Jungle ve Yağmur Ormanları Arasındaki Fark Nedir?

Sık sık, orman ve jungle kavramlarını birbirine karıştırıyor veya birbiri yerine kullanıyoruz. Oysa ki ikisi birbirinden farklı anlamları tarif eder. Tropikal yağmur ormanlarının ağaçları geniş gövdeli ve uzundurlar. Katmanlar arasında farklılıklar olmakla birlikte 60 metreden 200 metre yüksekliğine kadar, iri yapraklı, şemsiye gibi tabanı kapatmış ağaçlardan oluşur.

Dünya bitkilerinin 2/3’sini barındıran yağmur ormanlarında, 365 günün ortalama 200’ü yağmurlu geçtiğinden nem oranı çok yüksek. Bu yüksek boylu ağaçların güneşi engellemesinden dolayı daha karanlık olduğundan tabanda bitkilerin yetişmesi için gerekli elverişli ortam oluşmaz, o nedenle  göreceli olarak zemin açık ve yürümeye oldukça elverişli.

Zemini şemsiye gibi kapatan bu ağaçlar sadece güneş ışığını değil aynı zamanda rüzgarı ve yağmuru da engelliyor. Herhangi bir sağanak yağmur altında dahi bu ormanlarda dolaştığınızda zeminde siz hiç yağmuru hissetmeyebilirsiniz belkide.

Başka bir fark, tropikal yağmur ormanları, yeryüzünün ekolojik sağlığı için öneminde yatıyor. Bu ekolojik sağlık açısından Jungle’ın görece olarak daha küçük bir etkisi var.

Dünyanın böcek türlerinin yaklaşık % 80’i tropikal yağmur ormanlarında yaşıyor. Dünya kuş çeşitlerinin 1/3’ü sadece bu yağmur ormanlarında yaşıyor. Burada yaşayan kurbağalar çok parlak, renkli ve göz alıcı. Hem karınca sayısı, hem de karıncaların büyüklüğü ve ağırlığı bakımından dünyanın herhangi bir yerinden çok daha farklı.

Jungle terimi ise daha çok, sık orman alanları için kullanılır. Yağmur ormanlarının, insan etkisi, şiddetli kasırgalar sonrasında veya şimşeklerin çıkardığı yangınlarla zarar görmesiyle, açılan alanların güneş ve yağmur almasıyla orada büyüyen zemin bitkilerinin çokluğuyla karakterize. Daha çok ormanları yerleşim yerlerine, nehirlere yakın olan alanlarında sıklıkla görülürler. Bataklık alanlar jungle ormanlarında bulunur.

Yağmur ormanlarının tabanı sürekli gölgede olmasına rağmen, bu alan çok zengin canlı hayatı için karmaşık ilişkiler yaratan bir ortam oluşturur ve bu ortam bilim adamları için üzerinde çalışılabilecek çok çeşitli fırsatlar sağlar.

Yağmur ormanları, dünyanın toplam yüz ölçümünün % 6 daha az alanını kaplamakla birlikte bilinen tüm bitki ve hayvanların türlerin dörtte üçüne ev sahipliği yapıyor. Bir hektarlık (10.000 metre kare) tropikal orman alanında 600’den fazla ağaç türü bulunmaktadır.

Amazonlar’da, sadece bir gün içerisinde 440 kelebek türü toplanabilir. Sadece tek bir ağacın üzerinde 43 çeşit karınca türü veya 650 farklı böcek türü görülebilir. Amazonlarda 1 kilometre karelik ormanlık alanda yüzlerce tür kuşa türüne rastlanabilir. Borneo yağmur ormanlarında, 10 ağaçtan alınan örneklerde, 2.800’den fazla eklem bacaklı türü saptanmış. Tropikal ormanlarda yaşadığı tahmin edilen böcek türü sayısı milyonlarla ifade edilir. Söz konusu olan rakamlar, o ortamdaki canlı sayısı değildir, türlerinin sayısını kapsıyor.

Dünyanın 200 ülkesinin sadece 17 tanesi, Dünya gezegeninin %70 biyolojik çeşitliliğinin zenginliğini topraklarında barındırıyor. Bunlardan 5’i Güney Amerika’da bulunan Kolombiya, Ekvador, Peru, Brezilya, Venezuela.

Ormanlar kralı kimdir diye düşündüğümüzde bir çoğumuzun aklına kuşkusuz aslan gelir, oysa ki bu düşünce yanlış. Aslında çoğu Afrika aslanları, az ağaç yoğunluklu, geniş açıklıkta çimenlerle kaplı ovaların kralları sayılır. Sık olmayan ağaçlıklar, çalılık ve otluk alanlara sahip savanalarda yaşıyorlar çünkü.

Eğer ormanlar için, özellikle de yağmur ormanları için bir kral düşüneceksek bunun adı olsa olsa oradaki en üst düzey yırtıcı olan jaguardır. Aslan için ise ormanlar kralı değil hayvanlar kralı desek daha doğru olur

Eskiler bilirler Tarzan filmlerini. Ülkemizde jungle terimi daha çok Tarzan’ın bu büyüdüğü sık ormanlıklar için kullanılır, fakat bu da yanlıştır. Balta girmemiş orman olarak adlandırdığımız jungle, aslında zarar görmüş içerisine girilemeyen yağmur ormanlarıdır.

© Kemal Kaya