Kuzey Işıkları: Tromso Gezi Rehberi

Arktik Kutup Dairesi’nin 350 km kuzeyinde yer alan Tromso, pırıl pırıl bir gökyüzü ile özellikle eylülden marta kadar gökyüzündeki ışık danslarıyla belki de dünyada Kuzey Işıkları’nın görülme ihtimalinin en yüksek olduğu bölge. Kuzey kutbuna oldukça yakın olan şehirde, kışın hava sıcaklığı eksi 24 dereceye kadar düşebiliyor.

Macera sevenlerin şehri Tromso, yazın ‘Gece yarısı Güneşi’ kışın ise, ‘Polar geceler’ ile, özellikle Kuzey Işıkları avcılarının vaz geçilmez adresi. Botanik bahçesi, çeşitli müze ve kiliseleri, sanat galeri ve fiyord evleri ile şehir gezginlerine hitap ettiği gibi, dağcılık, kayak, kano, buzda balıkçılık, kar safarisi, balina safarisi, köpek ve geyik kızakları ile de doğa severlerin tercihi.

Kutup Işıkları nedir

Güneşteki patlamalar sırasında, kopan parçacıklar dünyanın çekim etkisiyle atmosfere girip, oksijen ve nitrojen atomlarıyla çarpıştığından ortaya rengarenk büyüleyici bir ışık seli çıkıyor. Karşılaştığı atoma ve yüksekliğe göre de renk alıyor: Yeşil, kırmızı, mavi, mor gibi.

Aurora Borealis olarak bilinen kutup ışıkları, kutup bölgelerinde yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan doğal ışımalar olarak açıklanıyor. Gökyüzünde görülen bu ışıklardan Kuzey yarım kürede oluşanlar Aurora Borealis, güney yarım küredekiler ise Aurora Australis olarak adlandırılıyor. Yunanca’da kuzey rüzgârı Boreas olarak adlandırılırken, Aurora kelimesi, Roma şafak tanrıçası anlamına geliyor.

Güney kutbunun kuzey kutbuna göre dar olması, güney ışıklarının bir ölçü daha güç izlenmesine neden oluyor. Kuzey ışıklarını izlemeye gitmek daha popüler olsa da aslında güney ışıkları da kuzey ışıkları ile aynı görsel şöleni sunuyor. Güneş’ten gelen solar rüzgârlardaki elektron yüklü parçacıkların atmosferle etkileşmesi sonucunda ise renkli ışıklar oluşuyor.

Kuzey Işıkları nerede izlenir

Kutup dairesinin üzerinde dizilmiş olan şanslı bölgelerde bu müthiş gökyüzü olayına şahit olabiliyorlar. Norveç’in kuzey kısımları da bu bölgelerden biri. Özellikle Tromso, bulunduğu lokasyon itibariyle ışıklarının en iyi gözlemlendiği noktalardan ve bu yüzden her yıl ekimden mart ayına kadar sırf bu yüzden binlerce turisti kendine çekiyor.

Bunun dışında Svalbard (Norveç), Kakslauttanen (Finlandiya), Reykjavik (İzlanda), Jukkasjärvi (İsveç), Caithness Sahili (İskoçya) Kuzey Işıklarının en güzel görüleceği bölgeler arasında yer alıyor. Ayrıca Kanada, Kuzey Işıkları’nın görülebildiği bir çok bölgeye sahip. Yukon, Saskatchewan, Kuzeybatı Eyaletleri, Newfoundland, Nova Scotia ve British Columbia gibi bölgelerde Kuzey Kutup Işıkları izlenebilir.

Kuzey Işıkları nasıl fotoğraflanır

Böylesine görsel bir şölen elbette belgelenmelidir. İzlemek bile ayrı bir keyif iken, bir de fotoğrafını çekerseniz gerçekten inanılmaz bir deneyimi sonsuzlaştırmış olursunuz. Tüm gece fotoğrafları gibi, uzun pozlama yapılacağı için ekipmanın olmazsa olmazı sağlam bir tripod olacaktır.

Mümkün olabilen en geniş açı ve en açık diyaframa sahip lens ise ikinci şart. Kuzey ışığı fotoğrafı çekmek için:

• Sağlam bir tripod
• İyi bir DSLR ya da aynasız fotoğraf makinesi
• Geniş açı lens ( Mümkünse 10-20 ya da 14 mm)
• 2,8 diyafram (4 de olabilir ama daha uzun pozlamak ya da ISO’yu daha arttırmak gerekebilir)
• 800-1250 ISO
• 8-20 saniye arası pozlama gerekir.

