Birgi’de ailesi için yaptırmak istemiş.
Birgi Deresi’nin kıyısında, 1771-1774 yılları arasında inşa edilen Çakırağa Konağı, üç katlı ahşap bir yapı. Konağın zemin katı hizmetlilere, birinci katı kışlık, ikinci katı ise yazlık olarak düşünülmüş. Bazı kaynaklarda konağın Çakıroğlu Şerif Ali Ağa tarafından yaptırıldığı söylense de bu konuda net bir bilgi yok.
Zemin katı taş duvar örgülü, ikinci ve üçüncü katları ise ahşap ve kerpiç malzeme ile inşa edilen konağın duvarları keçi kılı karıştırılan sıvayla örtülmüş. Konağa giriş, batıdaki dar sokağa açılan iki kapıdan yapılıyor.
Konağın giriş kapısının yanında kapıcı odası, bu kapının tam karşısında da merdiven bitişiğinde hizmetli odaları bulunuyor. Girişin sol bölümünde konukların beklemesi için bir alan yer alıyor. Giriş kapılarından ikincisi ise binek hayvanlarının girişine ayrılmış. Bu kapının karşısında ahır var.
Birinci Kat (Kışlık)
Birinci katı kışlık olarak düşünülen konağın bu katının girişindeki kepenkler gece kapatılabilir şekilde tasarlanmış. Alçak tavan ve çift pencereli camlar ısınmayı kolaylaştırıyor. İki büyük, iki de küçük oda bulunan birinci kattaki odaların her birinde ısınmak için şömineler yerleştirilmiş.
Konağın en dikkat çekici özeliği ise boyama tekniği ile renklendirilen ahşap dekorasyonu. Ahşap tavanlar meyve örnekleriyle bezeli. Bu katta el yıkamak ve abdest almak için kafesli bir bölüm de bulunuyor.
İkinci Kat (Yazlık)
Aydınlık ve yüksek tavanlı ikinci kat, kışlık katın planı ile bire bir aynı. Duvarlardaki ahşap doku yöresel bitki ve meyve resimleri ile boyalı. Çakırağa Konağı’nın en önemli ve en ilgi çeken özelliği ise İzmir ve İstanbul odaları.
Anlatılanlara göre Çakırağa Mehmet Bey’in biri İzmirli bir diğeri İstanbullu iki eşi vardı. Eşlerin memleket hasreti çekmesini engellemek için her iki eşinin odasına onların memleketlerini sembolize eden duvar süslemeleri yaptırmış.
İzmirli eşin odasında Kadifekale’den Konak ve İzmir Körfezi manzarası, İstanbullu eşin odasında ise yelkenlilerin yüzdüğü Haliç manzarası bulunuyor.
Bu duvar süslemeleri minyatür üslubu ile fresk tekniğinin birleştirilmesiyle yapılmış. Türk mimari dekorasyonunda aşırı süsleme olarak (Rokoko) bilinen bu teknik, bu alanda ülkemizin en önemli örneklerinden biri.
Birgi Çakırağa Konağı
Adres: Kurtgazi Mahallesi, Şehit Gürol Madan Caddesi, No:36 Birgi, Ödemiş, İzmir
Telefon: +90 (232) 531 5205
Ziyaret Saatleri:
15 Nisan- 2 Ekim (Yaz dönemi): 08.30-19.00
3 Ekim – 14 Nisan (Kış dönemi): 08.30-17.30
Giriş ücreti: 5 TL, Müzekart+ geçerli
Çakırağa Konağı, 1977-1993 yılları arasında restore edildikten sonra 1995’te ziyarete açıldı. İzmir çevresinde gezilecek yerler arasında bulunan Çakırağa Konağı’nı Ödemiş, Birgi, Gölcük, Bozdağ ve Tire rotası ile birlikte listenize ekleyebilirsiniz.
