Tarsus Gezi Rehberi

Tarsus, zengin tarihi geçmişi boyunca sayısız medeniyete ev sahipliği yapan, dünyada kesintisiz yaşamın devam ettiği en eski yerleşim yerlerinden biri. Mersin‘in en kalabalık nüfusa sahip olan ilçeleri arasında yer alan Tarsus, günümüzde özellikle inanç turizmiyle öne çıkan çok sayıda kutsal mekana ev sahipliği yapıyor.

Hristiyanlığın yayılmasında önemli bir rolü olan, Tarsuslu St. Paul’un Kilisesi, St. Paul’un evi olduğu düşünülen yapının bahçesindeki St. Paul Kuyusu ve Anadolu’da Yedi Uyurlar İnanışının sembollerinden, Kuran-ı Kerim’de Kehf Suresi’nde geçen Eshab-ı Keyf Mağarası Tarsus’un inanç turizmi kimliğine katkı sunan yerlerden.

Tarsus, Çukurova’nın doğusunda, Arapçada soğuk su anlamına gelen Berdan Çayı’nın kıyısında kurulu. Toros Dağlarının eteklerinde Anadolu kültürünün yanı sıra batı kültürünün izlerinin de görüldüğü şehir, tarihte sayısız medeniyeti ağırlayan Kilikya coğrafyasında yer alıyor.

Tarsus Gezi Rehberi

Tarsus, tarih boyunca kurulduğu ve geliştiği yerde hiçbir değişime uğramadan geçmişten günümüze varlığını sürdüren bir yerleşim yeri. İlçe, denize yakın olması, coğrafi konumu, tarıma uygun toprakları, zengin su kaynakları ve Tarihi İpek Yolu güzergahında yer alması nedeniyle bölgenin en önemli kentleri arasında.

Anadolu’nun tarihi geçmişinde tarihin ilk dönemlerine uzanan çok sayıda yerleşim yeri bulunmasına rağmen, bu kentlerden çok az bir kısmı Tarsus gibi kesintisiz bir yerleşimin görüldüğü özelliğe sahip. Tarsus ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılar, araştırmalar ve tarihi kaynaklar Tarsus’un kuruluşunun neolitik çağa kadar uzandığını gösteriyor.

Zaman içerisinde gelişen Tarsus’ta tarih boyunca Asurlular, Fenikeliler, Persler, Makedonyalılar, Selevkoslar, Mısırlılar, Romalılar, Bizanslılar, Araplar ve son olarak da Türkler yaşayan milletler arasında. Hristiyanlığın yayılmasında büyük emeği olan ve İncil’de de adı geçen St. Paul’un Tarsus’ta doğması nedeniyle ilçe Hristiyanlarca hac yeri olarak kabul ediliyor.

Tarsus Gezilecek Yerler

Tarsus‘ta Hristiyanlıkta ayrı bir öneme sahip St. Paul Kilisesi ve St. Paul Kuyusu, mimarisiyle göz dolduran Ulu Camii, Kuran-ı Kerim’de Kehf Suresi’nde geçen Eshab-ı Keyf Mağarası ve Danyal Peygamber’in kabrinin de yer aldığı Makamı Danyal Camii başta olmak üzere birçok kutsal yapı bulunuyor.

Bunların yanı sıra dünyanın ilk kanalizasyonlu Tarihi Roma Yolu, Roma Hamamı ile Kleopatra’nın geçtiği Kleopatra kentin önemli kalıntıları arasında. Tarsus Şelalesi ve ilçenin 10 km kuzeybatısındaki Taşkuyu Mağarası da doğal güzelliklerin bazıları.

Tarsus’un bir diğer özelliği de sahip olduğu bu zengin kültürün göstergesi olan Tarihi Tarsus Evlerine sahip oluşu. Orijinali taş, kerpiç ve ahşap malzeme kullanılarak inşa edilen ve günümüzde restore edilmiş halleriyle daracık taş sokakları süsleyen bu tarihi evlerin altı ambar, üst katı ise yaşam alanı olarak kullanılmış. Tarsus’un tarih kokan sokaklarında, görsel zenginliği ile yaşamaya devam ediyor.

