Uçak Bileti Fiyatları Nasıl Belirleniyor

Uçak bileti fiyatları seyahat severlerin yakından takip ettiği bir konu. Çok değil, günümüzden 5-10 yıl öncesine kadar uzun mesafeli yolculuk yapmak, maliyetler yüzünden birçoğumuz için oldukça pahalıydı. Son 10 yılda çok şey gibi uçak bileti fiyatı da artan havayolu firmaları sayesinde nerdeyse otobüs biletinden daha ucuz seviyelere indi.

Her geçen yıl fiyatlarda aşırı yükselme tekrar başlamışken uçak bileti fiyatları nasıl belirleniyor konusunda biraz bilgi sahibi olmamızda fayda var. Havayolu şirketlerinin uçak bileti fiyatlarını nasıl belirledikleri konusunda birbiriyle çelişen çok sayıda şey söyleniyor. Bu bilgilerden birçoğunun geçmişte doğru olsa da günümüzde yanlış olabiliyor.

Tüm havayolu şirketlerinin ister yurt içi ister yurt dışı seferi olsun; öncelikli hedefi uçağı mümkün olduğunca dolu uçurmak. Yani koltuk satmak. Aynı uçuş için farklı ücretlendirmeler veya uçaktaki birçok kişinin farklı fiyatlardan bilet alması, havayolu şirketlerinin stratejileriyle alakalı.

Hava yolu taşımacılığı ve fiyatlandırma ilişkisi oldukça karışık bir yapıya sahip olsa da uçak bileti fiyatlarını belirleyen üç önemli kriter var; boş koltuk sayısı, rekabet ve talep. Satın aldığımız uçak biletinin fiyatını temelde bu şey belirliyor.

Uçak Bileti Fiyatları Nasıl Belirleniyor

Genelde büyük hava yolu şirketlerinin envanteri, diğer anlamda boş koltukları, dört büyük rezervasyon sistemi olan Amadeus, Sabre, WorldSpan ve Galileo üzerinden internete ve acentelere tek bir sistem altında dağıtılıyor. Ardından da talebe göre fiyatlandırılıyor. Dolayısı ile eğer belli bir güzergâhın doluluk oranı yüksekse bilet fiyatları da artıyor.

Talep az olduğunda ise belli bir doluluk oranına ulaşıncaya dek fiyatlar düşüyor. Netice itibarı ile bilet fiyatları ve envanter, her an değişebiliyor. Internet siteleri ve seyahat acenteleri bu dört büyük merkezin rezervasyon ağını kullanıyor. Bu rezervasyon sistemleri söz konusu fiyatları gün içinde ve aynı zamanda güncellemedikleri için aynı uçak için farklı fiyatlara rastlanabiliyor.

Bu da neden farklı aramaların farklı sonuçlar verdiğini açıklıyor. En ucuz bilet fiyat araması için farklı algoritmalar kullanan sistemler veya internet siteleri, iki ve üzeri aktarmayı direkt uçuştan daha ucuza getirse de bazıları bu alternatifin yolcular için rahat olmayacağı için tercih edilmeyeceğini düşünerek sistemlerinde göstermemeyi tercih ediyor.

Fiyatın belirlenmesindeki en önemli etkenlerden bir de elbette hava yolu şirketlerinin birbirleriyle olan rekabeti. Örnek vermek gerekirse, bir hava yolu şirketi İstanbul-Antalya arasındaki bilet fiyatını %20 oranında düşürmüşse büyük olasılıkla diğer rakip hava yolları şirketleri de bu orana yakın bir indirime gider. Dolayısıyla da indirimi yapan ilk firmaya yolcularını kaptırmamış olur.

Aynı güzergâhtaki farklı havayolu şirketleri değişik sebeplerle ücret farklılığı uygulayabilir. Eğer bir havayolu şirketi o güzergâh üzerinde yüksek bir pazar payına sahipse fiyat düşürüp yolcu çekmeye ihtiyacı kalmayabilir. Üç faktörün etkilediği bilet fiyatları ve tüm fiyat iniş-çıkışları ışık hızında gerçekleşir.

