Tayland’ın Kutsal Şehri: Ayutthaya

Ayutthaya, Başkent Bangkok’un yaklaşık 80 km kuzeyinde yer alan, 400 yıldan uzun bir süre o zamanki adı Siam olan eski Tayland’ın başkentliğini yapmış antik bir şehir. Antik mimarinin ihtişamını içeren Ayutthaya Antik Kenti, 1351’de Kral U-tanga tarafından kurulmuş. Taş oymacılığın en güzel örneklerini göreceğiniz bir arkeolojik park, UNESCO Dünya Mirası Listesine 1991’de dâhil edilmiş.

Kutsal şehir Ayutthaya Antik Kenti, Chao Phraya, Lopburi ve Pa Sak nehirleri tarafından çevrelenmiş bir ada üzerine kurulu. Arkeolojik Park bölgesinde 5 yüzden fazla tapınak var. İster benim gibi kendiniz gidip isterseniz turla gidin, yapacağınız bir günlük gezinin tüm tarihi yerleri keşfetmek için yeterli olmadığını söyleyeyim.

🧭 Bangkok’ta evine misafir olduğum, Türkçe konuşan Alman Hayko, bana güzel bir kahvaltı hazırladı. Gezime başladığımdan bu yana ilk defa sucuk yedim. Erzurum’dan bir couchsurfer getirmiş sucuğu. Hayko’nun evinin yakınından kalkan minibüsle Ayutthaya şehrine 1,5 saatte geçtim (70THB).

Ayutthaya Gezi Rehberi

Ayutthaya, 400 yıl boyunca eski Tayland’ın başkentiydi. Tayland’ın Ayutthaya Eyaleti (Phra Nakhon Si Ayutthaya) sınırları içerisinde yer alıyor. Günümüz Ayutthaya şehri, ‘Dengeli Hayat, Sürdürülebilir Yaşam’ temasıyla EXPO 2020 için aynı zamanda İzmir’in rakibi olan şehirlerden bir tanesiydi.

Şehirde, taş oymacılık, seramik, müzik aletleri yapımı ve hatta tasarımı gibi gelişmiş bir el sanatları üretimi var. Sakin ve huzurlu bir atmosfer sunan Ayutthaya, Bangkok’un kalabalığından uzaklaşmak isteyenler için de bir kaçış yeri. Tayland’ın eski kültürü en iyi şekilde temsil eden yerlerden biri. Ayutthaya Tarihi Parkı’nı her yıl 4 milyondan fazla kişi ziyaret ediyor.

Kral U-Thong tarafından 1350 yılında, Siam’ın başkenti olarak kurulan Ayutthaya, birçok tapınağı, sarayı ve köşküyle Asya’nın en müreffeh şehirlerinden biriydi. Sadece 300 yıl önce, Ayutthaya dünyanın en büyük şehriydi ve Doğu ile Batı arasında önemli bir ticaret merkeziydi.

Yaklaşık 1 milyondan fazla nüfusu vardı. Dünyanın dört bir yanından gelen tüccarlar ve ileri gelenler onu evi olarak adlandırıyordu. Sukhothai’den sonra ikinci Siyam başkenti olarak kuruldu ve 14. ve 18. yüzyıllar arasında gelişti. Denize bağlı üç nehrin kıyısındaki stratejik konumu, onu denizden gelecek savaş teknelerinin saldırılarına karşı korurken bir yandan da ticaretin gelişmesini sağladı.

Şehrin zenginliği ve önemi, savaştan geriye kalan Budist harabelerinin sayısı ve büyüklüğüyle apaçık ortada. Ayutthaya, 1767 yılında, yedi yıllık direnişe rağmen Burma Ordusu tarafından işgal edilip, yıkılıp harabe haline getirildi. Şehirde bulunan 16 metre yüksekliğindeki 250 kg altından yapılmış devasa Budha heykeli eritilip Burma’ya götürüldü.

Ayutthaya, aynı yerde asla yeniden inşa edilmedi. Ayutthayalılar, günümüz Bangkok’unun yakınında nehrin aşağısında Thonburi’de yeni bir başkent kurdular. Kentin tapınak ve diğer birçok dinsel heykellerinin çoğu tahrip edilmiş olsa da restore edilen kalıntılar hala ayaktalar. Tapınak kalıntılarıyla ünlü yer, 1991 yılında UNESCO tarafından Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras olarak kabul edildi.

