Dünya Biyosfer Rezerv Alanı: Tonle Sap Gölü

Tonle Sap, dünyanın benzersiz ekolojik su rezervlerinden biri. Bu harika su dünyası Kamboçyalılar için bir hayat kaynağı. Güneydoğu Asya’nın en büyük gölü olan Tonle Sap, aynı zamanda dünyanın en büyük taşkın su yatağı. 1997 yılında UNESCO Dünya Biyosfer Rezerv Alanı olarak belirlenmiş.

Dünyanın her yerindeki tatlı su rezervleri oldukça hassas bir ekosistemin parçası. Dünyadaki su hacminin % 1’inin daha az bir miktarı tatlı su olduğundan, biyolojik olarak aktif tatlı su sitemlerinin önemi çok büyük. Yaklaşık dört milyon insanı besleyen göl, ülkenin deniz ürünleri ile ilgili gıda kaynağının dörtte birini sağlanıyor.

Tonle Sap Gölü, Kamboçya

Tonle Sap, Güneydoğu Asya’daki en büyük tatlı su gölü. Aşağı Mekong Havzasında bulunan Tonle Sap Gölü, 120 km uzunluğundaki Tonle Sap Nehri ile birleşerek Mekong Nehri‘ne akıyor.. Mekong’daki mevsime göre değişen su seviyeleri, Tonle Sap Nehrindeki akış yönünü de doğrudan etkiliyor

Kuru veya yağışlı mevsime göre Tonle Sap Nehrinin yılın altı ayı tek yönde, kalan altı ayı ise ters yönde akıyor. Yağışsız sezonda 1 metre derinliğe 2 bin 700 km² alana yayılan bir göl iken, Mayıs ile Ekim arasındaki muson yağmurları etkisiyle neredeyse 6 kat büyüyerek, 8 metre derinliğe ve 16 bin km² alana kadar genişliyor.

Kasım ve Mayıs arasında Mekong Nehrine dökülen Tonle Sap Nehri, yağmurlar geldiğinde yön değiştirerek muazzam Tonle Sap Gölünü oluşturuyor. Nehrin ters akmaya başladığı bu tarih, dünyanın en ünlü Dolunay ve Su Festivali (Bon Om Touk) olarak başkent Phnom Penh’te kutlanıyor.

Kuzeybatı Kamboçya’da geniş bir su kütlesini oluşturan Tonle Sap Gölü, gezegendeki en büyük tatlı su balığı kaynaklarından biri. Tonle Sap üzerinde veya çevresinde 3 milyon insan yaşıyor. Gölün balıkçılık endüstrisi, ülkenin beslenme ve ekonomisinin anahtarı.

UNESCO Biyosfer Rezervi olan Tonle Sap Gölü, 2 binde fazla balık türüne, yüzden fazla kuş türü, yaklaşık 20 yılan türüne, çeşitli sürüngenlere ve bir çeşit leopara da ev sahipliği yapıyor.

Yerleşim yerlerine uzak mangrov ormanlık alanlarında maymun, su samuru, 13 tür su kaplumbağası ve soyu yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan siyam timsahı gibi zengin bir ekosistem hayat buluyor.

TONLE SAP GÖLÜNE NASIL GİDİLİR
🛺 Tonle Sap Gölü, Siem Reap’in 15 km güneyinde yer alıyor. Ben birkaç arkadaşla ortak tuktuk kiralayıp göle ve yüzen evlerin olduğu Chong Kneas köyüne gittim. Siem Reap’ten düzenlenen turlar ile gitmek en iyi yol. Tozlu toprak yollarda tuk-tuk ile Chong Khneas’taki tekne limanına ulaşmak yaklaşık 45 dakika sürüyor.

Siem Reap, Angkor Arkeoloji Parkı bölgesi. Angkor Wat ve diğer tapınakları ziyaret ettikten sonra, Tonle Sap’ın büyüleyici dünyasını görmek için de bir gününüzü ayırın. Tonle Sap Gölü turlarında, göl üzerinde bulunan birçok yüzen köyden birini ziyaret edebilir ve yerlilerin nasıl yaşadığını öğrenebilirsiniz.

TONLE SAP GÖLÜNE NE ZAMAN GİDİLİR
🌧 Tonle Sap Gölüne gitmek için en iyi zaman hazirandan ekime kadar süren yağışlı mevsimde ziyaret edin. Ovalar ve ormanlar sular altında kalıyor, vahşi yaşam bol ve köyler sihirli bir şekilde suyun üzerinde yüzüyor. Tonle Sap kuru mevsimde de ziyaret edilebilir, ancak deneyim çok daha az muhteşem. Ayrıca, daha uzakta bulunan yüzen köylere yapılan bazı geziler kısıtlanabilir.

Tonle Sap’a açılan kapı olan bilinen erişilebilir Chong Khneas köyü, en çok ziyaret edilen turistik yer. Sakinlerinin çoğu aslında Vietnamlı. Chong Khneas’ta bir tur atın veya diğer yüzen köylerden birine giden bir tekneye binin.

Chong Khneas’tan tekneyle 2 saatlik küçük bir yüzen köy olan Prek Toal köyü de ziyaret edilebilir. Burada sular altında kalan ormanları ve birçok kuş türünü görebilirsiniz. Kuş barınağı ve kuş gözlemi turları bulunuyor.

Kampong Phluk ise muson mevsiminde sular altında kalan dev kazıklar üzerine inşa edilmiş bir Khmer köyü. Buradan sular altında kalan mangrov ormanını ziyaret edebilirsiniz.

Kampong Khleang, Chong Khneas’ın ana limanına 2,5 saatlik mesafesi nedeniyle turistlerin daha az uğradığı bi yer. Tüm yüzen köylerin en büyük nüfusuna sahip köy burası.

Chong Kneas Köyü

Chong Kneas, Kamboçya’nın henüz keşfedilmemiş taraflarından biri. Bu köyde her şey yüzüyor, yüzen okul, yüzen polis karakolu, yüzen market, yüzen tapınak ve benzin istasyonu. Köyde 1113 kişinin yaşıyor.

Büyüklükleri 100-400 metrekare arasında değişen tekne evler içerisinde sakin bir yaşam süren köylüler, evlerin önüne bambudan yapılmış verandalarda tavuk, horoz ve domuzlar besliyor, domates ve biber yetiştiriyorlar.

Suyun akış yönüne göre tekne evleri ile hep birlikte yer değiştiriyor. Asırlık göl hayatı geleneklerini sürdüren çalışkan Kamboçyalılar, su üstüne yaptıkları tekne evleri ile balıkçılık ve karides, timsah çiftçiliği ile geçimlerini sağlıyorlar.

Çocuk yaşta yüzmeyi, kürek çekmeyi, tekne kullanmayı iyi derecede öğrenen köy halkı geçimini balıkçılıkla sağlıyor. Bu sularda ağırlığı 300 km’ı bulan kedi balıkları (catfish) yakalanabiliyor.

Elektrik bulunmamasına rağmen, neredeyse her evde uydu ve tv antenleri görülebiliyor. Köyün jeneratör istasyonunda bittikçe şarj edilen aküler güç kaynağı olarak kullanılıyor.

Tonle Sap turu genellikle, gölün uçsuz bucaksız sularında parıldayan gün batımı deneyimiyle sona eriyor

Day 633: Kamboçya:27, Siem Reap, 26 Nisan 2012