Örneğin, seyahat acentesi seçilen uçuşun ödemesini gerçekleştirmek için kredi kartı bilgilerinizi ve sisteme girip konfirmasyonunu alır. Ancak bu esnada seçilen ucuz bilet kategorisi kapanmış olabilir. Dolayısıyla konfirmasyon ya da elektronik bilet basılana kadar geçen sürede seçtiğiniz uçak biletinin fiyatı garanti ve kesin değildir. Bir tür kumar olan bu durum bazen de tam tersine işleyebilir.

Yüksek rekabetin görüldüğü havayolu sektörü de pandemi sonrası evrildi. Küçük olsa da rekabetçi olan pek çok firma tasfiye oldu. Kalan havayolu firmaları arasında normal piyasa şartları pek de işlemiyor görünüyor. Uçak bileti fiyatları büyük oranda rekabet ile şekilleniyor. Ortada rekabet edecek firma az ise fiyatlar hep yükselme eğilimi gösteriyor.

Herhangi bir uçuş noktası arasındaki bilet fiyatı, o hatta ait maliyetlerden çok, bu iki nokta arasında sefer yapan rakip havayolu firmalarının olup olmamasına, sayısına ve yolcu talebinin niteliğine göre değişiyor.

Bu yüzden bazen yakın bir mesafeye olan uçuş, çok daha uzaktaki bir şehre göre daha pahalı olabiliyor. Pahalı biletlerin satıldığı şehre uçan havayolu firması arttıkça fiyatlar düşüyor.

Havayolu şirketi seçimi

Uçuş hizmeti veren havayolu şirketinin seçimi, uçak bileti fiyatını belirleyen en önemli etkilerden biri. Türk Havayolları, Singapore Airlines, Qatar Airways gibi firmalar için uçuş kalitesi ve konforu öncelikli olduğundan bu konudaki yatırımları da fazla oluyor. Bu da uçak bileti fiyatlarına yansıyor.

Pegasus, SunExpress gibi firmalar ise koltuk seçiminden, bagaj limitine, yeme içme ve hatta içeceğiniz suya kadar her şey ekstra ücretlendirildiğinden çıplak uçak bileti fiyatları daha düşük oluyor.

Havalimanı seçimi

Çok tercih edilen ana havalimanlarına uçuyorsanız, daha fazla ödeme ihtimaliniz yüksek. Bu havalimanlarının yüksek vergisi hem de gördükleri yüksek talep havayolu firmaların bunu bilet fiyatına yansıtıyor. Kalabalık ve meşhur şehirlerin çoğunda iki veya daha fazla havalimanı olabiliyor.

İstanbul Havalimanından uçuşlar daha pahalı ve İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı arasında oluşan fiyat farklılıkları bu yüzden. Eğer ucuz bilet bulduğum havalimanının şehir merkezine olan toplu taşıması uygun ise onu tercih edip biletimi ucuza getiriyorum.

Uçuş günü ve uçuş saati

Uygun bilet satın almak için uygun gün diye kesin bir şey yok. Bilet fiyatları, herhangi bir günde düşebilir de yükselebilir de. Hafta sonu talepler yüksek, hafta içi talepler düşük. Birçok çalışan tatile cuma günü çıkıp pazar akşamı döndüğünden bu günlerde bilet fiyatları daha yüksek oluyor.

En ucuz bilet ise genellikle daha az insanın bu günlerde seyahat etmesi nedeniyle, hafta içleri salı, çarşamba ve perşembe günleri, iş saatleri dışında ya çok erken ya da çok geç saatlerde bulunuyor.

Bunu haftanın hangi günü olmasından çok, uçağın doluluk durumu belirliyor. Yani burada talep fiyatı yükseltiyor. Hafta ortası günleri salı, çarşamba ve perşembe günleri, saat 22.00 sonrası uçuşlara talep düştüğünden bu uçak biletinin fiyatları daha uygun oluyor. Dediğim gibi burada önemli olan gün değil, o günlerdeki uçuşlara olan talep fiyatı belirliyor.