1. St. Paul Kilisesi

St. Paul Kilisesi, Tarsus ilçe merkezinde yer alan Ulu Cami Semti’nde bulunuyor. Hristiyanlığı yaymak uğruna pek çok mücadele veren Aziz Paul’e adanan kilise, MS 11 ve 12. yüzyıllar arasında inşa edilmiş. Anıt Müze özelliğindeki kilise, 460 metrekarelik bir alan üzerinde, kemerli ana giriş kapısı ve yanlarında birer penceresiyle, Tarsus’un dünya çapında bilinen en önemli tarihi yapısı.

Hristiyanlığın önemli hac merkezlerinden olan Tarsus’u ziyaret eden yabancı turistleri ağırlayan yapıda, 1992-1993 yılları arasında Aziz Paul Sempozyumu ve Ayini bu kilisede Vatikan tarafından gerçekleştirilmiş. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi‘nde bulunan kilisenin tavanında Hz. İsa başta olmak üzere melek freskleri bulunuyor. 1862’de onarım geçiren kilisenin kuzeybatı köşesinde bir de çan kulesi yer alıyor.

2. Tarsus Ulu Camii

Tarsus Ulu Camii, Camii Nur Mahallesi’nde yer alan mimarisi, renkli mermer süslemeleri ile oldukça güzel ve önemli bir yapı. Selçuklu, Memlük ve Osmanlı mimarisinden esintiler taşıyan ve 1579’de Ramazanoğlu Beyi Piri Paşanın oğlu İbrahim Bey tarafından tamamı kesme taştan yaptırılan Ulucamii, Türk-İslam sanatının önde gelen eserlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Bulunduğu semte adını veren caminin doğusundaki türbede, Şit ve Lokman peygamber ile abbasi Halifesi Ma’mun’un makamları yer alıyor. Osmanlı döneminde ticari hayatın kalbi durumunda olan Kırkkaşık Bedesteni‘nin hemen çıkışı Tarsus Ulucamii’nin önüne çıkıyor.

3. Kırkkaşık Bedesteni

Kırkkaşık Bedesteni, zengin tarihi ve kültürüyle, geçirdiği dönemler boyunca hareketli bir ticari merkez olan Tarsus’un en önemli tarihi yapılarından biri. Ramazanoğulları Beyliği tarafından 1579’da Ulu Cami ile birlikte yaptırılan yapı, bedesten, medrese ve imarethane (aşevi) olarak kullanılmış.

Kesme taştan inşa edilerek üzeri beş kubbe ile örtülmüş bu bedesten günümüzde çarşı olarak hizmet veriyor. Rengârenk yöresel el sanatlarının, seramik, ahşap, bakır, gümüş, deri, dokuma gibi turistik hediyelik ürünlerin bulunduğu çarşı, Ulu Cami’nin hemen yanında yer alıyor.

4. Tarsus Şelalesi

Tarsus Şelalesi, Tarsus’un kuzeyinde, antik ismi Kydnos olan Berdan Çayı üzerinde yer alan, Roma döneminde mezarlık olarak kullanılan bir mesire yeri. MS 500’lü yıllarda Bizans İmparatoru Jusinyen’in, kenti su taşkınlarından korumak amacıyla yatağını değiştirdiği Berdan Çayı üzerinde bulunan şelale, beş metrelik yükseklikten dökülüyor.

Tarsus Şelalesi’nin nekropol alanında ise çoğu tahrip olmuş kaya mezarları bulunuyor. Günümüzde Tarsusluların piknik yapıp, bir şeyler yiyip içmek için özellikle hafta sonları ziyaret ettiği şelale, yemyeşil ağaçlarla bezeli. Çevresinde restoranların bulunduğu şelalenin manzarasına karşı Tarsus’un yöresel lezzetlerini deneyebilirsiniz.

