UNESCO Dünya Mirası: Banaue Pirinç Tarlaları

Banaue Pirinç Tarlaları (Banaue Rice Terraces), Filipinler‘in Luzon Adasının kuzeyindeki yüksek dağlar arasında yer alan Banaue Kasabasında yer alıyor. Filipinler’in Igorot halkının ataları tarafından Ifugao Dağlarına, en az ekipmanla, büyük ölçüde el işçiliğiyle oyulmuş teraslar bugün UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alıyor.

Antropolog tarafından 2000 yıldan daha eski olduğu tahmin edilen teraslar, deniz seviyesinden yaklaşık 1.500 metre yükseklikte yer alıyor. Yerel halk tarafından pirinç ve sebze ekilen teraslar, yağmur ormanlarından gelen eski bir sulama sistemi ile besleniyor. Banaue Pirinç Tarlalarını oluşturan basamaklar uç uca eklenirse dünyanın yarısını saracağı söyleniyor.

🧭 Manila’ya geldiğimin ikinci günü hemen kuzeydeki Ifuago kabilesinin yaşadığı Banaue ve Batad köylerine gitmek için hemen plan yaptım. Büyük sırt çantamı kaldığım Malate Pansiyon’a bırakıp, yanıma sadece ihtiyacım olabilecek şeyleri küçük sırt çantama doldurup terminalin yolunu tuttum.

Luzon Adasının kuzeyindeki yüksek dağları, serin iklimi, UNESCO Dünya Mirası listesindeki pirinç tarlalarını, yerli kabileleri ile beni baştan çıkaran yerleri keşfetmek için heyecanlanmıştım.

Manila Taft Avenue’ye kadar yürüyüp oradan LRT Metrosuna binip Central olarak adlandırılan yerde inip oradan da bir jeepneye atladım. II. Dünya savaşı sonrasında Amerikalılar adadan ayrılırken işe yaramayan jeepleri de gerilerinde bırakmışlar. Bizim zeki Filipinliler bu jeepleri modifiye edip toplu taşıma araçları olarak kullanmaya başlamışlar.

Şimdilerde kamyonetleri uzatıp jeepneye dönüştürüyorlar. Kasasında sağlı sollu birbirine paralel koltuklar uzanıyor. Bu çok gürültülü ve yoğun egzoz gazı ile çevreyi kirleten jeepneyin arkasındaki kasasına biniyorsunuz. Ücreti 8 Peso (300 Kuruş). Sokaklarda göreceğiniz araçların belki de %80’i jeepneyler ve taksiler oluşturuyor.

Banaue Gezi Rehberi

Banaue, kuzey Luzon’un dağlık bölgesinde yer alan bir kasaba. Banaue Pirinç Tarlaları ve daha serin hava, trekking ve hala bölgede yaşayan yerli kabileler ile her geçen yıl daha da popüler hale geliyor. Filipinler gezisi planlıyorsanız, henüz bozulmamış otantik bölgeler ve geleneksel kabileler ilginizi çekiyorsa bu bölgeyi seversiniz.

Filipinler’in başkenti Manila’nın da üzerinde olduğu Luzon Adası, Filipinliler için ‘dünyanın sekizinci harikası’ olarak kabul edilen çeltik tarlalarına ev sahipliği yapıyor. Banaue (Banawi diye okunuyor) bölgesinde, 2000 yıl önce Ifugao kabilesi tarafından işlenmeye başlanan bu alanlar UNESCO Kültür Mirası listesinde de yer alıyor.

Filipinler’i 333 yıl sömürge olarak kullanan İspanyollar, bu pirinç tarlalarını cennete çıkan merdivenler olarak tanımlamışlar. Banaue’nin binlerce yıllık çeltik tarlaları Filipinlilerin de gurur kaynağı.

Banaue’nin doğusunda bulunan Batad pirinç tarlaları da UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor. Banaue Köyü çeltik tarlaları kadar ünlü olan Batad Çeltik tarlaları, sanki bir amfi tiyatro gibi yükseliyor. 2 bin yıl önce Ifugao kabilesi buraları el emekleriyle inşa etmişler. O zamandan bu yana, nesilden nesile aktarılan geleneksel tarım yöntemleri ile pirinç üretimi devam ediyor.

MANİLA’DAN BANAUE’YE NASIL GİDİLİR
🚌 Manila’dan Banaue’ye gece otobüsüne binebilirsiniz. Ifugao eyaletine doğrudan uçak seferleri bulunmuyor. Otobüsle ulaşım yaklaşık 9 saat sürüyor. Manila – Banaue arası gece otobüsü sunan iki güvenilir otobüs firması var. her ikisi de North Luzon Express Terminal (NLET) kalkışlı.

