Kelebekler Vadisi

Kelebekler Vadisi, sadece Ölüdeniz’in değil, Türkiye‘nin de en sıra dışı coğrafyalarından biri. Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Uzunyurt Mahallesinde yer alan, 350 metrelik sarp kayalık duvarlarla çevrili olan vadi, ismini barındırdığı 80’den fazla kelebek türünden ve özellikle de Kaplan kelebeğinden alıyor.

Kaynağı Faralya köyünde bulunan ve 50 metre yükseklikten vadiye dökülen şelale, vadinin ortasından geçen bir dere ile Akdeniz’e ulaşıyor. Vadi, Fethiye’de kalkan birçok tekne turunun da ana duraklarından. Kendine has doğasıyla vahşi bir güzelliğe sahip. Gençler arasında popüler bir kamp ve tatil rotası olan Kelebekler Vadisi, yaz aylarında cıvıl cıvıl.

Kelebekler Vadisi, Fethiye

Kelebekler Vadisi, Akdeniz kıyı şeridinin eşsiz doğal güzelliklerinden biri. Muazzam manzarasıyla birçok kişinin hafızasına kazınan vadi, Muğla’nın Fethiye ilçesi Ölüdeniz sahiline 9 km uzaklıkta Uzunyurt Mahallesi sınırlarında bulunuyor. Yüksekliği 350 metreye ulaşan sarp kayalık duvarlarla çevrili olan vadi, ismini vadide yaşamını sürdüren 80’den fazla kelebek türünden alıyor. Kaplan kelebeği ise vadinin en tanınan kelebek türü.

Vadinin iki ana özelliğinden biri deniz ve dik kayalıklarla dış dünyadan izole olması nedeniyle çevre ve insan kirliliğinden en az ölçüde etkilenmesi; diğer özelliği ise bu koruma çabalarıyla birlikte vadinin doğal yaşam parkına dönüşmüş olması. Akdeniz’in sulak ve kuytu yerlerinde koloniler eşliğinde yaşayan Kaplan kelebeklerini (Eupoglia Quadripunctaria) en iyi gözlemleyebileceğiniz yerlerden biri de Kelebekler Vadisi.

Kaynağı Faralya köyünde bulunan ve vadiye 50 metre yükseklikten dökülen şelale, vadinin ortasından geçen bir dere ile Akdeniz’e dökülüyor. Akdeniz’in bunaltıcı yaz döneminin pek hissedilmediği vadide gündüzleri meltem rüzgarları, geceleri ise dağdan denize doğru ilerleyen ‘akkın’ ismi verilen hava akımı rahatlatıcı bir etki yaratıyor.

Kelebekler Vadisi, Dünya Mirasını Koruma Vakfı (World Heritage Foundation) tarafından, üzerindeki endemik bitki türlerinin zenginliği nedeniyle dünya üzerinde korunması gerekli 100 dağdan biri olarak ilan edilen Babadağ’ın eteklerinde bulunan Ölüdeniz, Kıdrak, Kabak gibi koylar arasında yer alıyor.

Kelebekler Vadisinin jeolojik yaşıyla ilgili araştırmalar sınırlı. Ancak jeologlar kanyondaki fay kırıklarının boylamasına değil karadan denize yani enlemesine olduğunu tespit etmiş. Vadi, Likya uygarlığı döneminde MÖ 3 ile 400 yılları arasında Perdikya (Faralya) kasabasının iskelesi olarak kullanılmış.

Bizans döneminden Osmanlı Rumlarına kadar olan dönemde kullanılan ev, kilise ve diğer yapılar kanyona yol açma ya da istinat duvarı yapmak gibi amaçlarla sonraki yıllarda kullanılmış. Kelebekler Vadisi, Türkiye ile Yunanistan arasında karşılıklı nüfus değişimi yapılan Mübadele Antlaşmasına uzanan bir de efsaneye ev sahipliği yapıyor.

Anlatılan hikayeye göre Mübadele Antlaşması sırasında unutulan ve vadide yaşamını sürdüren Despina isimli Rum kadın, 1987 yılında vadiye açılan ilk turizm işletmesinde çalışanlar tarafından fark edilmiş. O zamanki işletmeciler Faralya yaşlılarıyla görüşmelerinde böyle bir kadıncağızın kaldığı, bu yaşlı Rum kadının sırtında çuval yüküyle kanyonu tırmanıp köye ürün getirip götürdüğü, günün birinde bu yaşlı kadının ortadan kaybolduğu, cansız bedenine bile rastlanmadığı anlatmış.