5. St. Paul Kuyusu

St. Paul Kuyusu, Hristiyanlık tarihinin en önemli simgelerinden olan St. Paul’ün Tarsus’ta yaşadığına inanılan evinin avlusunda yer alıyor. Hristiyanların hac merkezlerinden biri olarak kabul ettikleri Tarsus’ta, her yıl gruplar halinde çok sayıda inanan kuyuyu ziyaret ediyor.

Tarihi Tarsus Evleri ile bezeli, ilçenin en eski yerleşim bölgesi olan mahallede yer alan evdeki kuyu, tarihte de Kudüs’e hacı olmak için giderken yöreden geçen Hristiyanların, şifalı olduğuna inandıkları kuyu suyunu içerek yollarına devam ettikleri nokta.

6. Kleopatra Kapısı

Kleopatra Kapısı, Tarsus-Mersin Karayolu üzerinde, Tarsus ilçe merkezinin girişinde yer alıyor. Deniz Kapısı olarak da bilinen kapı, Bizans döneminde kentin çevresine inşa edilen surların üç geçiş kapısından birisiydi. Kapı, aynı zamanda Tarsus’ta günümüze kadar ulaşmayı başaran en eski yapılardan biri olarak kabul ediliyor.

Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde de adı geçen kapı Horasan harcı kullanılarak, at nalı şeklinde inşa edilmiş. Mısır kraliçesi Kleopatra’nın Romalı sevgilisi Antonius ile buluşmak üzere Tarsus’a girdiği kapı olarak bilinen kapının ismi Kleopatra Kapısı olarak kalmış.

7. Makamı Danyal Cami

Danyal Peygamberin Mezarı ve Makam Cami, Türkiye’deki tek peygamber kabri olan ve Musevi, Hıristiyan ve Müslümanlar tarafından peygamber olarak kabul edilen Danyal’ın naaşının bulunduğu mezar yapısı. Mezar ve yanıbaşındaki cami inanç turizmiyle öne çıkan Tarsus’un en önemli yapılarından biri.

Dikdörtgen planlı, tonozlu ve kemerli bir yapı olan caminin doğusunda yer alan mezarlık, peygamberin na’şının çalınmaması amacıyla Hz. Ömer’in emri ile Berdan Nehrinden gelen ufak bir çayın suyu geçirilerek yapılmış. Böylece naaş caminin arka ve alt kısımlarında suyun giriş yerinde bulunan kalın mazgal demirleri altına defnedilmiş.

8. Eshab-ı Kehf Mağarası

Eshab-ı Kehf Mağarası, dünyanın birçok yerindeki yedi uyurlar inanışının Anadolu’daki en önemli merkezi. Mağara, Tarsus’un 12 km kuzeyindeki Dedeler Mahallesinde, Encülüs Dağı’nın eteklerinde bulunuyor. Hristiyan ve Müslümanların kutsal kabul ettikleri doğal bir mağara olan Eshab-ı Kehf’in üzerine 1800’lerde bir de cami inşa edilmiş.

İnanç ve kültür turizminin önemli bir parçası olan mağara Tarsus’tan Çamlıyayla’ya giden yolun solunda kalıyor. İçerisin dört mezar bulunan mağarada yatanların Tozkoparan Müfrezesine mensup oldukları söyleniyor. 300 metrekare büyüklüğünde ve 10 metre yüksekliğindeki mağara, 3 tünelden oluşuyor.

9. Antik Yol

Antik Yol, Tarsus ilçe merkezinde 1993’te otopark yapımı esnasında keşfedilmiş. Yolun Roma döneminde MÖ 1. yüzyıl ile MS 1. yüzyıllarda yapıldığı tahmin ediliyor. Bazalt taşlarla döşeli, 60 metrelik antik yol binlerce yıllık özgün görünümünü korumayı başarmış. Antik Yol’da yolun iki kenarında yağmur suyunu tahliye etmek için inşa edilen su kanalları ve kanalizasyon sistemi bulunuyor.

Şehir içi ulaşımda kullanıldığı düşünülen yolda o dönemdeki araçların tekerlek izlerinin görülüyor olması ayrıca heyecan verici. Seleukos Krallığının yaşamı hakkında bilgi veren yol, Tarsus medeniyetinin en önemli simgelerinden.

