Adana‘nın Kozan ilçesinin 28 km güneyinde yer alan ve UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nin parçası olan Anavarza Antik Kenti, görkemli giriş kapısı, tiyatrosu, kalesi ve surlarıyla Kilikya bölgesinin en önemli antik yerleşimlerinden biri.
Binlerce yıldır farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan verimli topraklar üzerinde konumlanan ve tarihte ‘Yenilmez Şehir’ olarak da bahsedilen Anavarza’da Helenistik, Roma, Bizans, Sasani ve Osmanlı medeniyetlerinin izleri görülüyor. Roma İmparatorluğu’nun Doğu Akdeniz’deki en önemli ordugahlarından biri olan Anavarza’nın kapladığı alan antik çağların en büyük kenti olarak ifade edilen Efes Antik Kenti’nden daha büyük.
Anavarza Antik Kenti, Adana’daki Kadirli, Ceyhan ve Kozan ilçe sınırlarının kesiştiği yerde, Kozan ilçesinde yer alan etkileyici bir ören yeri ve antik kent. Adana’nın yaklaşık 70 km kuzeydoğusunda konumlanan bu Kilikya şehri tarih süresince Anazarba, Ayn-zarba ve Anazarbus gibi farklı isimlerle de anıldı.
Sunbas Çayının Ceyhan Nehriyle buluştuğu noktanın 8 km kuzeyinde, ada gibi yükselen bir tepe üzerinde, bölgeye hakim hakim konumuyla göz kamaştıran Anavarza Antik Kenti, göz alabildiğine uzanan geniş bir ova, İskenderun Körfezi ve çevredeki diğer tarihi yapıları gören enfes bir manzaraya sahip.
Kozan ilçesinin 28 km güneyinde yer alan Anavarza Antik Kenti’nin çevresi günümüzde mesire yeri olarak kullanılıyor. Antik kent surlarının hemen dışında ise eski ismi Anavarza olan Dilekkaya köyü kurulu. Bölgede yaşanan depremlerin etkisiyle Anavarza’nın batı bölümünü çevreleyen duvarlar ve yapılar yıkıntı haline geldi ama antik kentteki kale ve surlar bugüne dek sağlam bir şekilde ulaşmayı başarmış.
İçerisinde 1500 metre uzunluğunda 20 burçlu sur, dört giriş, sütunlu yol, hamam ve kilise kalıntısı görülebilen Anavarza Antik Kenti’nin surları dışında da tiyatro, stadyum, su yolları, kaya mezarları var. Ayrıca kentin batısındaki nekropolleri yararak açılan antik yol, korunmuş havuzlu mozaikler, Adana civarında eşine rastlanan tek örnek olan üç girişli zafer takı, tamamen taşlarla inşa edilmiş amfi tiyatro ve orta çağ Kalesi de antik kentin görülmeye değer kalıntıları arasında.
Antik kentin içinde bulunduğu Dilekkaya köyündeki bir evin temelinden çıkarılan mozaikler ve bazı kalıntılar ise yine bu evin bahçesinde sergileniyor. Bir açık hava müzesi olarak kullanılan bu evin ve kalıntıların müze bekçiliğini de ev halkı üstleniyor.
Roma İmparatorluğu öncesine ait hiçbir bilgiye rastlanmayan Anavarza Antik Kenti, Çukurova düzlüğünde yer alan 200 metre yüksekliğindeki kaya kütlesine ait olduğu düşünülen, Anabarsum ismiyle birlikte “Caesarea ad Anabarsum (Anabasum yanındaki Caesarea)” olarak anılıyor.
MÖ 19 yılında Roma İmparatoru Augustus tarafından ziyaret edilen kent, 1100’lü yıllarda bir süre Ermeni Krallığı’nın başkenti oldu. Daha sonraki dönemlerde tamamen terk edilen bir yerleşim yeri haline gelen Anavarza’ya ilişkin ilk kesin buluntular MÖ 1. yüzyıldan kalma sikkeler.
Antik kentteki kalıntıların çoğu ise Roma ve Bizans dönemine ait. Roma imparatorluk devrinin ilk 2 yüzyılı boyunca büyük bir varlık göstermeyen ve Kilikya başkenti Tarsus‘un gölgesinde kalan antik kent, MS 260 yılında Sasani Kralı Şapur tarafından fethedildi. 525 yılında yaşanan büyük depremden zarar gören kent, İmparator Justinianus tarafından onarılarak Justiniopolis adını aldı. Kent, 561 yılında ikinci bir deprem yaşayarak büyük hasar gördü.
Roma İmparatoru Nero Dönemi’nde orduda görev alan ve beş ciltlik De Materia Medica adlı eseri 18. yüzyıla kadar modern ülkelerin tıp fakültelerinde temel eserlerden biri olarak okutulan Farmakolog Dioskurides, Anavarza doğumlu dünyaca ünlü bilim insanı.
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne 2014’te alınan ve kalıcı listeye dahil edilmesi hedeflenen antik kent, son yıllarda yapılan tanıtım çalışmalarıyla Adana turizminde ismi sıkça duyulan turistik cazibe merkezlerinden birine dönüştü.
Adres: Dilekkaya Köyü, Kozan, Adana
Ziyaret Saatleri: Anavarza Antik Kenti ziyaret saatleri yaz dönemi (1 Nisan – 1 Ekim) 09.00-19.00, kış dönemi (1 Ekim – 1 Nisan) 08.00-17.00. Antik kent haftanın 7 günü ziyarete açık.
Giriş Ücreti: Anavarza Antik Kenti’ne giriş ücreti alınmıyor.
Anavarza Antik Kenti, Adana’nın Kozan ilçesinde, ilçenin Osmaniye ile sınırını oluşturan Dilekkaya Köyü’nde bulunuyor. Antik kent Kozan’ın 28 km güneyinde konumlanıyor.
Adana’daki Kozan ilçesine bağlı Dilekkaya Köyü sınırlarında bulunan Anavarza Antik Kenti‘ne şehir dışından havayolu ve karayolu ile ulaşım mümkün. Karayolunu tercih edenler, Ceyhan-Kozan karayolunun 28. kilometresinde yer alan Ayşe Hoca Köyü’ne sapıp, 4 kilometre daha doğuya giderek, antik kente ulaşabilir.
Antik kente en yakın havalimanı Adana’da. Adana Şakirpaşa Havalimanı, Anavarza Antik Kenti’ne 80 km uzaklıkta. Özel araçla havalimanından antik kente ulaşım 1 saat 15 dakika sürüyor. Adana’dan toplu ulaşımla antik kente ulaşım için ise Adana Otogarı’ndan kalkan Kozan minibüsleriyle Kozan’a gitmek, Kozan’dan da Dilekkaya Köyü dolmuşlarına binmek gerekiyor.
Bu antik kenti duymamıştım. Mmelekette nereye elini atsan antik kent fışkırıyor. Anadolu çok şanslı bir coğrafya.