Lombok Adasının Başkenti: Mataram

Mataram (Kota Mataram), Lombok Adası’nın da dahil olduğu, Endonezya’nın Batı Nusa Tenggaraa vilâyetinin başkenti. Şehir Lombok Adası’nın batısında bulunuyor. Lombok Adası, hemen yanı başındaki kardeş ada Bali kadar henüz turizm konusunda atılım yapamamış. Başkentin Mataram’ın da turistik açıdan bir cazibesi yok.

Lombok’un başkenti, sınırları belirsiz birkaç ayrı kasabanın genişleyen bir karışımından oluşuyor. 3 milyon nüfusuyla Küçük Sunda Adaları’nın en büyüklerinden biri. Liman kısmı Ampenan, idari kısım olan merkez Mataram ve iş merkezlerinin olduğu kısım olan Cakranegara olmak üzere başkent üç bölümden oluşuyor.

Mataram Gezi Rehberi

Mataram, 18. yüzyılın sonuna kadar, Lombok’taki Müslüman Mataram krallığının baş şehri olmuş bir kent. 19. yüzyılın başlarında Agung Dahuran tarafından Bali egemenliğine girmiş. Daha sonra da Bali sultanlarının başkenti olmuş. 1894’te Hollandalılar ve II. Dünya Savaşı sırasında Japonlar tarafından işgal edilmiş.

Mataram merkezin 430 binin üzerinde nüfusu var. Nüfusu çoğunlukla Malaya kökenli Müslümanlar olan Sasaklar oluşturuyor. Hindu Balililerin aksine, Mataram nüfusunun 80’inden fazlası Müslüman. Nüfusun %14’ünü Hindular oluşturuyor. Endonezya genelindeki 2.6 milyon Sasak halkının %85’i Lombok’ta yaşıyor.

Bunun dışında Balililer, Çinliler ve yine Tionghoa-peranakan olarak adlandırılan Çinli-Endonezyalı melezler yaşıyor. Halkın küçük bir kısmını da Yemen kökenli Arap Endonezyalıları oluşturuyor. Mataram’da Lombok’un yerli halkının ana dili olan Sasak dili Bahasa Sasak dili konuşuluyor.

Mataram oldukça kalabalık ve büyük bir şehir, ancak şehirden çok bir kasaba mimarisi hakim. Pek çok ziyaretçi burayı sadece bir geçiş noktası olarak kullanıyor. Şehrin gezginleri oyalayacak pek bir yönü yok. Uzun süre kalanları belki taşralı dokusu ve kültürel cazibesi ile ödüllendirebilir ama ben pek de sevemedim bu şehri.

Yollar düzensiz ve kirli, motosikletler ve at arabalarının meşgul ettiği yol güzergahı oldukça gürültülü. Egzoz dumanı ve yollardaki at pisliği kokusundan dolayı nefes almak bile zor.

Lombok’un batı kıyısında yer alan Lombok Uluslararası Havalimanına Mataram merkeze yaklaşık 1 saat 15 dakika yolculuktan sonra varılıyor. Eğer Bali’den Lombok Adasına feribotla geçiyorsanız ziyaret edeceğiniz ilk yer Mataram olacak.

Bali Padang Bai limanından her saat başı Lombok Lembar limanına kalkan feribotlar var. Ucuz halk feribotuyla geçiş yaklaşık 4-5 saat sürüyor. Padang Bai iskelesinden kalkan hızlı tekneler yaklaşık 2,5 saatte Lombok Bangsal limanına varıyor.

Yol arkadaşım İran asıllı Hollandalı Farid ile birlikte, kaldığımız Senggigi’de motosiklet kiralayıp Mataram’a geçtik. Çok fazla turistik yer yok, ancak Mataram’ın geniş, ağaçlıklı ve aşırı trafikli caddeleri motosikletler, klasik pazarlar ve alışveriş merkezleriyle dolup taşıyor.

Mataram Gezilecek Yerler

Mataram gezilecek yerler arasında eski liman kenti Ampenan yer alıyor. Hollanda sömürge döneminden kalma eski binalar var. Ama sokakların kirliliği, mekanların dağınıklığı kasabanın geçmişe dair ruhunu yok etmiş. Yine de çevrede gezilip görülecek birkaç şey var.

