Son Osmanlı Sarayı: Yıldız Sarayı

Yıldız Sarayı, Osmanlı döneminde İstanbul‘da inşa edilen en göz alıcı yapılardan biri. Beşiktaş ve Ortaköy arasında, Boğaziçi’ne hakim bir konumda bulunan saray, III. Selim’in annesi Mihrişah Sultan için yaptırılmış. Yıldız Sarayı, Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit (1876-1909) döneminde Osmanlı Devletinin yönetim merkezine dönüşmesi nedeniyle tarihi bir öneme sahip.

Bizans döneminden beri kullanılan bir koruluk içerisinde yer alan saray, Osmanlı mimarisini yansıtan tasarımı ve ihtişamlı dekorasyonuyla orta çağ şatolarını andırıyor. Marmara Denizi sahilinden başlayarak kuzeybatıya doğru yükselip sırt çizgisine kadar tüm yamacı kaplayan bir koruluk içine yerleşen saray, köşkler, yönetim yapıları ve park ile İstanbul’un nefes aldığı yerlerden.

Yıldız Sarayı, İstanbul

Yıldız Sarayı, İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde, Beşiktaş ile Ortaköy arasında, Boğaziçi’ne hakim bir noktada yemyeşil bir korunun içerisine yerleşmiş. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren padişahların avlandığı bir noktada kurulan Yıldız Sarayı’nın arazisi, Civan Kapucıbaşı Bahçesi ya da Kazancıoğlu Bahçesi gibi isimlerle anılıyordu.

Beşiktaş Barbaros Bulvarı üzerinde yer alan saray, ilk olarak III. Selim’in annesi Mihrişah Sultan için bir ‘Yıldız’ isimli bir köşk olarak inşa edilmiş. Alandaki yapılar 18-19. yüzyıl padişahlarının ekledikleri köşk ve kasırlar sayesinde giderek genişlemiş.

Eklenen bu binalarla 500 bin metrekarelik bir alanı kaplayan yapı, Yıldız Sarayı olarak adlandırıldı. İçinde köşkler, yönetim ve koruma yapıları, saraylar, park ve bahçeler bulunan Yıldız Sarayı, 19. yüzyıl mimarlığının en güzel örneklerinden biri sayılıyor.

Dolmabahçe Sarayı gibi tek bir yapı halinde değil, Marmara Denizi sahilinden başlayarak kuzeybatıya doğru yükselen ve içinde çok sayıda ek yapıyı da barındırıyor. Yıldız Sarayı, Sultan II. Abdülhamid (1876-1909) döneminde yapılan binalarla, imparatorluğun Eski Saray, Topkapı Sarayı ve Dolmabahçe Sarayı’ndan sonra dördüncü yönetim merkezi haline dönüştü.

Sultan II. Abdülhamit, 1909 yılında 31 Mart Vakası’ndan sonra tahttan indirilerek Selanik’e sürgüne gönderildi. 1912’de İstanbul’a döndükten sonra Yıldız Sarayı’na hiç gelmeyen padişah geri kalan yıllarını Beylerbeyi Sarayı’nda geçirdi.

Yıldız Sarayının Bölümleri

Aynı bahçe içinde farklı tarihlerde yapılmış birbirine bitişik yapılardan oluşan Yıldız Sarayı; Büyük Mabeyn, Şale Köşkü, Malta Köşkü, Çadır Köşkü, Yıldız Sarayı Tiyatrosu ve Opera Evi, Yıldız Saray Müzesi ve İmparatorluk Porselen Üretimevi gibi yapılarla aynı alanda bulunuyor.

Büyük Mabeyn Köşkü

Büyük Mabeyn Köşkü, Sultan Abdülaziz tarafından Sarkis Agop Balyan’a yaptırılan, devletin merkezi yönetim binası olarak biliniyor. Osmanlı’da ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında önemli davetler ve ziyafetler için kullanılan köşk günümüzde ziyarete kapalı halde bulunuyor.

Şale Köşkü

Şale Köşkü, son derece zarif bir görünüme sahip, Osmanlı mimarisinin en beğenilen örneklerinden. Adını Fransızca dağ evi anlamına gelen chalet kelimesinden alan köşkün inşaatı 3 farklı dönemde gerçekleştirildi.

Köşkün ilk bölümü 1870’lerde resmi misafirlerin kalması için yapıldı. 1889 yılında Sarkis Balyan’a yaptırılan ek bina ile köşke oda ve salonlar eklendi.

Süslemeleri ve dekorasyonuyla göz alan Şale Köşkü’nün Merasim Salonu İtalyan Mimar D’Aranco tarafından tasarlandı. Hereke halısıyla kaplı, altın varaklar ve oyma sanatıyla süslenmiş Merasim Salonu köşkün en etkileyici kısmı.

Dekorasyonunda doğu etkilerinin fazla hissedildiği Sedefli Salonu’yla da dikkat çeken Şale Köşkü günümüzde bir müze-saray olarak ziyaret edilebiliyor.

Küçük Mabeyn Köşkü

Küçük Mabeyn Köşkü, 1901’de Sultan II. Abdülhamid tarafından dinlenme amaçlı bir mekan olarak inşa ettirildi. Köşk, Mustafa Kemal Atatürk’ün 15 Mayıs 1919 tarihinde 3. Ordu Müfettişi sıfatıyla Samsun’a gitmeden önce Sultan Vahdettin ile son görüşmesini yaptığı yer olarak biliniyor.

