Şanlıurfa‘nın Harran ilçesinde bulunan kümbet evler (konik evler) dünyanın en özgün yapıları arasında gösteriliyor. Yerli ve yabancı çok sayıda ziyaretçiyi ağırlayan, koruma altında bulunan Harran kümbet evleri, 150-200 yıllık bir tarihi geçmişe sahip.
Benzerlerine Birecik ve Suruç’a bağlı köylerde de rastlanan evleri diğerlerinden ayıran en önemli fark, evlerin üst örtüsünde tuğla kullanılması. Üst örtüde tuğla tercih edilmesinin nedenleri arasında, bölgenin çöl iklimine olması, ahşap malzeme bulunmayışı ve tuğlaya daha kolay erişilmesi bulunuyor.
Harran Kümbet Evleri
Bölge iklimine uygun olarak yazın serin, kışın ise sıcak olan Harran konik evlerin yüksekliği yerden en fazla 5 metreye kadar ulaşıyor. Konik külahın üzerinde 30-40 arasında tuğla dizisi bulunuyor. Balçık sıva ile birbirine bağlanan üst örtü duvarlar, içeriden ve dışarıdan harçla sıvanıyor.
Oldukça ilkel bir görünüme sahip olmasına karşın, korunaklı bir yapısı olan kümbet evlerin her yıl düzenli olarak bakımının yapılması gerekiyor. İlgisizlik ve bölgede yaşanan göçler nedeniyle kümbet evlerin birçoğu yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya.
Konik külahının üzerinde ışık, baca ve havalandırma delikleri bulunan kümbet evler, dışarıdan küçük gibi görünse de birkaç oda ve mutfaktan oluşuyor. Tarihi kalesi, dünyada kurulan ilk İslam üniversitesi gibi değerleriyle tanınan Harran’ın simgesi olan kümbet evlerden yaklaşık 250 tanesi hala ayakta.
Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından birinci derece SİT alanı ilan edilen bölgede bulunan evler üzerinde her türlü bakım, onarım ve düzenleme için izin alınması gerekiyor.
Harran’a nasıl gidilir
Şanlıurfa’nın en güneyinde, Suriye sınırında bulunan Harran ilçesine gitmek için öncelikle Şanlıurfa’ya gitmek gerekiyor. İstanbul Havalimanı, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan Şanlıurfa GAP Havalimanı’na direkt uçak seferi yapılıyor.
Şanlıurfa Otogarı’ndan her 15 dakikada bir kalkan dolmuşlara binerek ilçeye ulaşmak mümkün. Şanlıurfa-Harran arasındaki mesafe 48 km. Dolmuşla bu mesafe yaklaşık 1,5 saat, özel araçla ise 40 dakika sürüyor.
Dünyanın en özgün yapıları arasında bulunan Harran kümbet evleri, bölgenin turizm potansiyeli açısından büyük önem taşıyor. Her yıl binlerce ziyaretçi ağırlayan ilçe, farklı medeniyetlerin izlerini taşıyor. Kümbet evlerin yanı sıra çok sayıda tarihi ve kültürel eserin de bulunduğu bölge, kültür turizminden keyif alanlar için oldukça zengin.
 dünyanın en özgün yapıları arasında gösteriliyor. Harran kümbet evleri mimari...){kind=link}