Tatil dönemleri

Havayolu firmaları bilet fiyatlandırmasını ilgili şirketlerin gelir yönetimi departmanı yapıyor. Herhangi bir uçuş hattına fiyat koymadan geçmişe dönük istatistikler ve toplanan veriler ışığında hangi hattın, hangi dönemde ne kadar doluluğa ulaşabileceği konusunda tahminler yapılıyor.

Örnek vermek gerekirse resmi tatiller ile yaz mevsiminde Avrupa’dan Türkiye’ye yapılan uçuşlar fazla olduğundan, tatiller ve yaz dönemlerinde uçak bileti fiyatları daha yüksek olabiliyor. Birçok kişinin benzer planları yapıyor olması ve bu özel tarihlerin herkesçe bilinmesi, o hattaki uçak biletlerine talebin artacağı anlamına geliyor.

Havayolu firmaları bu dönemlerde artan talepten dolayı fiyatları 2-3 kata kadar yükseltebiliyorlar. Sömestr tatili, dini bayramlar veya Christmas dönemlerinde bilet fiyatlarının yükselmesi buna örnektir. Bu yüzden gideceğiniz tarih esnekse bu yoğun dönemlerin dışına tatil planlayın.

Online uçak bileti siteleri

Havayolu şirketlerinin kendi web siteleri ile diğer online satış kanallarındaki biletlerde fiyat farklılıkları olabiliyor. Eğer online uçak bileti firması üzerinden bilet bakıyorsanız alınan ek hizmet ücretleri bilet fiyatının yükselmesine neden olabiliyor. Nadiren de olsa online uçak bileti firmalarına verilen özel indirimler nedeniyle, havayolu şirketinin kendisinden bile daha ucuza bilet sunabiliyor.

Ucuz bilet karşılaştırması yapan online internet siteleri, gösterilen bilet fiyatlarını kendi aralarında kıyaslayarak size en uygun olanı veya olanları listeliyor. THY, Pegasus, Sunexpress bilet ve diğer bir çok havayolu firması bilet karşılaştırmalarını bu sitelerde ücretsiz görebiliyorsunuz.

Seçtiğiniz uçuş sınıfı

Konforun, daha fazla alanın sunulduğu Business Class uçak bileti fiyatları Economy Class biletlere göre daha pahalı. Birçoğumuzun tercihi Ekonomi Class’ta en uygun fiyatlar bulunabiliyor.

Önce bilet sınıflarından bahsedeyim. Kısıtlı ekonomi sınıfı, ekonomi, yüksek ekonomi, business ve first class olarak farklı bilet sınıfları var. Her birinin iptal ve iade durumları farklı prosedürlere bağlı. Bu sınıflar havayolu firmasına göre değişiyor. Kimisinde de bu sınıflardan sadece birkaçı var.

Uçak biletiniz üzerinde yazan W, X, V, Y, Q gibi kodlar biletinizin hangi sınıftan olduğunu gösteriyor. Ekonomi sınıfı kendi içinde en az 10 tane farklı kategoriye ayrıldığından fiyatlar, hizmet ve iade politikaları da buna bağlı olarak değişiyor. Bu kategoriler bilet fiyatını belirlediği gibi aynı zamanda iptal ve iade koşullarını da belirliyor. 

Uçuşunuzun hangi sınıftan olduğunu, rezervasyon kodunuz (PNR) ya da e-bilet numaranızı ve soyadınızı, bileti aldığınız siteye girdiğinizde ‘uçuşlarım’ bölümünden anlayabilirsiniz.

Türk Hava Yolları
Türk Hava Yollarında bilet sınıfları Economy, Comfort ve Business adında 3 farklı sınıf var. Bu sınıflar da farklı kategorilere ayrılmış. Economy sınıfındaki biletler W, P, T, L, V, G, M, H, S, E, Q, Y, B harfleriyle, Business K, J, C, D, Comfort sınıfı ise A, U, O harfleriyle belirlenmiş.