AYUTTHAYA NE ZAMAN GİDİLİR
Ayutthaya’yı ziyaret etmek için ideal zaman Kasım’dan Şubat’a kadarki dönem. Mart-Mayıs arası en sıcak zaman, Haziran-Eylül arası ise yağışlı mevsim. Sabahın erken saatlerinde geziye başlamak ve kalabalıktan ve sıcaktan kaçınmak için şehirde bir gece kalın.

AYUTTHAYA’DA NEREDE KALINIR
Baan Lotus Guest House’da kalabilirsiniz.

AYUTTHAYA GİRİŞ ÜCRETİ
Ayutthaya giriş ücreti tapınak başına 50 baht. Altı tapınağı içeren bilet 220 baht. Tapınaklar Wat Phra Si Sanphet, Wat Mahathat, Wat Ratchaburana, Wat Phra Ram, Wat Chaiwatthanaram ve Wat Maheyong. Ayutthaya’daki tapınakların çoğu sabah 8’den akşam 5’e kadar açık.

AYUTHAYA’YA NASIL GİDİLİR
🚆 Ayutthaya’ya gitmek için muhtemelen en kolay, en ucuz ve en hızlı seçenek Bangkok’taki Hua Lamphong istasyonundan kalkan trenler. Yaklaşık 1,5 saatte Ayutthaya’ya varıyor. Üçüncü sınıf biletler 15 bahttan başlıyor. Vardığınızda tuk-tuk ile Ayutthaya Historical Parka geçin.

🚍 Otobüsler, Bangkok’taki Mo Chit Kuzey Otobüs Terminalinden hareket ediyor. Yaklaşık 2 saat süren yolculuk 60 baht tutuyor. Eğer buraya yakınsanız buradan gidin. Bangkok Victory Monument yakınlarında kalkan minibüsler de Ayutthaya’ya gidip geliyor.

⛵️ Ayutthaya’yı Chao Phraya boyunca gezmeye hevesliyseniz, bir tur rezervasyonu yapmak en iyi yol.

AYUTTHAYA NASIL GEZİLİR
Ayutthaya kendi başınıza mı yoksa turla mı gezilir? Genel olarak, bir tura çıkmanın ve kendi başınıza seyahat etmenin farklı avantajları ve dezavantajları var. Problem çözmede ve plan yapmada iyi değilseniz, işin kolayına kaçmak istiyorsanız; sizi ulaşım, yemek yiyebileceğiniz yer ve gidilecek yer bulma derdinden kurtaracak bir tura katılın.

Ayrıca, tur rehberiniz yardımıyla ilgi çekici yerler hakkında daha fazla bilgi edinirsiniz. Ayutthaya’daki tam günlük turların çoğu, Bangkok’tan Chao Phraya Nehri boyunca tekne gezisi ile gidip diğer yönden minibüs ile dönüyor. Yurtdışı seyahatlerine aşinaysanız ve tur programına bağlı kalmak istemiyorsanız, benim yaptığım gibi kendiniz gezin.

🚲 Eğer kendiniz gezecekseniz, Ayutthaya en güzel bisiklet gezilir. Bisikletleri otellerden veya tren istasyonunun yakınında kiralayabilirsiniz. Kiralama ücreti günlük 30-50 baht civarında.

Ayutthaya Historical Park‘ı tuk-tuklar ile de gezebilirsiniz. Kentin birçok yerinde, özellikle de Chao Phrom Pazarı yakınındaki tren istasyonunda göreceğiniz tuk-tuklar ile tek bir yolculuk 50 baht, şehir dışına çıkmak isterseniz 50-100 baht tutuyor. Dört ana cazibe merkezini ziyaret etmek için 1000–1200 Baht tutabilir. Tuk-tuk’a binmeden önce en iyi fiyat için pazarlık yapmayı unutmayın.

Ayutthaya tren istasyonuna gelirseniz eski şehre bir tekne kiralayabilirsiniz. Birçok tur şirketi, Wat Phanan Choeng, Wat Phutthaisawan ve Wat Chaiwatthanaram boyunca tekne gezintileri sunuyor.

☀︎ Tayland’ın sıcak ikliminde sürekli hareket halinde olacağınızdan yanınızda şapka, güneş gözlüğü ve su getirin. Taylanda tüm tapınaklarda olduğu gibi dizlerinizi ve omuzlarınızı örten uygun kıyafetler giyin.