Pura Meru Temple, Lombok’taki en büyük ve ikinci en önemli Hindu tapınağı 1720 yılında inşa edilmiş tapınak Brahma, Vishnu ve Shiva’nın Hindu üçlüsüne adanmış. İç avlusunda sazdan ve tik ağacından yapılmış 11 katlı meru (çok katmanlı türbeler) tanrı Shiva’nın evi; 9 katmanlı olan Vişnu’nun ve güneydeki dokuz katmanlı meru ise Brahma’nın.

Mayura Parkı (Taman Mayura – Mayura Water Palace), 1744 yılında inşa edilmiş bir tapınak kompleksi. 1894’te Hollanda ve Bali kuvvetleri arasında gerçekleşen şiddetli savaşlardan bazılarının odağı olmuş. Cakranegara semtinde yer alan tapınağın adı Sanskritçe tavus kuşu anlamına geliyor.

Bölgede çok yoğun olan yılanlardan korunmak için bu kuşların buraya getirildiği dönemde bu ad verilmiş. Su havuzunun etrafındaki ağaçların altında dinlenebilirsiniz. Yakınlarda bir Hindu tapınağı olan Pura Jagatnatha yer alıyor.

Mataram Alışveriş Merkezi, mağazalara ev sahipliği yapan 4 katlı bir AVM. Giyim butikleri, elektronik eşya mağazaları ve yiyecek satış noktalarına göz atabilirsiniz. Daha geleneksel pazarları görmek için Cakranegara’daki pazarları ve küçük bağımsız mağazaları dolaşın

Narmada Parkı (Taman Narmada), Mataram’ın 10 km doğusunda yer alan bir park. Feodalizm döneminde kralın dinlenme yeri olmuş. Bu parkta bir Hindu tapınağı ve yüzme havuzu bulunuyor. Suyunu içenlere uzun ömür verdiğine inanılan “Gençlik Çeşmesi” adı verilen bir çeşmesi var.

Lombok Müzesi (Museum Negeri Nusa Tenggara Barat), Lombok’un zengin tarihini ve kültürünü keşfetmek isteyenlerin uğraması gereken bir müze. Lombok ve yakınlardaki Sumbawa’nın jeolojisi, tarihi ve kültürü hakkında sergilere sahip. Maskeler, kumaşlar ve geleneksel silahlar gibi binlerce etnografik değeri olan eşyaya ev sahipliği yapıyor.

Batu Layar, Batı Lombok’taki 6 köyden biri. Batu Layar Mezarı, Müslümanların pikniğe geldikleri, sağlık ve başarı için dua ettikleri önemli bir ata mezarı makamı. Lombok’ta İslam’ın gelişmesinde önemli bir rolü olan Sayid Duhri Al Haddad Al Hadrami adlı bir şahsiyetin mezarı olduğuna inanılıyor.

Senggigi bölgesine giren sınır bölgesinde yer alıyor. Lombok’un çeşitli bölgelerinden Batu Layar plajının manzarasının keyfini çıkarmaya gelen yerel halk tarafından dolup taşıyor. Senggigi plajına yakın.

Senggigi, bir dizi beyaz kumlu plajlara sahip tam da dinlenmelik bir kasaba. Şnorkelle yüzmek için mükemmel bir yer yapan renkli bir resife sahip. Senggigi kasabası, yaklaşık 10 km’lik sahil yolu boyunca yayılıyor.

Benang Stokel ve Benang Kelambu Şelaleleri, Lombok adasındaki en iyi şelalelerden ikisi. GeoPark Alanı, tatlı suyun kalın volkanik damarlardan aşağı aktığı ve aşağıdaki yoğun orman şelalelerine döküldüğü Rinjani Dağı’nın eğimli tepelerinde yer alıyor.

Sasak Köyü, Sasak Kabilesinin tarihi ve kültürü hakkında bilgi alabileceğiniz Lombok’un geleneksel köyü. Sasaklar, Lombok’un yerli halkı. Aynı zamanda adanın nüfusunun yaklaşık %85’ini oluşturan Lombok’taki en büyük kabile. Sade Sasak Köyü, Lombok’un yerli köylerinden biri. Turistler için kurulmuş bir köy değil.