Günümüzde hala Despina’nın ruhunun Kelebekler Vadisinde dolaştığı, ara sıra geceleri ortaya çıktığını anlatanlar bile var. Osmanlı Rumlarının yaşadığı tarla ve meyve bahçelerinden oluşan araziler mübadeleden sonraki yıllarda devlet tarafından satılmış. 1960’lı yıllarda arazinin büyük bölümünü alan bir ziraat mühendisi bahçedeki yaşlı dut, narenciye ve meyve ağaçlarını daha fazla verim elde edebilmek amacıyla kesmiş.

Ulaşım zorluğu ve bakım masraflarının artması üzerine araziyi satın alan S.S. Anadolu Turizm Geliştirme Kooperatifi ise arazinin eski günlerine dönmesini sağlamış. Yerel ismi Güdürümsu olan Kelebekler Vadisinin ismini ise vadiyi turizm amacıyla kooperatife ortak olan Hasan Deniz Bayramoğlu koymuş. Bayramoğlu’nun esin kaynağı ise şelale boyundaki kelebek kolonisinin büyüsüne kapılıp burayı Kelebekler Vadisi olarak anan amatör ressam – fotoğrafçı ve entamalog Rifat Kılar olmuş.

Kelebekler Vadisi, Türkiye’de ve dünyada kamp ve doğa turizminin en iyi adreslerinden biri olarak gösteriliyor. 1 Mart – 1 Kasım tarihleri arasında hizmet veren işletmenin bilgisi dışında konaklamak mümkün değil. Su ve elektrik enerjisinin tesis tarafından sağlandığı vadide günde 3 kez elektrik veriliyor. Sıcak su panelleri ile sıcak su elde ediliyor.

Kelebekler Vadisinde sezon boyunca Kelebekler Okulu Projesi kapsamında sanatsal, zihinsel ve bedensel disiplinler yoluyla doğa duyarlılığı arttırarak çevre bilincini uyandırmak ve eğlence ve dinlence anlayışını geliştirerek doğa ile uyumlu yaşam düsturunu kitlelere ulaştırmayı amaçlayan etkinlikler yapılıyor.

Ücretsiz olarak düzenlenmiş atölyeler arasında bu yıla kadar, sanatsal aktivite ve atölye çalışmaları, denizcilik, balıkçılık, mutfak, ziraat, el becerileri kursları ile kişisel gelişim, yoga, meditasyon, tasavvuf, doğu felsefesi bulunuyor. Vadinin denizi kristal berraklığında, hemen derinleşen bir yapıda. Deniz ve plaj bölgesi ise taşlık.

Kelebekler Vadisi nasıl gidilir

🗺 Adres: Uzunyurt Mahallesi, 48300 Fethiye, Muğla
🕘 Kelebekler Vadisi ziyaret saatleri: Kelebekler Vadisi ziyaret saatleri konusunda herhangi bir kısıtlama yok. Özel tekne ve tekne turlarıyla vadiye ulaşabilirsiniz.
💶 Kelebekler Vadisi giriş ücreti: Kelebekler Vadisi giriş ücreti 6TL. Vadi özel mülk olduğundan girişte ödeme yapmak şart.

Kelebekler Vadisi, Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Uzunyurt Mahallesi sınırlarında yer alıyor. Kelebekler Vadisine kara yoluyla ulaşım imkanı yok. Vadiye, Ölüdeniz’den kişi başı 30TL git gel tekne ile gidilebiliyor. Vadi girişi için ise 6TL ödemek gerekiyor.

Denizin içinden başlayan yüksek yamaçlar, ana karaya doğru uzanarak heybetli bir vadi oluşturuyor. Vadinin içine yerleşmiş at nalına benzeyen koy bir film sahnesi için tasarlanmış gibi dursa da tümüyle gerçek ve göz alıcı.

Kelebekler Vadisi birkaç kilometrelik sahilden içeriye doğru gidildiğinde yavaş yavaş daralmaya başlıyor. Kumsalın hemen arkasındaki kısa boylu meyve ağaçlarının arasından devam eden patika yol vadinin sonuna kadar devam ediyor. İlk birkaç kilometresi toprak olan yol ilerledikçe yerini kayalıkların arasında gölgeli daha dar ve çetin bir patikaya bırakıyor.

Kelebekler Vadisi, Türkiye’nin ve dünyanın en özel bölgelerinden biri. İsmini bahar aylarında kendilerini gösteren kelebek kolonilerinden alan vadiye yalnızca denizden ulaşımın olması bakirliğini korumasını sağlamış.