Ayutthaya Gezilecek Yerler 📌

Ayutthaya‘nın antik başkentinde birçok cazibe merkezi var, ancak esas olarak tapınaklar, kraliyet kalıntıları ve tasarım mimarisi oldukça benzer görünüyor. Ayutthaya Tarihi Parkı’ndaki tapınaklar birbirine benziyormuş gibi hissettirse de öyle değil. Hepsi de savaşın ve zamanın etkisiyle karakteristik özelliklerini yitirip harap olduklarından birbirine benzeşiyorlar.

Yoğun antik ağaçlarla çevrili Ayutthaya Tarihi Park kompleksi Wat Mahathat, Wat Ratchaburana, Wat Phra Ram, Wat Phra Si Sanphet adlarında dört kutsal tapınağa ev sahipliği yapıyor. Ayrıca Kraliyet Sarayı ve Viharn Phra Mongkol Bophit yapıları Ayutthaya gezilecek yerler arasında.

★ Wat Mahathat: Bodhi ağacının içinde kalmış Buda’nın başıyla ünlü
★ Wat Ratchaburana: Hindistan’daki Meru Dağı ölçeğinde inşa edilecek şekilde tasarlanmış
★ Wat Phra Ram: Chediler ve süslenmiş basamaklı bir teras
★ Wat Phra Si Sanphet: Fotoğraf karesine giren hizalanmış üç chedisi ile ünlü
★ Wihan Phra Mongkhon Bonhit: Tayland’daki en büyük bronz Budhha heykellerinden birine ev sahipliği yapıyor.

Şehir çok geniş bir alan yayılmış. O yüzden tüm şehri 1 günde gezmek çok zor. Burayı ziyaret edenler ya bisiklet kiralayıp tapınaklar arasında dolaşıyor veya tuktuk kiralayıp etrafı daha hızlı gezebiliyor. Yine şehrin etrafını çevreleyen nehirde tekne turları da düzenleniyor.

Oldukça sıcak olan havaya rağmen ben yürümeyi tercih ettim. UNESCO listesindeki yerlerde daha organize turlar, temiz bir görünüm olmasını beklerdim, ancak şehir, çoğu yol güzergâhı çöplerle dolu.

Yine de yürüyerek gezilmesi keyifli bir yer. Nehir üzerindeki antik köprülerden geçip güzel bahçesinde yürüyerek antik anıtları izlemek güzeldi. Phra Mongkhon Bophit tapınağı yakınlarında fil safarisi de yapılıyor.

Tapınaklar ve saraylardan oluşan antik kompleksin ışıkla parladığı gün batımı saatleri en güzel fotoğrafları çekebileceğiniz zaman. özellikle Wat Chaiwattharanam. Phra Mongkhon Bophit Tapınağı yakınlarında fil safarisi yapabilirsiniz. Ayutthaya Antik Kentini çevreleyen yüzen pazarlarda yöresel hediyelik eşyalar ve el sanatları ürünleri satılıyor. Chao Sam Phraya Ulusal Müzesi ziyaret edilecek diğer bir yer.

1. Wat Mahathat

Wat Mahathat, Ayutthaya Krallığı’nda Budizm’in merkeziydi. Buda kalıntılarını barındırıyordu. Günümüzde burası Tayland’daki yüce Budist liderlerin ikametgahı ve çalışma yeri. Antik Khmer mimarisini hala koruyan tapınak günümüzde Budist okulu olarak hizmet veriyor.

Wat Mahathat, zarif bir mimarisiyle sahip. Bir Buda heykeli kafasının etrafında büyüyen eski bir ağacın görüntüsünün çok kutsal kabul ediliyor. Ayutthaya Historical Park’ın en çok fotoğraflanan yerlerinden biri.

2. Wat Ratchaburana

Wat Ratchaburana, Kral Somdet Phra Borommaracha, her iki ağabeyinin, 1424’te ölen babalarının yerine geçmek için, fillerin sırtında birbirleriyle ölümüne savaştığı yere inşa edilmiş. Tapınağın ana gövdesi çan görünümündeki chediler ve etrafındaki yapılardan oluşuyor. Ön tarafta büyük bir dikdörtgen şekilli viharn (vaaz odası) bulunuyor.

Wat Ratchaburana’nın en önemli özelliği, muazzam hazinelerin depolandığı mahzeni. Maalesef, 1956-1957 yıllarında, yağmacılar Prang’dan önemli miktarda değerli eşyayı, özellikle de kalay ve kurşundan yapılmış adak tabletlerini yağmalamışlar.

Güzel Sanatlar Bölümü, Eylül 1957’de başlatılan resmi kazı çalışmalarında şaşırtıcı bir şekilde, Buddha’nın kalıntılarını, kılıçları, taçları, altın kıyafetleri, altın ve bakır alaşımından yapılmış Buda heykellerini, kraliyet kıyafetlerini ve yüz binlerce adak tabletini ortaya çıkarmışlar.