10. Roma Hamamı

Roma Hamamı (Altından Geçme), Roma döneminde kente kemerlerle su getirilmesinden sonra inşa edilmiş. Tarsus’un merkezinde yer alan hamamdan günümüze yalnızca duvarlarının bir kısmı ulaşabilmiş. Altından motorlu araçların da geçebileceği büyük kemer ve hamam duvarlarının bir kısmı, 19. yüzyıla ait konutların içinde kalmış.

Tarsusluların ‘Altından Geçme’ olarak adlandırdığı ‘Roma Hamamı’ kalıntılarının arkasında uzanan cadde olan Kemeraltı’nın bir özelliği de rengârenk şemsiyelerle süslenmiş oluşu. Siptilli Çarşısı da taş döşeli sokakların bulunduğu Kemeraltı’nda yer alıyor.

Tarsus yeme ve içme

Doğu Akdeniz’in ve Torosların kaynaştığı Çukurova’nın bu bereketli topraklarında ne yetişirse çok lezzeti oluyor. Tarih boyunca birçok uygarlığın kaynaştığı, Anadolu’nun en önemli bölgelerinden biri olan Tarsus’un bu özelliği elbette mutfak kültürüne de yansımış.

Süzme yoğurt, ayran ve şalgam suyu yöre sofrasının değişmeyen asli unsurlarından. Bir de Tarsus’a özgü bildiğimiz lahmacunlardan daha farklı küçük, fındık lahmacun olarak adlandırılan meşhur lahmacunu var.

Mersin ve Tarsus’un en özgün tatlısı olan cezerye, havuç kullanılarak yapılan özel bir tatlı. Zaten ismi de Arapça havuç anlamına gelen, ‘cezer’den geliyor. Tarsus Şelalesi’nin etrafındaki restoranlarda Tarsus’a özgü bu lezzetleri tatmanız mümkün.

Şelale Restoran’a gittiğinizde mutlaka, sıcak humus, fındık lahmacun ve kocaman saçlarda servis edilen, yumuşacık ve çık lezzetli olan sac kebabını deneyin.

Tarsus konaklama

Tarsus çevresinde konaklamak için en iyi adresler, Mersin şehir merkezi ile gezilecek ve görülecek yerlere yakınlığı ile de oldukça avantaj sağlayan Sultaşa Otel ve HostaPark Otel. Böylelikle Mersin gezilecek yerler rotasını rahatlıkla takip edebilir, kent merkezinde bulunmanın kolaylıklarından faydalanabilirsiniz.

Tarsus nerede

Tarsus’a nasıl gidilir

Tarsus, Mersin’in doğusunda yer alıyor. Batısında Mersin kent merkezi, kuzeybatısında Çamlıyayla, doğusunda Adana ve kuzeyinde de Niğde ile çevrili.

Türkiye’nin her yerinden rahatlıkla ulaşılabilen Tarsus’a havayolu ile ulaşmak isteyenler için en yakın havalimanı Adana Şakirpaşa Havalimanı. Buradan HAVAŞ servisleriyle yaklaşık 30 dakikada Tarsus’ta oluyorsunuz. İlçe, Adana’ya 35, Mersin’e 30 km mesafede yer alıyor.

Tarsus’a Türkiye’nin birçok noktasından direkt otobüs seferleri yapılıyor. Ankara’ya 500 km, İstanbul’a 950 km, İzmir’e ise 910 km uzaklıkta olan Tarsus’a bu şehirlerden Mersin’e seferleri olan otobüslerle gidilebiliyor.

Tarsus, tarihi ve doğal güzellikleri ile Anadolu’nun en güzel rotalarından biri. İnanç turizmine hitap eden kutsal mekanları, geleneksel evlerin sıralandığı daracık sokakları, Türk-İslam sanatının temsilcisi mimari yapıları ve lezzetli yemekleri ile Tarsus Akdeniz Bölgesinin keşfedilmeye değer yerlerinden.