Pegasus Havayolları
Pegasus’ta ekonomi sınıfı, üç paket olarak ele alınıyor: Süper Eko Paket, Eko Paket ve Avantajlı Paket. İç Hatlar Standart U, T, Z, V, X, S, N, K, H, M, L, B, Y kategorilerinden oluşuyor. Dış Hatlar Promosyon G, P, U, T, Z, V kategorilerinden oluşurken, Dış Hatlar Standart X, S, N, K, M, L, B, Q, Y kategorilerinden oluşuyor.

Ekonomi sınıfında bilet iade ya da iptal hakkı yok. Uçağı kaçırdıysanız bilet üzerinde değişiklik işlemi yapılamıyor. İade talebinizi Pegasus web sitesi, Pegasus mobil uygulamasında üzerinden ‘Bilet İşlemlerim’ menüsünden PNR Kodu ve soyadı bilgisi ile girerek yapabiliyorsunuz. Pegasus 0850 250 67 02 çağrı merkezini de arayabilirsiniz.

Bagaj hakkı

Havalimanında bagajınızı teslim etme sürecinden teslim alma sürecine kadar, hava yolu firması kontuar görevlisi, bagaj etiketi basımı, bagajın konveyörle taşınması, uçağa yüklenmesi ve indirilmesi için havalimanı işletmelerine ücret ödüyor. Ayrıca yüklenen her bagaj uçağın yakıt sarfiyatına ciddi bir maliyet yüklüyor.

Çok sık seyahat eden biri olarak aynı zamanda çok da hafif seyahat eden biriyim. Ağırlığı 8-10 kiloyu geçmeyen kabin bagajı standartlarına uygun sırt çantamla yakın veya uzak birçok ülkeye seyahat ediyorum. Kabin bagajıyla seyahat etmeyi öğrendiğimizde low cost hava yolu firmaları bize daha ucuza uçak bileti verebiliyor.

En sık kullandığım hava yolu firması olan Pegasus, yurtdışı uçuşlarda Süper Eko, Eko, Avantaj ve Business Flex Paket olmak üzere 4 seçenek sunuyor. Bu dört farklı pakete göre size de ikram, bagaj hakkı, koltuk seçimi, iptal/iade için seçimlerinizi yapıyorsunuz. Eko Pakette 8 kg el bagajı yanında yurt içi uçuşlarda 15 kg, yurt dışı uçuşlarda 20 kg bagaj hakkınız var.

Yemek almayı düşünürsem ya bileti alırken uçuş saatine göre karar veriyorum ya da uçakta siparişimi veriyorum. Kabin bagajıyla seyahat eden benim gibiler için 20, 30 veya 40 kilo bagaj hakkının olmasının pek de bir anlamı yok. Bu yüzden çoğunlukla Eko veya Süper Eko Paketi tercih ediyorum.

Yurtiçi uçuşlarda ise Eko, Avantaj ve Business Flex paket olmak üzere 3 seçenek sunuyor. Süper Eko paket sadece yurt dışı uçuşlarda geçerli. Paketleri detaylı incelemek isterseniz buraya link bırakıyorum. Seçim özgürlüğü bizde.

Uçak içi ikramlar

Geleneksel uçak içi ikramlarda bulunan hava yolu firmaları; uçakta yiyecek içecek alalım veya almayalım koltuklarını dolduran herkesten yiyecek parasını biletle birlikte peşin alıyor aslında. Bu ikramları yemiyorsanız, bir anlamdan başkasının yediğini içtiğini ödüyorsunuz demek.

Ben biletimi ucuza alıp, gerektiğinde canım ne istiyorsa menüden bakıp onu söylemeyi tercih ederim. Açlık durumuma, seçeneklere ve fiyatına bakıp karar veririm. Sadece kendi yediğimi içtiğimi ödemeyi isterim. Uçuşum kısaysa yemeğe ihtiyacım bile olmayabilir.

