Kelenderis Antik Kenti, Mersin’in Aydıncık ilçesi sınırlarında bulunan yaklaşık altı bin yıllık bir yerleşim yeri. Kurulduğu dönemlerde denizcilik ve ticaret alanında büyük gelişme gösteren bir liman ve ticaret şehri olan antik kent, coğrafi konumunun da etkisiyle Akdeniz çanağındaki birçok şehir ve devletle ticari ilişkiler kurmuş.
Geçmişte Gilindire ismiyle bilinen Aydıncık’ta, Kilikya’nın en eski yerli tanrılarından Sandon tarafından kurulan kentin ilk halkı ise Hititlerin akrabası sayılan Luviler. Şehirde yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında bulunan Helenistik ve Roma Dönemi sikkelerinin bazılarında Sandon’un tasvirine rastlanıyor.
Kelenderis Antik Kenti, Aydıncık, Mersin
Kelenderis Antik Kenti, Anadolu’nun güneyinde, Mersin‘in Aydıncık ilçesi sınırlarında yer alıyor. Senir Dağları’nın Akdeniz’e uzantı yaparak oluşturduğu Karabıyık Burnu ile Sancak Burnu arasında kalan koyda kurulu olan antik kentin tarihi MÖ 6. yüzyıla uzanıyor.
MÖ 600’lü yıllarda Sisam Adası’ndan gelen İyonlu göçmenlerin ticaret merkezi yaparak Helenleştirdiği şehir, MÖ 460-454 yılları arasında Attika-Delos Deniz Birliği’nin en doğudaki üyesiydi. MÖ 5. ve 4. yüzyıllar arasında en parlak ve aktif dönemini yaşayan kentteki kazı çalışmalarına Konya Selçuk Üniversitesi tarafından 1986 yılında başlanmış.
MÖ 1. yüzyılda korsan baskınları yüzünden çok zor durumlara düşen Kelenderis Antik Kenti, Romalıların Akdeniz ticaret yolunu güvenlik altına almasının ardından ikinci kez en parlak dönemini yaşadı. Orta Çağ’da, önce Bizans daha sonra da Selçuklu egemenliğine giren Kelenderis Antik Kenti, Osmanlılar döneminden 20. yüzyılın başlarına kadar Anadolu ile Kıbrıs arasındaki deniz ulaşımında önemli bir liman olma özelliğini sürdürdü.
Sırasıyla Hititler, Asurlular, Sisamlılar, Selefkoslar, Mısırlılar, Romalılar, Bizanslılar, Emeviler, Ermeniler, Karamanoğulları ve Osmanlı egemenliğine giren Kelenderis’te farklı uygarlıkların izlerini görmek mümkün. Mersin’in Akdeniz kıyı şeridinde yer alan diğer antik kentlerinin aksine çok sayıda kalıntının günümüze ulaşamadığı Kelenderis’in en çarpıcı bölümü limanın güneyindeki yarımadayı çevreleyen surlar.
Liman gerisinde, tamamen toprak altında bulunan tarihi tiyatro ve Roma çağlarına ait çok sayıda kaya mezarı da antik kentin önemli yapıları arasında. Kazılar sırasında keşfedilen zengin mezarların hem batı hem de doğu arasında geçiş izleri taşıdığı ve ticaretle zenginleşen kentte, halkın refah seviyesinin de yüksek olduğu belirlenmiş.
Antik kentteki mezarların büyük bölümü ise yasa dışı defineciler tarafından talan edilmiş. Kentte az sayıdaki soyulmamış mezarlarda armağan olarak bırakılan vazo, seramik parçaları, takı, kişisel eşya ve farklı objeler bulunmuş. Antik kentte yapılan kazılarda çıkarılan eserlerin bir bölümü Silifke ve Anamur müzelerinde sergileniyor.
Aydıncık ilçesinin de isminin kaynağı olan Kelenderis ismi zaman içerisinde değişerek Kalendria, Kelendri, Gelendir, Gilindir derken Gilindire’ye dönüşmüş. 1920’lere kadar önemli sayıda Rum nüfusun yaşadığı bölgede, bu nüfus zamanla Yunanistan’a göç etti. Mersin’in Aydıncık ilçesi, Cumhuriyetin ilk yıllarında Gilindere olarak anılıyordu.
Kalenderis Antik Kenti giriş ücreti ve ziyaret bilgileri
🗺 Adres: Aydıncık Limanı yanı Aydıncık, Mersin
🕘 Kelenderis Antik Kenti Ziyaret saatleri: Kelenderis Antik Kenti herhangi bir zaman sınırlaması olmadan, her gün ziyaret edilebiliyor.
💶 Kalenderis Antik Kenti giriş ücreti: Kelenderis Antik Kenti giriş ücreti alınmıyor.
Kelenderis Antik Kenti’ne nasıl gidilir
Kelenderis Antik Kenti, Mersin’in 167 km batısında yer alıyor. antik kent, Aydıncık Limanının bitişiğinde, Antalya-Mersin Karayolu’nun yanı başında konumlanıyor. Kelenderis, Mersin’e 167 km, Antalya’ya 305 km, İstanbul’a 891 km, Ankara’ya 522 km, İzmir’e ise 764 km uzaklıkta. Kelenderis’e en yakın ve işlek havalimanı 242 km uzaklıktaki Adana’da.
Mersin Otogarı’ndan Aydıncık minibüslerini kullanarak Kelenderis’e ulaşabilirsiniz. Alanya-Gazipaşa Havalimanı, Kelenderis’e 133 km mesafede yer almasına rağmen Adana’daki uçuş sıklığı olmaması nedeniyle çok tercih edilmiyor ancak alternatif olarak aklınızda bulunsun.
Kelenderis Antik Kenti‘ne gelmişken Aydıncık sınırlarında yer alan, Türkiye‘nin en güzel mağaralarından biri olan Aynalıgöl Mağarası‘nı da mutlaka ziyaret edin. Mersin gezilecek yerler arasında yer alan, Anadolu ve bölge tarihine ışık tutan Kelenderis Antik Kenti, farklı medeniyetlerin izlerine tanık olmak ve eşsiz Akdeniz manzarasını izlemek için görülmeli.
Anadolu’da bir kentte barış varsa orada Aleviler vardır. Tanrı Sandon Anadolu Tanrılarından d.KAL (Kırların Koruyucu Tanrısı), d.AN (Hava Tanrısı, d.Taru’nun (Fırtına Tanrısı) ardılı olup Anadolu Halk dilinde Kalender adıyla yer etmiş. Bu isim Hacı Bektaş-ı Veli Dergahının son Alevi Postnişini olan Kalender Çelebi’yle yaşamaya devam etmiş. Anadolu’da yüzlerce yerleşme adlarında olduğu gibi, Tanrı Taru ve Hititçe tanrı demek olan SİU’dan oluşan TOROS Dağı ve benzeri Hititçe TARSA’dan değişen TARSUS şehir adları anımsanabilir.
Kelenderis’ten günümüze adı birkaç kez değişen Aydıncık’ta, cumhuriyet öncesi Osmanlı zamanında, kilise ve caminin yanyana olduğu görülüyor. Bu durum, burada dini ve etnik yönden farklı olan halkın barışçıl bir biçimde yaşadığını gösteriyor. Aydıncık bu yönüyle de dikkat çeken bir yerdir.