Tripod, makine ve lens sağlandıktan sonra, fotoğrafın kaç saniye pozlanacağı ortama bağlıdır. Ay ışığı ya da çevreden gelen ışıklar fazla ise 8 saniye ve 500 ISO yeterli olur. Ama ışıklar azaldıkça ISO artmalıdır.

Pozla süresini uzatmak, ışığın hareketinin netsizliğini sağlayacağı için, kısa pozlama ve yüksek ISO daha net çizgiler yakalanmasını sağlar. Yine de her şeyden önemlisi ortam olacaktır. Pozlama süresi ve ISO için en doğru karar, o anda yapacağınız denemeler sonunda ortaya çıkar.

Güneşten gelen ve kutuplardaki manyetik alanlara sürüklenen elektrik yüklü parçacıkların yol açtığı Aurora Borealis olağanüstü bir görsel şölen sunuyor. Gökyüzündeki bu tuhaf ve renkli ışımalar halinde görülen ‘Kuzey Işıkları’ dünyanın kutup bölgelerine pek çok turist çekiyor.

Tromso Gezi Rehberi

Eylül-Mart ayları arasında Tromso, Kuzey Işıklarının en iyi izlendiği yerlerden biri. Kuzey Işıklarını takip için çeşitli programları akıllı telefonlara indirerek görülme olasılığı, ya da en iyi görüldüğü yerler takip edilebilir. Bununla beraber 995 NOK karşılığı, ışık avına çıkaran tur firmaları da var.

Ancak Tromso, Kuzey Işıkları ile sınırlı değil. Aynı zamanda üniversite şehri olduğundan, oldukça renkli bir sosyal yaşam ve gece hayatı var. Merkezde bir çok kafe ve restoran bulmak mümkün. Fakat kış aylarında havanın eksi 24’lere kadar soğumasından dolayı hayatın erken bittiğini de söylemek gerekir. Ekim- Mart arası akşamüstü dört civarlarında güneş batar, bu saatlerden sonra dışarda nadir insan görülür.

Tromso’da yapılabilecek farklı etkinlikler var. Bunlardan biri ‘ Balina Safari. Ekim sonundan Ocak ayına kadar, gemilerle çıkıp, katil balinalar da dahil olmak üzere pek çok çeşidi izlemek mümkün. 1200 NOK karşılığında otele gidiş- dönüş de dahil 4-5 saatlik bir gezi yapılabilir.

Etrafı dağlar ve fiyortlarla çevrili Tromso’da, aynı zamanda Sami Kültürü de sizi karşılar. Samiler, Norveç’in yerel ve bilge halkı. Norveç adı ‘Kuzey yol’ anlamına gelen ‘Nordweg’ten geliyor. Kuzeyden gelen Samilerle, Finliler Norveç’in ilk halkı. Tromso ise halen Samilerin en çok yaşadığı yerlerden biri.

Huskylerle ya da geyiklerle kızak yapmak, buradaki bir diğer popüler etkinlik. Özellikle geyiklerle yapılan gezide Sami kültürünü, turistik de olsa bir nebze tanımak mümkün olur. 1000-1800 NOK arası çeşitli fiyatlar karşılığında, bir saati aşkın gezi yapılır. Geziye giderken, sıcak tutacak içlikler giymeyi unutmamak gerek.

Snowmobile safari, geleneksel gezinin kar motorları ile yapılan hali. 1695 NOK karşılığı, otelden kalkış ve dönüş dahil neredeyse 7 saat süren bir geziyi içerir. Akşam yapılan gezilerde ışıkları da mümkün olabilir.

Tromso’da yakın adalar ve fiyordlar gezilmeli. Eskiden soğuktan korunmak için evlere balina yağı sürerlermiş ve bir süre sonra ahşabın rengi değişip değişik renkli evler oluşurmuş. Sonradan bu geleneği devam ettirerek evleri, renkli boyamışlar.

Fiyordların muhteşem manzaraları ile renkli evler birleştiğinde ortaya son derece fotografik görüntüler çıkar. Senja, Ersfjord ve Kaldfjord, girintili çıkıntılı doğası, renkli evleri, çatlak buzları ile özellikle fotoğrafçıların tercih ettiği yerlerden.

Tromso Gezilecek Yerler

1. Arktik Kilise

Arktik Kilise (The Arctic Cathedral), şehrin en fotografik yapılarından biri. Minimalist tasarımı ile modern görünümlü olan katedral Sydney Opera Binasından esinlenilerek 1965 yılında yapılmış ve Kuzey Avrupa ülkeleri içinde en büyük vitray camlı kilise unvanını almış. Bahçesinden Tromso köprüsünü izlemek ise başlı başına bir keyif.

