Budapeşte Büyük Market: Central Market Hall

Büyük Market (Central Market Hall), Budapeşte‘nin en popüler alışveriş noktalarından ve şehirdeki kapalı mekanların en büyüğü. Budapeşte Özgürlük Köprüsü’nün (Liberty Bridge) hemen diğer tarafındaki Pest yakasında yer alan kapalı pazar yeri, 19. yüzyılın sonlarında yapılmış. Işıklandırması ve soğutma sistemiyle zamanında dünyanın en modern alışveriş merkezi olarak biliniyordu.

Hem yerel halkın hem de turistlerin sıkça ziyaret ettiği bu pazar yeri, köklü bir tarihi geçmişe sahip. Budapeşte şehir merkezinde, hem yeme içme, hem alışveriş, hem de gezme açısından görülmesi gereken tarihi yerlerden birisi. Özellikle üst katındaki kafe, şehir gezisi sonrasında dinlenme ve bir şeyler içmek için harikulade bir yer.

Nehrin Peşte tarafında, Özgürlük Köprüsü’nden çok uzak olmayan bir yerde, Budapeşte’nin en gözde cazibe merkezlerinden biri yatıyor: Budapeşte Büyük Pazarı. Neo-Gotik tarzdaki bu muhteşem tuğla bina dışarıdan bir bazilikaya benziyor gibi. İçerisine adımınızı attığınızda ise 180’den fazla tezgah ve küçük dükkan sizi ürünlerini denemeye ve kendinizi şımartmaya davet ediyor.

Budapeşte’de Tuna Nehrine yakın bir yerde 19. yüzyılın sonunda inşa edilen pazar yeri, bir zamanlar şehrin merkezi bir buluşma ve ticaret noktasıydı. Bugün bile pek Budapeşteli ve turist, yerel perakendecilerden taze ürünler almak için tezgahları g.

Budapeşte Büyük Market: Central Market Hall

Budapeşte Central Market Hall (Büyük Pazar – Merkez Pazar), şehrin Pest tarafında, Vaci Utca olarak bilinen ünlü alışveriş caddesinin sonunda yer alıyor. Budapeşte Hali de denilen görkemli bina Özgürlük Köprüsü’nün karşısında yer alıyor. Bir şekilde yolunuzu düşürüp tezgahlarını dolaşın veya öğlen yemeğinizi yiyin.

Henüz 20. yüzyıla girilmemişken, Buda, Pest ve Obuda şehrileri tek şehir altında birleştikten sonra, gelişen ve büyüyen Budapeşte’nin yönetiminde söz sahibi olan kişiler, büyük Avrupa kentlerindeki kapalı marketlere benzer bir yapı kurulması gerektiğine karar vermiş. Karar sonucunda da Paris gibi büyük Avrupa şehirlerinde olan kapalı marketlere benzer bir şey yapmaya karar vermişler.

Büyük Market, şehrin Pest tarafında Özgürlük Köprüsünün sonunda kurmaya karar verirler. Mimarın kim olacağına dair bir müsabaka düzenlenlerler. Macar mimar Samu Pecz kazanmış ve yapınına 1894’te başlanmış. Ancak 1896’da açılışından sadece bir kaç gün önce çıkan bir yangın yüzünden çatısının büyük bir kısmını kaybetmiş.

Açılış sonraki yılın Mart ayına kadar ertelenmek zorunda kalmış. Ancak açıldığında ise tartışmasız kıtadaki en güzel ve en modern marketlerden biri olmuş. İnce uzun çelik kolonlar ile desteklenmiş, gün ışığının içeriye daha fazla girmesine olanak sağlanmış. Etkileyici dış cephesi olan Büyük Market, günümüzde yalnız Budapeşte’nin değil Macaristan’ın en özgün eserleri arasında.

Tarihi kayıtlara göre ilk başlarda market bir yol ile ikiye bölünmüş ve vagonlar için kolaylık sağlanmıştı. Toptancılar batıda, perakendeciler ise doğuda bulunuyordu. Et, balık, kümes hayvanı, sebze, meyve, peynir ve süt ürünleri standları için ayrılmış farklı bölgeler de bulunuyordu.