Sampaloc Manilla’da Fajardo Caddesi ile Lacson Caddesi’nin köşesinde bulunan Ohayami Trans, gece 10.00’da Manila-Banaue arası otobüs seferi yapıyor. Bilet ücreti 619PHP (USD 13). Codalines firması sabah 9.00 ve gece 9:00 olmak üzere iki sefer düzenliyor. Otobüs bilet ücreti 762PHP (USD 16). Otobüs biletinizi online olarak şu linkten alabilirsiniz.

BANAUE NE ZAMAN GİDİLİR
🌤 Banaue’ye gitmek için en iyi aylar, pirinç teraslarının en yeşil ve en doğal hallerinde olduğu zamanlar. Bu da Nisan-Mayıs ve Ekim-Kasım ayları arasındaki döneme denk geliyor. Temmuz ve Ağustos aylarının yağışlı mevsimler olduğundan, yürüyüş ve trekking gibi aktiviteler zorlaşıyor.B azı bölgelerde heyelan olasılığı nedeniyle bu aylarda ziyaret önerilmiyor.

BANAUE NEREDE KALINIR
🏨 Banaue’de konaklama fiyatları oldukça makul. Baleh Boble Guesthouse, Uyumi’s Greenview Lodge, Banaue Evergreen Hostel, Bogah Homestay ve Native Village Inn otellerinin herhangi birinde kalabilirsiniz. Batad Köyüne geçerseniz de benim kaldığım Rita’s Mount View Inn otelden şaşmayın ✔︎

Manila Sampaloc denen bölgedeki Florida Şirketi’nin otobüs istasyonuna vardım. Kaldığım Malate Pansiyon çalışanlarından otobüs kalkış saatleri ile bilgi almıştım. Otobüsüm gece 10.45’de kalkıyor. Manila’dan gideceğim yer olan Banaue otobüs bileti için 450 Peso ödemiştim. Otobüsüme adımımı attığımda şaşırdım.

Tamamı benim gibi gezginlerle doluydu ve bense bunu hiç beklemiyordum. Buz dolabından farkı olmayan otobüste saronguma sarılıp, kıvrılıp uyudum. Gece bir yerlerde yemek molası için durduğunda dışarıya çıktığımda gördüğüm manzara şaşırtıcıydı. Islak toprak, sisin içerisinde park etmiş araçlar ve dükkanlar, restoranlar.

Gizemli ve mistik bir hava soluyorsunuz, farklı bir yere gittiğinizi hissediyorsunuz. Gözünüzü İstanbul Harem Otobüs Terminalinde kapatıp, Karadeniz’in Ayder Yaylasında açtığınızı düşünün, aynen öyle işte.

Yollar çok bozuk ve virajlı, bazı yerlerde yol bile yok. Yağmurlar alıp götürmüş, stabilize yolda gidiyorsunuz. Otobüsün farının aydınlattığı kadarıyla gördüğüm buydu. 9 Saatlik bir yolculuk sonrası sabahın 7’si civarında nihayet Baguio’ya vardım. Oradan turistler için shutle hizmeti veren jeepneye atlayıp, kasabanın merkezine ulaştım. Uyumi’s Greenview Lodge adlı otele yerleştim (350P).

Müthiş bir manzarası var. Aslında buradan direk Batad Köyü’ne geçecektim ama restoranına oturup manzarayı izlemeye başlayınca kalkamadım. Nasılsa acelem yok, bu manzaranın tadını 1 gece çıkarıp sonrasında Batad’a gitmeye karar verdim.

Duş alıp, kahvaltımı yaptıktan sonra kasabayı turlamaya başladım. Önce gürül gürül akan dereye ulaştım, oradan da kasaba sokakları arasında rastgele yürüdüm. Karşılaştığım bir kalabalığı merak edince, bir cenaze merasimi için toplandıklarını öğrendim. Yerde kocaman şişman bir domuzun dersindeki kıllarını kaynak makinesi aleviyle yakıyorlardı.

Hali vakti yerinde birisi öldüğünde günlerce her gün bir domuz kesip kaynatıp gelenlere dağıtırlarmış. Daha ortada kaynayan bir kazan yoktu ama içerideki odaya doluşmuş belki yüz kişi vardı. Heyecanla bir lokma yemek bekliyor olmalıydılar. Filipinliler genelde fakir insanlar.

Otele geri dönüp öğlen yemeğimi aldım. Oteller çevresinde çok sayıda kılavuz sizlere tur satmak istiyor. Onlardan birisi de masama oturup bana neler yapabileceğimizi anlatmaya başladı. Kılavuzlar benim için her zaman bilgi kaynağı olmuştur, ancak mecbur kalmadıkça veya yasal zorunluluk olmadıkça kılavuz tutmam.

