Budapeşte Aziz Stefan Bazilikası: Szent István Bazilika

Aziz Stephen Bazilikası (Szent István Bazilika), Macaristan‘ın başkenti Budapeşte’nin en büyük kilisesi. İnşası 50 yıldan uzun süren, oldukça görkemli bir kilise. 96 metrelik çan kulesi ile bazilika şehrin birçok noktasından görülebiliyor. Mimar, Jozsef Hild ve Miklos Ybl imzasını taşıyan kilise, Avrupa’nın en ihtişamlı kiliselerinden biri olarak kabul ediliyor.

Yürürlükteki yönetmeliklere göre Budapeşte’de kilisenin yüksekliği olan 96 metreden daha yüksek bina yapılamıyor. 9,5 tonla ülkenin en büyük kilise çanına da ev sahipliği yapan kilise, Neo-Rönesans stilindeki iç dekorasyonuyla göz dolduruyor. 364 basamağı çıkmayı göze alıp terasına ulaşabilenler için de olağanüstü bir panoramik Budapeşte manzarası vadediyor.

İnşaası sırasında kubbesinin çökmesi ve birçok noktasının yeniden yapılması gerektiğinden yapımı 54 yıl sürmüş. 1905 yılında ibadete açılan St. Stephen Bazilikası, adını Macaristan’ın ilk Kralı I. Aziz Stephen’den alıyor.

St. Stephen Bazilikası, Budapeşte

St. Stephen Bazilikası (Szent István-Bazilika), Macaristan’ın ilk kralı Stephen’in (975-1030) onuruna adlandırılmış. Günümüzde Macaristan’ın üçüncü büyük kilise binası olan bazilika, Esztergom-Budapeşte Roma Katolik Başpiskoposunun ortak katedrali olarak ibadete açık.

Günümüzde bazilikanın bulunduğu yer, 18. yüzyılda tiyatro olarak kullanılan bir yerdi. Hetz Tiyatrosu olarak adlandırılan tiyatroda hayvan dövüşleri yapılıyordu. O yıllarda şehrin yeni yerleşim bölgeleri arasında bulunan alana János Zitterbarth isimli bir Macar vatandaşı geçici bir kilise inşa etmiş.

Kilisenin sayısı binlere ulaşan cemaati daha büyük ve kalıcı bir kilise inşaası için 1810’lu yıllarda bağış toplama kampanyası başlatmış. Kilisenin tasarımı üzerinde çalışan ilk mimar Jozsef Hild olmuş. Mimar Hild’in fikirleri kilisenin klasik tarzda şekillenmesini sağlarken, Hild’in 1867 yılında Stephen’in yapımı esnasında ölümü kiliseye yeni bir bakış açısı kazandırmış.

Hild’in ölümünün ardından kilisenin yapımını devralan mimar Miklos Ybl, bazilikaya kendi dokunuşunu da ekleyerek daha çok neo-Rönesans tarzına yönelmiş. 1868 yılında iç tasarımda kullanılan malzemelerin yanlış seçilmesi sonucunda kubbelerden birinin çökmesi ve ikinci mimar olan Miklos Ybl’ın da 1891 yılında hayatını kaybetmesiyle birlikte kilisenin inşaatı iyice yavaşlamaya başlamış.

Bazilikanın iç tasarımı ve inşanın bir an önce bitirilmesi gibi konular üçüncü mimar olan Jozsef Krausz tarafından en nihayetinde kontrol altına alınmış. Kilise en sonunda 1905 yılında 8 Aralıkta kutsanarak ibadete açılmış. Kilise bir bazilika olarak tasarlanmamış olsa da halk burayı binanın büyüklüğü nedeniyle bazilika olarak anmaya başlamış.

İsmi günümüzde ‘basilica minor’ olarak biliniyor. Papa 11. Pius’un 1931 yılındaki ziyaretinde kiliseye bu ismi vermesiyle halk da bu ismi benimsemiş. St. Stephen Bazilikası, 1993’te katedral ünvanına kavuşmuş. Sanatsal açıdan da oldukça zengin olan bazilikanın ana girişinin lobi kısmında Saint Stephen’ın Károly Senyei kabartmasını ve Bertalan Székely ve Mór Than’ın mozaiklerini görebilirsiniz.

Kutsal alanın üstündeki kubbe Tanrı’nın temsilini ve Mesih ile peygamberleri ve evangelistleri gösteriyor. Kilisenin kutsal alanı, Gyula Benczúr’ın mozaikleri üzerinde alegorilere sahip ve Ede Mayer’in bronz rölyef serisinde St. Stephen’ın hayatının önemli aşamalarını vurguluyor.

Minber ise József Kauser’ın eseri. Vitray çalışmalarının Miksa Róth tarafından yapıldığı kilisenin orgu, Pécs ve József Angster fabrikasına ait. Muhteşem ambiyansı ve akustiği ile St. Stephen Bazilikasında her pazartesi saat 17.00’de kilise orgu konserleri oluyor. Atmosferi ve akustik ses düzenini deneyimleyebileceğiniz konserler için önceden bilet almanız şart. Konser ücreti 3,000 HUF.

Bazilikada József Kauser tarafından tasarlanan gölgelik sunak parçası Alajos Stróbl tarafından Aziz Stephen heykeli ile dekore edilmiş. Güneydeki çan kulesinde 9,5 tonluk ağırlığıyla ülkenin en büyük çanı yer alıyor. Kilisenin önemini artıran ve kutsal emanetler bölümünde bulunan Kral Stephen’ın mumyalanmış sağ eli, bir şapelde gizli bölümde saklanıyor.

🗺 Adres: Budapest, Szent István tér 1, 1051 Macaristan 📲 www.bazilika.biz
🕘 Ziyaret saatleri: Pazartesi-cumartesi 09.00-17.00, cumartesi 09.00-13.00, pazar günleri ise 13.00-17.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor. Kilisenin Budapeşte’nin panoramik manzarasını sunan çan kulesi ise 1 Kasım – 31 Mart döneminde 10.00-16.30, Nisan, Mayıs ve Ekim aylarında 10.00-17.30, Temmuz’dan Eylül’e kadar ise 10.00-18.30 saatleri arasında açık.
💶 St. Stephen Bazilikası giriş ücreti alınmıyor. Ancak ziyaretçilerin kiliseye en az 1€ (200HUF) tutarında bağış yapması bekleniyor. St. Stephen Bazilikası çan kulesi giriş ücreti 600 HUF, öğrenci 400 HUF. Çan kulesine asansörle ya da merdivenlerle çıkılabiliyor.
🚌 Ulaşım için M3 hattındaki metroya binip Arany János Sokağı durağında inerek ulaşabilirsiniz.

Budapeşte’de Macaristan Parlamento Binası ile aynı yüksekliğe sahip iki yapıdan biri olan kilisenin çan kulesi 96 metre yükseklikte. Günümüzde Budapeşte’de 96 metreden daha yüksek bir yapı inşaatına izin verilmiyor.

Mimari tarzı Neo-Klasik olan ve Yunan çapraz zemin planına sahip bazilikanın ön cephesinde iki büyük çan kulesi bulunuyor. Macaristan’ın başkenti Budapeşte’nin en görkemli tarihi yapılarından biri olan St. Stephen Katedrali, şehirde mutlaka görülmesi gereken yerler arasında bulunuyor.