2. Tromso Müzesi

Bu müzede, tarihin ilk çağlarından başlayarak tüm canlılarla ilgili evrim hikayesi izlenebilir. Vahşi yaşam, Sami ve Viking kültürü müzede ayrıca sergilenen konular arasında. Ayrıca yaklaşık yarım saatlik bir video gösterisi ile Kuzey Işıkları ile ilgili tüm bilgiler aktarılır.

3. Polar Müze

1830’larda eski depo olan müze, Norveçlilerin eskiden bugüne giyim tarzı, avlanma şekli ve gemiciliği hakkında bilgiler sunar. Tromso limanında olan müzenin önünden çok güzel bir Tromso manzarası izlendiği gibi, aynı zamanda Kuzey Işıklarını izlemek için de uygun bir yer.

4. Teleferik

Teleferik (The Cable Car), 421 metre yükseklikteki Storsteinen Dağı’nın tepesine çıkıyor. Teleferiğin olduğu yerden Tromso tepeden izlenebilir. Kuzey Işıkları olduğunda ya da yazın Gece Yarısı Güneşi varken fantastik bir manzara sizi karşılar.

5. Polaria

‘Arktik tema nedir’ öğrenmek ister misiniz? O halde Polaria bunun için doğru adres olacaktır. Özellikle ‘Kuzey Işıkları Ülkesinde’ (In the Land of Northern Lights) ve ‘Spitsbergen-Arktik Çılgınlık’ (Spitsbergen-Arctic Wilderness’ filmleri ile bizleri bu konuda bilgilendirir. Aynı zamanda dev akvaryumu ile , özellikle çocuklu ailelerin tercihi. Binanın mimarisi için bile görmeye değer.

6. Tromso Lutheran Katedrali

1861’de tamamı ahşaptan yapılmış olan Protestan kilisesinin içindeki ağaca çeşitli dilekler için ip bağlamak bir gelenek halini almış. Farklı dilekler için farklı renklerde hazırlanan ipler ile ortaya oldukça renkli bir görüntü çıkmış.

7. Storgata

Burası, Tromso’nun en eski ve en işlek caddesi. 1969’daki büyük yangında bir çok bina yok olduysa da, halen gerek Norveç’e has, gerekse markaların yer aldığı çeşitli mağazaları bu caddede bulmak mümkün. Aynı zamanda cadde, ışıklar ve genel geziler için tur düzenleyen firmaları da içerir.

Tromso’da ne yenir

Norveç, tüm Avrupa’da yaşam standardının en yüksek olduğu ülke. Dolayısıyla da dünyanın neredeyse en pahalı ülkesi. Balıkçılık bu ülkede son derece gelişmiş. Tromso’da da tüm ülke gibi çok sayıda balıkçı kasabaları var ve balık ve deniz ürünleri başlıca yenilmesi gerekenler. Meşhur Norveç somonu tüm restoran ve marketlerde, fümesi, baharatlısı ya da tazesi şeklinde bulunur. Ancak fiyatlar oldukça pahalı. Küçük bir porsiyon için yaklaşık 300 NOK (100 tl) civarı ödeyeceğinizi aklınızda bulundurun.

Geyik eti de, somon kadar tercih edilen bir yiyecek. Eğer ev kiralarsanız, önerim marketten alıp pişirmeniz olacaktır. Ancak market fiyatlarının da alıştığımızın çok üstünde olduğunu hatırlatmalıyım. 2 adet paprika biber yaklaşık 30tl, 100 gr peynir 45tl gibi.

Tromso’da nispeten ucuz yemek yiyebileceğiniz noktalar, oldukça sık göreceğiniz Uzakdoğu restoranları olacaktır.

Tromso’da nerede kalınır

Tromso merkez olduğu için, araba kiralayarak buradan günlük gezilerle diğer bölgelere gitmek en doğrusu olur. Özellikle gece ışık avına çıkılacağından, ya bir tur almalı ya da araba kiralayıp ışık izleme noktalarına gidilmelidir. Bu yüzden merkezdeki oteller yada B&B (bed&breakfast) tipinde konaklamalar uygundur.

Ancak Norveç’e özgü ve ‘cabin’ adı verilen renkli evleri kiralamak da bir seçenek. Hatta bazı evler deniz kenarında olduğundan, balık avlamak için teknesi da fiyata dahil olur. Norveç’in pahalılığı göz önüne alındığında tercih edilebilir.

Tromso’ya nasıl gidilir

Oslo’dan yaklaşık bir saat kırk dakikalık bir uçuşla Tromso’ya varılır. Havaalanı ile merkez arası da araba ile yaklaşık onbeş dakika sürüyor.

Fatoş Pur
https://morvaliz.com/