Budapeşte Büyük Market, II. Dünya savaşında çok fazla hasar almış ve hatta çok tehlikeli olduğu gerekçesiyle de kapatılmış. Tekrar yapım ise aceleye geldiğinden orijinaline tam anlamıyla bağlı kalınamadan yapıldığından eski ihtişamını ve gücünü yitirmiş. 1991’de çok fazla tehlikeli olduğu ve çökebileceği gerekçesiyle tekrar kapatılmış.

1990’lı yolların ortasında hükümet bu devasa anıtı tekrar canlandırmaya karar vermiş. Restorasyonlar hem iç hem de dış tasarımı ve hem de günümüzde Zsolnay’ın mirasını devam ettirenler tarafından da çatısını içeriyordu. Sonuç temiz, aydınlık, renkli bir market olmuş. Hem yerlileri hem de ziyaretçilerini fazlasıyla memnun etmeyi başarabilmiş.

Budapeşte Büyük Hali, başkentin en büyük kapalı çarşısı. Hem muhteşem mimarisi hem de leziz lezzetleri ile görülmeye değer. Eğer ziyaret ederseniz karşınıza bir çok eşyanın satıldığı üç katlı bir market çıkacak. İçerisinde taze meyve ve sebzeden, tekstil ve hediyelik eşyalara kadar çok geniş yelpazede ürün bulunan 3 katlı marketin giriş katı klasik bir pazar yeri görünümünde.

Bodrum katında süpermarket, kasap ve balıkçıların olduğu Büyük Market’in üst katında hediyelik eşya, sanat eserlerinin satıldığı dükkanlar ve restoranlar bulunuyor. Alt katta ise bir süpermarket bulunurken 1. katta ise Macar sanatının en güzel örneklerini de bulabileceğiniz dükkanlar ile bar, kafe ve yemek tezgahları mevcut.

Üst katta ise harika Macar sanat eserleri uygun fiyatlarla bulunabiliyor ancak bir çok fastfood zincirini de orada görmeniz mümkün. Budapeşte’nin en iyi kafeleri arasındaki üst kattaki Fakanál Étterem Budapest restoranında bi şeyler atıştırmadan dönmeyin.

Tezgahlar çok çeşitli ürünlerle dolu. Etrafı kafanıza göre gezip görmenizi tavsiye ederim. Peynir, el yapımı makarna, bal, jöle, reçel, zeytinyağı, Macar şarabı ve çikolata göreceksiniz. Liste devam ediyor ve devam ediyor. Metrekare başına en çok farklı ürünü göreceğiniz pazar yeri olabilir belki.

Birçok tezgahtan sarkan kuru biberleri ben çok severdim. Kırmızı biberler baharat halinde satılıyor. Belki biliyorsunuzdur ama paprika yapımında kullanılan biberler (domates ve çikolata gibi) Yeni Dünya’dan bu taraflara geldi. İspanyollar biberi Batı Avrupa’ya, Osmanlılar Orta Avrupa ve Balkanlar’a tanıttı.

CENTRAL MARKET HALL ZİYARET SAATLERİ VE ULAŞIM
Budapeşte Merkez Hali, pazartesi 6.00 – 17.00, salı ve cuma arasında ise 06.00 – 18.00 saatleri arası açık. Cumartesi günleri 6.00 – 15.00 arası açık. Pazar günleri ise maalesef kapalı.

Şehir merkezinden metro ile (M3 Mavi Hat) Kalvin Ter’e gidiş daha hızlı olsa da benim tavsiyem tramvayla tüm şehri görerek gitmeniz. 47 yada 49 numaralı tramvaylar ile Özgürlük Köprüsüne gidebilirsiniz.

Eğer pazar yerlerine meraklıysanız Budapeşte’de gezilecek diğer pazar yerlerini de yazayım: Fény Street Market, Fehérvári Street Market, Downtown market, Hunyadi Square Market ve Lehel Square. Google Map’te işaretleyin, yolunuz yakınlarından geçiyorsa ziyaret edip atıştırmalıkları deneyimleyebilirsiniz.

Macaristan‘ın başkenti Budapeşte’nin en çok ziyaret edilen noktalarından biri olan Büyük Market (Central Market Hall), hiç bitmeyen hareketliliği ile şehrin simgeleri arasında. Pazar yeri, Macar kültürünü tanımak ve şehir yaşamına tanıklık etmek için iyi bir alternatif sunuyor. Budapeşte de alışveriş için de akılda tutulması gereken bir yer.