Aktiviteler, görülecek ve yapılabilecek şeyler ve coğrafi güzellikler hakkında bahsettiklerinde onlara güvenirim, ancak ne zamanki mesafeler, ulaşım, zorluklar konusunda konuşmaya başladılar mı dediklerinin belki de ancak %10’una inanırım.

Banaue Pirinç Tarlaları

Banaue Pirinç Tarlaları, 2000 yılı aşkın bir süredir Ifugao ve kuzey Luzon Adası’nın dağlık bölgelerinde yer alan pirinç terasları. Birçok Filipinli tarafından da Dünyanın 8. Doğa Harikası olarak kabul ediliyorlar. Filipinler’in Ulusal Kültür Hazinesinde yer alıyor.

Igorot halkının ataları tarafından el işçiliğiyle oyulmuş teraslar birkaç farklı köyde bulunmasına rağmen, topluca Banaue pirinç terasları olarak biliniyorlar. 1995 yılında terasların çeşitli bölümleri, ‘Eşsiz güzellikte yaşayan kültürel peyzaj’ kategorisinde UNESCO alanı olarak belirlenmiş.

Manila’dan yaklaşık 350 km uzakta yer alan teraslar ayrıntılı bir sulama sistemi tarafından desteklenen geniş bir pirinç terasları ağının parçası. İçinde bulunduğumuz yüzyılın başlarından bu yana, şehirlere göç eden bölgedeki Ifugao yerlisi sayısı büyük ölçüde azalınca, terasların önemli bir kısmı bozulmaya başlamış.

Teraslar 1995 yılında Dünya Mirası alanı ilan edildikten 6 yıl sonra, UNESCO’nun Tehlike Altındaki Dünya Mirası listesine eklenmiş. Bölgedeki düzensiz gelişme ve yönetimin eksikliği konusunda endişeler terasların geleceğini tehdit ediyor. Büyük restorasyon ve koruma çalışmaları sonrasında teraslar 2012’de Tehlike Altındaki Dünya Mirası listesinden çıkarılmış.

Banaue Pirinç Tarlaları için en iyi seyir noktası Sunrise Viewpoint. Burası yerel Igarot kabileleri ile fotoğraf çekilebileceğiniz ve ahşap oymalar satın alabileceğiniz bir izleme noktası. Hem Banaue Pirinç Tarlaları izleme noktası ziyareti hem de ertesi gün Batad köyünde yer alan Batad Piriç Tarlaları için gidiş dönüş ve kılavuzluk hizmeti için 2 bin Peso fiyat verilmişti.

Pazarlıkla da son fiyat olarak 1.600’e (67 TL) kadar düşmüştü. Bense 500 Peso diye diretmiştim. Rehberler, kolayca kendi başınıza yapabileceğiniz şeyi imkansız ve zormuş gibi göstermeye her zaman gayret eden insanlar.

Nefesi alkol kokan ve bana değerli bilgiler veren kılavuza çay ısmarlayıp, teşekkür edip gönderdim. Kameramı boynuma takıp Banaue Pirinç Tarlaları izleme noktasına yürüdüm. Yol boyunca aslında zaten pirinç tarlalarını izliyor oluyorsunuz. Yarım saat sonra izleme noktasındaydım. Oysa kılavuz bana 1,5 saat sürer demişti. İyi sallamış.

Dağlardan şelaleler akıyor, gökyüzü ve dağlar sisle kaplı. Hafif de yağmur çiselerken, teraslar halinde vadide yayılmış yemyeşil pirinç tarlaları büyüleyici bir güzellik sunuyor. Vadinin ortasından da, yağmur sularıyla beslenen ve kaldığım otelin hemen dibinden geçen dere akıyor.

Bu izleme noktasında yerel kıyafetleri içerisinde yaşı belki de seksenlerde, güler yüzlü yaşlı bir kabile üyesi elinde bıçağıyla tahtadan heykeller oyuyordu. Yerlilerin geleneksel hayatını keşfetmek için bazı köylerde turistler için resortlar kurulmuş. Geleneksel kulübelerde kalıp, yerel yiyeceklerinin tadına bakıp, danslarını ve müziklerini yerinde yaşayarak deneyimleyebiliyorsunuz.

Yorucu uzun bir yolculuktan sonra, hem kasabayı hem de pirinç tarlalarını gezmiş ve görmüş olarak otelime döndüm. Filipinlilerin dünyanın sekizinci harikası olarak adlandırdıkları Batad pirinç tarlalarını görmek için yarın Batad Köyü’ne gitmeden önce enerjimi toplamam ve dinlenmem gerekliydi.

Day 455: Filipinler:2, Banaue, 1 Kasım 2011