Koltuk seçimi

Koltuk seçimi kimimiz için önemli olabilir. İstediğimiz koltuğa oturmak istiyorsak bunun bir bedelinin olması normal. Şu sıralar bazı full cost hava yolları dahi koltuk seçiminden ücret alıyor. 5 saatin üzerindeki uçuşlar için koltuk satın alınması mantıklı olabilir. Kısa mesafeler için koltuk seçimini çok da önemli görmüyorum.

Minimum kalma süresi

Gidiş ve dönüş uçak bileti arasındaki süre de bilet fiyatını etkiliyor. Gidilecek yerde en az bir hafta sonu geçirilmesi veya 7 günden fazla kalınması durumunda uçak bileti fiyatları daha düşük olabiliyor. Bazı promosyon biletler gidilen yerde en az üç gece konaklama şartı getiriyor.

Bulunduğunuz ülke

Havayolu firmaları biletleri bulundukları ülkenin ekonomik durumuna veya tatil dönemlerine göre fiyatlandırabiliyor. Aynı firmanın aynı hatta bileti bir ülkede farklı Türkiye’de farklı fiyatlardan satışa çıkarabiliyor. Bilet ve koltuk aynı olmasına rağmen rakamlar farklı oluyor.

Uçuşa kalan zaman

Birçok online uçak bileti karşılaştırma sitesinin zaman zaman yayınladığı araştırma verilerine göre uygun fiyata uçak bileti almanın en önemli kuralı bileti uygun zamanda almak. Her ne kadar millet olarak son dakika karar vermeyi seviyor olsak da erken kampanyalardan bileti alarak masraflardan tasarruf etmemiz gayet mümkün.

Uçuştan ne kadar zaman önce bilet almalıyım sorusu, seyahat planı yapanların bana en çok sorduğu sorulardan biri. Seyahat tarihini resmi tatil, bayram, özel gün, festival ya da gidilecek destinasyon için anlamı olan bir etkinliğe denk getirenlerin uçak biletini uçuş tarihinin 2 ay öncesinden takibe almalarını öneriyorum.

Bu izleme sürecinde makul seviyelerde indirim veya düşük fiyat yakalandığında bilet alınabilir. Uçuşa 3 hafta kala fiyatlar genel olarak yükselme eğiliminde oluyor. Havayolu firmaları, iş seyahati nedeniyle uçan ve yüksek fiyatlarla son dakika bilet almaktan çekinmeyen yönetici, iş insanları düşünerek uçuştan hemen önce dahi bilet fiyatlarında indirime gitmemeyi tercih ediyor.

Son dakikada müthiş bir indirim yakalama şansım şimdiye kadar hiç olmadı. Yapılan araştırmalar ve tahminlerde, -aksi bir durum ya da özel gün yoksa- uçuş tarihinden 7 hafta kadar önce alınan biletler, genellikle en uygun fiyatı yakalamak için ideal. Uçuş tarihine 3 hafta kala bilet fiyatlarında artış meydana geliyor.

Uçaktaki koltuklar ne kadar hızlı satılırsa, son kalan koltukların bedeli de o hızla artıyor. Son dakikacı olmayın, erken araştırmaya başlayın ve biletinizi erken alın, kampanyaları takip edin seyahatinizi daha ucuza getirin.

Uçak bileti fiyatlarını etkileyen çok sayıda farklı etken bulunuyor. Seyahat planı yapanların en önemli bütçe kalemlerinden biri olan uçak biletini daha ucuza bulabilmek için önerilere dikkat etmek gerekiyor. Seyahat etmek bir lüks değil, bir ihtiyaç bana göre. Seyahat etmek, şimdiye kadar hayalini kurduğunuz yerleri görmenizi sağlar.

İnsanı daha alçak gönüllü yapar; perspektif kazandırır, dünyanın ne kadar küçük olduğunu gösterir Türkiye’den dünyaya açılan kapıyı kolayca aralamanız için yapabileceğiniz birçok şey var. Benim için önemli olan seyahat planlarınızı kolaylaştırmak ve uygun fiyata bilet bulabilmeniz için seçenekler sunmak.