Budin Kalesinin Gözde Yapısı: Matthias Kilisesi, Budapeşte

Macaristan‘ın başkenti Budapeşte‘de Budin Kalesi içerisinde yer alan tarihi bir kilise olan Aziz Matthias Kilisesi (Matyas-templon), şehrin en önemli sembollerinden. 1015 yılında Macar Kralı Aziz Stephen tarafından yaptırılan kilise tarih boyunca savaş ve yangınlar nedeniyle yıkılıp birkaç kez yeniden inşa edilmiş.

Budapeşte’de Tuna Nehrine hakim bir tepede, Budin Kalesinin merkezindeki Trinity Meydanında, kale bölgesinin tam kalbinde yer alıyor. Aziz Matthias Kilisesi, tarihi ve dini anlamıyla şehrin en önemli yapılarından biri. Tarih boyunca Macar krallarının önemli bir bölümünün taç giyme törenlerinin gerçekleştirildiği kilise çok sayıda lahit ve değerli objeye de ev sahipliği yapan zengin bir müze görünümünde.

Aziz Matthias Kilisesi, Budapeşte

1015 yılında dönemin Macar Kralı Aziz Stephen tarafından inşa ettirilen kilise, 1241’de Budapeşte’yi istila eden Moğollar tarafından yerle bir edilerek tarih sahnesinden kaldırılmış. 13. yüzyılın son döneminde Macaristan’da krallık tahtına oturan ve ülkenin en başarılı kralı olarak da bilinen Kral Matthias tarafından yeniden yaptırılan kilise, 19. yüzyıla kadar Meryem Kilisesi olarak anılmış.

Dönem dönem çıkan yangınlar ve Habsburg Hanedanlığı’na karşı ayaklanan Macar Halkı tarafından zarar verilen kilise 19. yüzyılda yeniden inşa ettirildiğinde Kral Matthias’ın ismini almış. Macar tarihinde çok özel bir yere sahip olan kiliseyi önemli kılan en büyük özellik Macar krallarının taç giyme törenlerinin bu kilisede yapılması.

Kral I Matthias, II Murad ve fatih dönemlerinde Osmanlının başına oldukça dert açmış Macar generali Janos Hunyadi’nin oğlu. Kral V. Laszlo daha 17 yaşındayken ölüne yerine kral hanedanlığından olmamasına rağmen Matthias seçilmiş. Sevilen bir kral olan Matthias 1458’de 1490’a kadar hüküm sürmüş.

Osmanlı’nın Avrupa topraklarına ilerlediği 1526 Mohaç Meydan Savaşı’nın ardından Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına katılan Budapeşte’de Osmanlı İmparatorluğu’nun yetkilileri kiliseyi 1541’de camiye çevirmiş. Kilise içerisindeki figürler ve fresklerin üzeri kapatılarak yapılan çalışmalarla camiye dönüşen yapıda ilk cuma namazının Kanuni Sultan Süleyman tarafından kıldırıldığı biliniyor. O dönemde kilise, Budapeşte’nin ana camisi haline gelmiş.

II. Dünya Savaşı sırasında Macaristan’ı işgal eden Alman kuvvetlerinin askeri garnizon olarak da kullandığı kilise yaşadığı tahribattan 1950-1970 döneminde Macaristan Hükümeti ve varlıklı ailelerin bağışlarıyla başlatılan restorasyon çalışmalarıyla kurtulmuş. Budapeşte’nin en çok ziyaret edilen bölgelerinden birinde yer alan kilise Balıkçı Tabyası’nın üstünde, muhteşem bir Tuna Nehri manzarasına sahip.

Tuna Nehri’nin tam karşısında ise Macaristan Parlamento Binası rahatlıkla görülebiliyor. Kilisenin en önemli yerlerinden biri Neo-Gotik tarzda dekore edilmiş olan ana mihrabı. Güney kulesinin altında yatan Loreto Şapeli, orijinali İtalyan köyü Loreto’da bulunan Barok Madonna heykelinin bir kopyasını bulunduruyor.

Kilisenin içerisinde ise mutlaka görmeniz gereken, en önemli eser Kral Bela’nın lahiti. Onun döneminde inşa edilmiş olan kilisede taç giyme törenlerinde giyilen geleneksel kıyafetlerin replikalarını görebiliyorsunuz. Bu kıyafetlerin orijinalleri Parlamento Binasında sergileniyor.

Kilisede aynı zamanda birçok kutsal emanet ve hazine de bulunuyor. Bunların arasında orijinali Parlamento Binasında bulunan Macar Kraliyet Tacı mutlaka görülmeli.

Aziz Matthias Kilisesi, haftanın 7 günü ziyaret edilebiliyor. Kilise, pazartesiden cumaya kadar 09.00-17.00, cumartesi günleri 09.00-13.00, pazar günleri ise 13.00-17.00 saatleri arasında ziyarete açık.

Aziz Matthias Kilisesi’ni ziyaret etmek isteyen yetişkinler 1.800 Forint, öğrenci kartı sahibi öğrenciler 1.200 Forint, 60 yaş üzerindeki ziyaretçiler 1.200 Forint, aile bileti ise (2 yetişkin+1 çocuk) 4.200 Forint ödeyerek giriş yapabiliyor. Budapest Card Plus sahipleri ise kiliseyi ücretsiz ziyaret edebiliyor.

6 yaşın altındaki çocuklar, inananlar (ibadet etmek isteyenler), Hacılar, kilise kurumları üyeleri ve engelli ziyaretçiler de kiliseyi ücretsiz ziyaret edebiliyor.

Aziz Matthias Kilisesi’ne Budapeşte’nin birçok noktasında ulaşım kolaylıkla sağlanıyor. Szell Kalman Meydanı’ndan (M2 metro istasyonu) 16A numaralı otobüs veya Deak Meydanı’ndan (M1, M2, M3 metro hatları) 16 numaralı otobüs kiliseye ulaşıyor. Füniküler ile ise Clark Adam Meydanı’ndan Castle Hill’e geldikten sonra 10-15 dakikalık yürüyüşle kiliseye ulaşabilirsiniz.

Budapeşte’nin en önemli tarihi ve kutsal yapılarından Aziz Matthias Kilisesi, Budapeşte’de mutlaka ziyaret edilmesi gereken noktalardan. Orta Avrupa’da, Tuna Nehri’nin her iki yakasında kurulu olan kenti keşfetmek için Aziz Matthias Kilisesi, en iyi başlangıç rotalarından biri.