Başçarşının Sembolü: Başçarşı Sebili, Saraybosna

Saraybosna, yorgun ve biraz da durgun bir şehir. Savaş yorgunu bir şehir, savaşın üzerinden epeyce yıl geçmiş olmasına rağmen hala tam olarak kendine gelememiş. Sakin Saraybosna’nın cıvıl cıvıl bir yeri varsa o da Başçarşı ve buradaki Başçarşı Çeşmesinin etrafı. Osmanlı medeniyetinin estetik ve kültürel mirasının bir örneği olan Başçarşı Çeşmesi, Saraybosna’nın kalbinde yer alıyor.

Bosna-Hersek‘in başkenti Saraybosna’nın merkezi konumunda olan Başçarşı, 16. yüzyılda kurulmuş. Tarihi Başçarşının kalbinde yer alan zarif, ahşap şadırvan Başçarşı Sebili, Türkiye’den düzenlenen Balkan turlarının önemli bir gezi durağı. Tarihî şadırvanın olağanüstü bir hava kattığı bu meydanın üç tarafı da Başçarşı’yı oluşturan dükkânlarla çevrili.

SARAYBOSNA’DA NEREDE KALINIR
🏨 Saraybosna’da gece hayatının merkezi olan Zelenih Beretki Caddesi üzerinde yer alan Hotel Europe Sarajevo, Başçarşı’ya da sadece birkaç dakikalık yürüme mesafesinde. Heritage Hotel Gate of Sarajevo, Hotel Villa Orient, ibis Styles Sarajevo ve Hotel Hecco Deluxe gayet güzel otel seçenekleri.

Hostel tercih edenler için ise nefis ve temiz bir hostel olan Passenger Guest House tavsiyem. Saraybosna’nın kalbinde, Başçarşı’ya sadece birkaç dakika yürüme mesafesinde, Türklerin işlettiği hostelden çok memnun kaldım. Ferhadiye caddesindeki Hostel Franz Ferdinand, daha önce iki defa konakladığım diğer bir hostel ✔︎

Saraybosna Başçarşı Sebili

Başçarşı Sebili, Başçarşı’nın hemen girişinde yer alıyor. Şehrin en önemli simgelerinden olan çeşme, 15. yüzyılda Bosna Sancak Beyi İsa Bey tarafından yaptırılmış. Daha sonra Gazi Hüsrev Bey’in katkılarıyla büyümüş. Başçarşı’nın sembolü olan ‘Sebil Çeşmesi’, Vali Hacı Mehmet Paşa tarafından 1753’te, İstanbul’daki çeşmeler model alınarak yaptırılmış.

Dört bir tarafı Osmanlı camileriyle çevrili olan Başçarşı’nın kalbi niteliğindeki Başçarşı Sebili, bugün hâlâ kullanımda. Saraybosna’nın simgesi haline gelmiş güzel bir çeşmenin etrafı her zaman kalabalık. Sebil etrafında uçuşan güvercinler, onları besleyen çocuklar ve geçip gidenler ile burası her daim hareketli ve cıvıl cıvıl.

Çok kültürlülüğe sahip Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna, Boşnak, Hırvat, Sırp ve Yahudilerin birlikte yaşadığı kozmopolit bir şehir. 400 yıldan beri bu şehirde Müslümanlar, Katolikler, Ortodokslar, Yahudiler bir arada yaşıyordu.

1992-1995 yıllar arasında süren Bosna Savaşı sırasında çeşitliliği temsil eden kültürel ve tarihi eserlere yönelik belirgin saldırılarda, Sırp ordusunun bu çeşmeyi imha etmeye çalıştığı aktarılıyor.

Başçarşı’nın hemen girişinde yer alan bu çeşme, aynı zamanda Saraybosna’nın en ünlü buluşma noktalarından da birisi. Gece görüntüsü ise bir başka güzel. Saraybosna gezilecek yerler arasında önemli bir yeri olan Başçarşı Sebili’nin suyunu içmeden, Başçarşı’ya ruhunu veren arnavut kaldırımlarlı sokaklarında kaybolmadan dönmeyin.

Saraybosna’daki Başçarşı Sebil’inin bir kopyası Bursa şehrimizde yer alıyor. Bursa Osmangazi Belediye Başkanı Recep Altepe, 2007’de Sarajevo Starigrad Belediyesi ile kardeşlik anlaşması imzalayıp, 2008’de Saraybosna’daki Sebil’in mimarisine sadık kalınarak ‘Sarayova Kardeşlik Çeşmesi’ olarak Bursa’da inşa edildi.

Başçarşı’da Gazi Hüsrev Bey Vakfı tarafından 17. yüzyılda yaptırılan Saat Kulesi, Mimar Sinan’ın eseri Gazi Hüsrev Bey Cami, Osmanlı döneminde 50 bin kitaplı bir kütüphaneye sahip Gazi Hüsrev Bey Medresesi, nefis mekanlarıyla Moriça Han, 1551’de Rüstem Paşa tarafından Bursa ipeği satışı için yapılmış kapalı pazar Brusa Bezistan’ı görülmesi gereken yerlerden.