Şu anda köyde 700 kişi yaşıyor. Dokumacılığın yanı sıra tarımla da geçinirler. Erkekler tabi ki çiftçilik yapıyor. Ende Sasak Köyü, Sasak sakinlerinin nasıl yaşadığı hakkında bilgi edinmek isteyenler için diğer bir durak. Bu köy daha otantik ve daha az turistik.

Sukarara Village, Lombok’taki en popüler Sasak köylerinden biri. Mataram’a arabayla yaklaşık 30 dakika uzaklıktaki Sukarere köyü, Sasak dokuma kumaş üretiminin de merkezi. Patuh Kooperatifinde satılan geleneksel Sasak dokumaları, eve dönmeden alabileceğiniz hediyelik eşyalardan biri olabilir.

Kaldığım Senggigi’den Mataram şehrine motorla geçtik. Bali Havalimanında aldığım 1 aylık Endonezya vizemi Mataram’da 1 ay daha uzatmak istedim. Bali’nin başkenti Denpasar’da Endonezya vizesi almak 3 gün sürüyor. Bunun için ödenmesi gereken miktar 500.000 Rupiah.

Lombok’un başkenti Mataram’da ise vize hem aynı gün içerisinde veriliyor hem de ücreti yarı fiyatına, 250.000 Rupiah. O yüzden kalkıp Mataram Imigration Ofisine gittik, ancak kapalıydı. Zamanla bağı kopmuş gezginler olduğumuzdan günlerden cumartesi olduğunu fark etmemişiz.

Bir market bulup kendimize bolca yiyecek, içecek ve atıştırmalık bisküvi tarzında bir şeyler alıp otelimize dönmeye karar verdik, ancak yolda şehir kapalı pazarını görünce ziyaret etmeden geçemedik. Gözümüze hoş gelen tropikal meyvelerden alıp hem yedik hem gezdik. Pazar daracık tezgah araları dolayısı ile daracık, gezmesi zor, yerler çer-çöp içerisinde.

Lombok Adasının en önemli aktivitelerinden biri de aktif yanardağ Mount Rinjani Dağı‘na tırmanmak. Safir mavisi bir gölü, dumanı tüten volkan konisi ve kaplıcalarla dolu devasa volkanik kalderası gezginlerin ağzını sulandırıyor. Yüksek, rüzgarlı, soğuk, dik zirvesine çıkmaya niyetlenenlerin ancak %25’i zirveye ulaşıyor.

İstatistiklere göre, 4 yetişkinden sadece biri, deneyimli ve zorlu yürüyüşçüler olsa da çıkamıyor. Rinjani yanardağına yapılan trekking tur paketleri pek ucuz sayılmaz. Tırmanış en az 2 gece ve 3 gün sürüyor ve liste fiyatı 2.000.000 Rp civarında.

Senggigi öncesi birkaç gün kaldığımız Gili Adalarında bize verilen fiyatı yüksek bulduğumuzdan daha ucuzunu Senggigi kasabasına yakalamak için gözümüzü dört açmıştık.

Senggigi merkeze motosikletimizi teslim etmek için gittiğimizde tesadüfen karşılaştığımız bu acente satıcısı ile Mount Rinjani tırmanışı için pazarlığa giriştik. Pazarlık konusunda çok iyi olan Farid ‘iyi adamı’, ben ise zor beğenen veya pahallı bulan ‘kötü adamı’ oynuyorum.

Gili Trawangan adasındaki acenteler en düşük 950.000 Rp fiyat vermişlerdi. Otelimizde dün bizi ziyaret eden bir acente görevlisi ise 800.000 Rp son fiyatı vermişti. Adam başı 2 milyon Rp olan liste fiyatını adam başı 750.000 Rp’ya bağlayarak depozitoyu ödedik.

Dünyayı keşfetmeyi hayal eden maceracı gezginlerin yapılacak listesinde olan bir yolculuğa yarın çıkıyoruz. Yarın aktif bir volkana tırmanmak için yola çıkacağız. Rota Rinjani Yanardağı.

Yolda olmak heyecan verici!

Day 360: Endonezya:18 Senggigi, Lombok. 30 Temmuz 2011