Koleksiyonculara satılan kutsal eşyalardan elde edilen gelir, Chao Sam Phraya Ulusal Müzesi’ni inşasında kullanılmış. Geride kalan tüm kutsal hazineler, müze içindeki Ratchaburana Odasında saklanıyor. Wat Mahathat’ın kuzeyinde yer alan tapınak, Kraliyet Sarayına oldukça yakın.

3. Wat Phra Ram

Wat Phra Ram, 1369’da kurulmuş olmasına rağmen, şimdiki kalıntıların çoğu15. yüzyıldaki restorasyonundan kalma. Başlıca özelliği, chediler ve süslenmiş basamaklı bir terasta yer alan pranga. Yürüme ve ayakta durma pozisyonunda betimlenmiş Buda heykelleri de dahil olmak üzere prangın sıva süslemelerinden bazıları hala duruyor.

Wat Phra Ram’da bulunan harabeler arasında Prang, tapınak duvarları, koordinasyon salonunun içindeki sütunlar, 7 toplantı salonu, Prang’ın etrafında sıralanan çeşitli boyutlarda 28 pagoda yer alıyor.

Tapınak 8.00 – 18.00 saatleri arasında ve 19.30 – 21.00 saatleri arasında aydınlatılarak ziyarete açık. Giriş ücreti Taylandlılar için 10 baht, yabancılar için 50 baht. Tapınağın önünde büyük ölçekli bir bataklık bulunuyor. Burası Ayutthaya sakinleri arasında bir rekreasyon alanı olarak yaygın olarak kullanılıyor.

4. Wat Phra Si Sanphet

Wat Phra Si Sanphet, kayıp krallığın siyasi ve manevi kalbiydi. 1491 yılında Kraliyet Şapeli olarak hizmet veren tapınak, eski Kraliyet Sarayı’nın (temelleri hala görülebilen) en kutsal tapınağıydı. Bangkok’taki Wat Phra Kaeo‘nun pozisyonundaydı.

Wang Lung Sarayı (Kraliyet Sarayı), şehrin kurulması üzerine Kral U-Thong tarafından yaptırılmıştı. Bir konut sarayı olarak kullanılmış, Kral I. Ramathibodi döneminde bir manastır olmuş. Yeni yaşam alanlarının komuta eklenmesiyle de bu konut sarayı bir Tapınağa dönüştürülmüş ve Wat Phra Si Sanphet kurulmuş.

Ayutthaya’nın en parlak döneminde, şehirdeki en büyük tapınaktı. Kraliyet manastırı olduğudan hiçbir keşişin ikamet etmesine izin verilmezdi. Restore edilen üç ana chedis, üç Ayutthaya kralının küllerini içeriyor. Tapınak, Si Sanphet Yolu’nun kuzey ucunda yer alıyor. Giriş ücreti 50 baht.

Ramathibodi II’nin saltanatı sırasında, 16 metre yüksekliğinde, yüzeyi 143 kilogram altınla kaplanmış muazzam bir Buda heykeli yapıldı. Ayutthaya’nın 1767’de Birmanya tarafından işgal edip de yaldızlı altını erittiği zamana kadar toplantı salonunun içinde saklanmıştı.

Tapınağın kalbinde, dikdörtgen platformlar üzerine yerleştirilmiş üç bitişik çan şeklinde pagoda var. Kalan enkaz hala ülkenin ne kadar görkemli olduğunu açıkça gösteriyor. Tapınak, Ayutthaya eyaletinin sembolü olarak kabul ediliyor.

5. Wat Yai Chaimongkhon

Wat Yai Chaimongkhon, Ayutthaya’daki şehir adasının dışında bulunan bir tapınak. Adı Uğurlu Zafer Manastırı anlamına gelen tapınağın, Sri Lanka’dan dönen keşişlerin kalacağı yer olarak inşa edildiği varsayılıyor. Ayutthaya’nın güneyinde yer alan tapınak, 1900 yılında tapınağa Wat Pa Kaew adını veren Kral U Thong tarafından yaptırılmış.

Etkileyici büyüklükteki uzanmış Buda heykeline ve yükselen chediyi çevreleyen daha küçük Buda heykellerine hayran olmak için Wat Yai Chai Mongkol’da bir gezintiye çıkın. Ayutthaya Historical Park’taki Wat Yai Chai Mongkhon her gün sabah 8’den akşam 5’e kadar açık. Giriş ücreti 50 Baht.