Yıldız Sarayı Tiyatrosu ve Opera Evi

Yıldız Sarayı Tiyatrosu ve Opera Evi, Sultan II. Abdülhamid tarafından 1889 yılında Alman İmparatoru Kayzer II. Wilhelm’in ziyareti için yaptırılan, günümüze ulaşan tek saray tiyatrosu olma özelliğini taşıyor. Zamanında yerli ve yabancı pek çok gösteriye ev sahipliği yapan tiyatro günümüzde ziyarete kapalı halde bulunuyor.

Yıldız Sarayı Müzesi

Yıldız Sarayı Müzesi, Yıldız Sarayı’nın girişinin tam karşısında yer alıyor. Sarayın içinde bulunan marongazhanede yapılan eserler ve Art Nouveau tarzında yapılmış mobilyalar sergileniyor. II. Abdülhamit’in marangozhanede mobilya tasarımıyla ilgilendiği ve göz alıcı birçok mobilya tasarımına imza attığı biliniyor. Padişahın imzasını taşıyan mobilyalar da müze koleksiyonu arasında.

Şehir Müzesi

Şehir Müzesi, Yıldız Sarayı Müzesi’nin Güzel Sanatlar binasında 1988 yılından bu yana hizmet veriyor. 1939 yılında kurulan müze bir dönem Belediye Müzesi ismiyle de anılmış. Müzede Osmanlı döneminde İstanbul’un sosyal hayatını yansıtan tablolar, yazı-resimler, hat levhaları, kumaşlar, porselenler, cam eserler, mühürler, sahanlar ve takılar sergileniyor.

Müzede tabloları sergilenen ressamlar arasında Civanyan, Şevket Dağ, Henri Malla, Prieur Bardin, Mesrur İzzet, şerif Ferid, Halil Paşa, Sami Boyar, Ziya Keseroğlu, H.Vecih Bereketoğlu, İbrahim Çallı, Hikmet Onat, Feyhaman Duran, Kemal Zeren, Zeki Kocamemi, Ferruh Başağa, Elif Naci, Hamit Görele, Hakkı Anlı, Şefik Bursalı, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Mustafa Nuri ve Haşmet Akal bulunuyor.

Müzede sergilenen diğer önemli eserler arasında II. Mehmed, II. Osman, I. Mahmud tuğralı fermanlar, Tophane lüleleri, tarikat eşyaları, İstanbul’un değişik esnaf gruplarına taş aletler, alemler, şerbet tasları ve güğümleri, 18-19. yüzyıl porselenleri ve eser-i İstanbul damgalı porselenler de bulunuyor. Şehir Müzesi, 09.00-16.30 saatleri arasında ücretsiz ziyaret edilebiliyor.

Yıldız Porselen Üretim Evi

Yıldız Porselen Üretim Evi, 1895’te sarayın seramik gereksinimini karşılamak ve Osmanlı çini sanatının geleceğe taşınması amacıyla açılmış. İtalyan Mimar D’Aranco tarafından tasarlanan ve Orta Çağ kalelerine benzetilen yapı, Abdülhamit tahttan indirildikten sonra dönem dönem faaliyete geçse de imparatorluğun son döneminde faaliyetlerine son verilmiş. Üretim evi günümüzde bir müze-fabrika olarak hizmet veriyor.

Yıldız Sarayı giriş ücreti ve ziyaret bilgileri

🗺 Adres: Barbaros Bulvarı, Beşiktaş, İstanbul
📲 millisaraylar.gov.tr/yildiz ☎️ 0 (212) 258 30 80
⏰ Yıldız Sarayı ziyaret saatleri: Yıldız Sarayı, 09.00-16.30 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor. Saray, pazartesi günü hariç haftanın 6 günü ziyarete açık. Yıldız Porselen Üretim Evi ise hafta sonu hariç her gün 09.00-18.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.
🔐 Yıldız Sarayı giriş ücreti: Yıldız Sarayı giriş ücreti 20TL, öğrenci 10TL. Müze Kart geçerli.

Yıldız Sarayına nasıl gidilir

Yıldız Sarayı‘na Barbaros Bulvarı’ndan geçen 25T, 28O, 30A, 43R, 103, 110, 112 numaralı belediye otobüsleriyle kolaylıkla ulaşabiliyor. Bunun yanı sıra vapurla Beşiktaş’a gelip Barbaros Bulvarı’na yürüyebilirsiniz. Ayrıca metrobüsle Zincirlikuyu durağında inip Beşiktaş yönüne giden otobüslerin Barbaros Bulvarı durağında inebilirsiniz.

Yıldız Sarayı’na en yakın havalimanı ise 44 km uzaklıktaki İstanbul Havalimanı. İstanbul Havalimanından İETT’nin H2 Havalimanı-Mecidiyeköy ya da Havaist’in HVİST-5 numaralı otobüsüyle Beşiktaş’a geldikten sonra Yıldız Sarayına ulaşabilirsiniz.

Yıldız Sarayı, Osmanlı İmparatorluğuna başkentlik yapan, iki kıtayı buluşturan İstanbul’un en ihtişamlı yapılarından. İmparatorluğun çalkantılarla geçen son yıllarına tanık olan saray, muhteşem mimarisi, gösterişli dekorasyonu ve yemyeşil dokuya sahip bahçesiyle İstanbul’da görülmesi gereken yerlerin başında geliyor.