Wat Yai Chai Mang Khon’un yaşı oldukça kısa, 100 yaşın biraz üzerinde. Ancak birçok turisti kendine çeken son derece muhteşem merdiven sistemine sahip. Bu merdiven sistemi yaklaşık 90 derecelik bir eğime sahip. Kule mezara tırmanabilmek için oldukça fazla çaba harcamanız gerek.

6. Viharn Phra Mongkol Bophit

Viharn Phra Mongkol Bophit, 18. yüzyılın sonlarında Burma orduları tarafından Ayutthaya saldırısından kurtulan Bronz yaldızlı Buda Heykeline ev sahipliği yapıyor. Adı Phra Mongkon Bophit Buddha olan heykelinin bulunduğu Wihan (vaaz salonu) Taylandlılarla dolup taşıyor.

Phra Mongkhon Bophit Tapınağında yer alan 9.55 metre genişliğinde ve 12.45 metre yüksekliğindeki bronz Buda heykeli Tayland’daki büyük Buda heykellerinden biri. 1448-1602 arasında erken Ayutthaya dönemde inşa edilmiş olduğu düşünülüyor. Daha önce şehrin doğusunda bulunan bu tapınak sonraları Song Tham tarafından şimdiki konumu olan batı tarafına taşınmış.

Nisan 1767’de Ayutthaya düşerken yangında büyük bir bölümü zarar görmüş. Burma işgalinde Buddha’nın kafası ve sağ kolu kırılmış olsa da 1920 ve 1931’de iki defa restore edilmiş. 1956 yılında Ayutthaya’ya resmi ziyarette bulunan Birmanya Başbakanı Vihara, restorasyon için bağışta bulunmuş.

Buda heykeli eskisine bağlı kalınarak yeniden onarılmış. Restorasyon çalışmaları sırasında, bulunan sol omuz şu anda Chao Sam Phraya Ulusal müzesinde sergileniyor. Mongkhon Bophit Vakfı, 1992 yılında H.M. Kraliçe Sirikit’in 60. doğum gününün anısına Buda heykelini altın varakla kaplamış.

Tapınağın bahçesi ve içerisi oldukça kalabalıktı. İçeri girerken terliklerinizi rafa bırakıp yalın ayak ziyaret ediyorsunuz. Dua etmek için gelenler, ücretini ödeyim, mum, lotus çiçekleri ve tütsüleri alıp buda heykelleri karşısına oturup ibadetlerini yapıyorlar. Tütsüler ve lotus çiçekleri toparlanıp tekrar tekrar satılıyor.

7. Bang Pa-in Palace

Bang Pa-In Yaz Sarayı, Bang Pa-In Bölgesindeki Chao Phraya Nehri kıyısında yer alan, Ayutthaya döneminden inşa edilmiş eski bir kraliyet sarayı. Kral Prasart Thong tarafından yaptırılmış. Siyam krallığı ve onların eşleri tarafından bir yazlık konut olarak kullanılmış. Ancak Saray, Ayutthaya Krallığı’nın düşüşüyle ​​yıkılmış.

Kral IV. Rama tarafından 19. yüzyılın ortalarında restore edilmiş. Bugün var olan binaların çoğu, yazlarını düzenli olarak orada geçiren Kral V. Rama’nın saltanatından kalma.

🧭 Ayutthaya Tarihi Parkı’nda gezilecek yerler çok sayıda olmasına rağmen sıcaktan ve yorgunluktan bunalan ben, bir motosiklete atlayıp (30THB) otobüs terminaline gittim. Biletimi alıp (41THB) Bangkok’a döndüm. Ancak yanlışlıkla Kuzey Otobüs Terminaline gittiğimden oradan kalacağım Khao San Road’a ulaşmam trafikten dolayı iki saatimi aldı.

Akşam da Bangkok’un popüler gezgin durağı olan Khao San Road‘a takılarak geçirdim. Adını o kadar çok duyduğum bu caddeyi daha güzel hayal ediyordum. Oysa bir yanda bar restoranların düzensizliği, seyyar satıcıları sokağı işgali ile sıradan bir caddeden farkı yoktu.

Temizliğinden bahsetmeme gerek bile yok. Pek de beğenilecek bir yönü yok. Ancak çevrede çok sayıda bütçeye uygun otel olduğundan düşük bütçeli gezginlerin çoğu burayı tercih ediyor.

Day 551: Tayland:40 Bangkok, 5 Şubat 2012